Rau mồng tơi đã quá quen thuộc với chúng ta. Mùa hè nóng nực mà có bát canh mồng tơi nấu cua đồng vừa giải nhiệt lại bổ dưỡng. Nói đến mồng tơi, người ta nghĩ ngay đến tác dụng nhuận tràng của nó để chữa táo bón thường ngày nhưng rau mồng tơi còn nhiều lợi ích với sức khỏe mà ta chưa biết hết.
Mồng tơi tính hàn, vị chua, tán nhiệt, mát máu, lợi tiểu, giải độc, làm nhuận da, hoạt trường. Mồng tơi chứa protein, đường, canxi, photpho, kali, natri, sắt, đồng, magiê, selen; các vitamin A, B1, B2, C, E, caroten,... Đặc biệt, mồng tơi chứa chất nhầy pectin rất quý để phòng chữa nhiều bệnh, giúp nhuận tràng, thải chất béo chống béo phì thích hợp cho người có mỡ và đường cao trong máu; tác dụng trừ thấp nhiệt, phòng chống mỏi mệt háo khát, bứt rứt.
Rau mồng tơi luộc trộn vừng đen dưỡng âm, nhuận tràng, làm đẹp da.
Thanh nhiệt giải độc: canh rau mồng tơi, hoặc kèm rau đay, mướp, cua, tôm... vừa mát ruột lại ăn ngon miệng.
Hoạt trường thanh nhiệt dưỡng âm giúp da tươi nhuận: rau mồng tơi luộc chấm hoặc trộn vừng đen đã rang tán bột.
Chữa đầy bụng: rau mồng tơi 50g, rau đay 50g, khoai sọ 1 củ (bóc vỏ thái nhỏ) nấu canh ăn vài ba ngày. Hoặc dùng 4 loại rau: mồng tơi, rau đay, rau khoai, rau má lượng bằng nhau nấu canh ăn.
Chữa táo bón lâu ngày gây thoát giang: lá mồng tơi, lá vông non mỗi thứ 30g, rễ đinh lăng 20g, củ mài 12g (thái mỏng sao vàng), vừng đen 30g (rang nổ) sắc với 600ml nước còn 300ml. Người lớn chia 2 lần, trẻ em tùy tuổi dùng ít hơn.
Làm da tươi nhuận hồng hào: dùng rau mồng tơi nấu canh với cá trê vàng, mỗi tuần ăn 1 lần.
Chữa tiểu tiện buốt nóng: lá mồng tơi 1 nắm, giã nhuyễn, lấy nước cốt pha thêm nước, chắt lấy nước, uống nóng với ít hạt muối. Bã đắp vùng bàng quang.
Nhức đầu do đi nắng: lá mồng tơi giã nhuyễn lấy nước uống, bã đắp vào hai bên thái dương băng lại.
Lưu ý: Rau mồng tơi nói trong bài này là loại dây leo (tài liệu đã sưu tầm). Hiện nay có loại cây thấp, chưa thấy có tài liệu hướng dẫn chữa bệnh. Rau mồng tơi có 2 loại dây trắng và tía, loại tía tốt hơn. Rau mồng tơi tính mát lạnh, người hay bị lạnh bụng đi ngoài dùng cẩn thận. Để bớt lạnh nên nấu kỹ hoặc phối hợp thêm các thức ăn khác nguồn gốc động vật.
BS. Phó Thuần Hương
