Rau câu hay rau ngoi,quỳnh chi(tên khoa học: Gracilaria) là một chi của Tảo đỏ(Rhodophyta), họ Gracilariaceae. Nhiều loại thuộc chi này được trồng ở nhiều nước thuộc châu Á, Nam Mỹ, châu Phi và châu Đại Dương. Thân cây rau câu dòn, đỏ hay hơi vàng. Có nhiều loại: rau câu chân vịt (Gracilaria crassa), rau câu thường (Gracilaria verrucosa). Rau câu được dùng làm thực phẩm do có nhiều iốt. Rau câu chỉ vàng là loài thực vật bậc thấp, chỉ mọc sâu trong vùng nước lợ, nhất là ở vùng ngã tư cửa biển.
Rau câu ta còn gọi là thạch, người Trung Hoa gọi là “thạch hoa thái”, sách Bản Thảo gọi là “quỳnh chi” hay “quyệt chi”, “kê cước thái” và chép: “… sinh ở ven biển, giống như san hô, có hai sắc đỏ và trắng, trên đầu cành có răng nhỏ, rửa nước gừng và dấm ăn rất giòn, hoặc nấu làm đường hổ phách, giải được chứng phù - nhiệt ở thượng tiêu”.
Rau câu là thức ăn bổ dưỡng chứa nhiều chất đạm, chất béo, chất bột, nhất là chất khoáng. Có thể dùng ăn hàng ngày (độ 10g rau câu khô) bằng cách trộn gỏi, xào nấu, hoặc rang rồi xay, giã thành bột nêm món ăn. Trước khi dùng nhớ ngâm nước cho nở và làm sạch đất, đá, ốc…
Các ứng dụng của rau câu để trị bệnh:
Người nóng, đái buốt: dùng 1 nắm rau câu, rửa sạch, nấu nước uống thay nước trà. Uống liền vài ngày. Rất công hiệu.
Còi cọc ở trẻ em: dùng rau câu tươi hoặc khô, nấu với thịt heo, thịt bò cho trẻ ăn thường xuyên, hoặc nấu rau câu, lấy nước đó pha sữa cho trẻ uống rất bổ và mát.
Trẻ bị nóng nực nảy rôm sảy, mụn nhọt, biếng ăn: dùng loại rau câu đã chế biến thành thạch, nấu lên để đông, cho trẻ ăn với nước đường. Ngày nào cũng cho ăn như vậy trong suốt mùa hè, vô hại mà rất tốt, trẻ sẽ lặn hết rôm sảy, tiêu mụn nhọt.
Bướu cổ: ngày ăn vài lần xu xoa chế biến từ rau câu, ăn trong nhiều ngày liên tục sẽ khỏi.
Suy nhược thần kinh: trong trường hợp thần kinh suy yếu hay bị rối loạn chức năng, dùng khoảng 15g rau câu tươi, hoặc 30g rau câu khô nấu canh, hay nấu nước uống hàng ngày sẽ có hiệu quả.
Táo bón: theo GS.TS. Đỗ Tất Lợi, dùng từ 1 - 10g bột rau câu uống vào mỗi ngày, bột rau câu sẽ hút nước, phồng lên, làm cho cơ thể tích phân trong ruột lớn lên, gây một môi trường rất tốt cho trực trùng ruột phát triển; trực trùng này đóng vai trò rất quan trọng trong sự co bóp của ruột già, chữa trị có hiệu quả chứng táo bón.
BS. VÕ DUY NHÂN
