Chăm sóc tại nhà là hình thức chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ hồi phục sau bệnh tật, chấn thương tại nhà. Nhu cầu này là cần thiết và còn nhằm tăng cường chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng, đồng thời giảm tải cho bệnh viện rất hiệu quả. Tuy nhiên, dịch vụ chăm sóc người bệnh tại nhà rất cần y tế các địa phương, đưa vào “tầm ngắm” để tránh sai sót không đáng có.
Theo một khảo sát của ngành y tế Bà Rịa - Vũng Tàu, dịch vụ chăm sóc tại nhà dù còn mang tính tự phát, chưa có sự quản lý từ cơ quan chức năng nhưng khá đa dạng, đó là các dịch vụ chăm sóc điều dưỡng, phục hồi chức năng, vật lý trị liệu và hỗ trợ chức năng sinh hoạt hằng ngày. Dịch vụ này giúp người bệnh và thân nhân người bệnh tiết kiệm được thời gian, công sức, sức khỏe so với khi phải đưa người bệnh đến cơ sở y tế. Đặc biệt đối với những người bệnh khó di chuyển như yếu liệt, gãy xương, chấn thương, sản phụ sau sinh, người già mắc bệnh mạn tính hay những gia đình neo đơn.
Sau khi sinh 5 ngày, chị Trần Thị Nga (ở phường 11, TP. Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) được xuất viện về nhà và cần hỗ trợ chăm sóc tại nhà như tắm em bé, lau rửa vết thương mổ và cả cắt chỉ vết mổ sau khi sinh. Nhà neo người và sức khỏe còn yếu sau khi sinh, chị Nga không thể vào viện mỗi ngày mà phải nhờ điều dưỡng của bệnh viện tới nhà để chăm sóc trong suốt 2 tuần đầu sau sinh. Trên thực tế, dịch vụ chăm sóc tại nhà đã diễn ra từ nhiều năm nay, nhưng chưa có một cuộc khảo sát hay thống kê chính thức nào. Nhân viên y tế ngoài giờ làm đã đến nhà bệnh nhân để chăm sóc, hỗ trợ và coi đó là việc làm thêm. Trong tổng số 154 người được khảo sát, có 92 trường hợp đã từng sử dụng dịch vụ chăm sóc tại nhà. Đáng chú ý là nhu cầu về dịch vụ chăm sóc hậu sản, tắm em bé có tỷ lệ cao; tiếp đó là các dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm, tiêm chích, thay băng, đo huyết áp và vật lý trị liệu. Tuy số người sử dụng dịch vụ chăm sóc tại nhà thường xuyên không nhiều (chỉ 6,52%), nhưng số lần sử dụng dịch vụ trong năm gần đây lại tương đối cao. Tỷ lệ sử dụng dịch vụ 2 - 3 lần là 48,97% và 4 - 5 lần là 14,13%. Đa số người cung cấp dịch vụ chăm sóc tại nhà cho bệnh nhân sau xuất viện là điều dưỡng được bệnh nhân tin tưởng qua sự quen biết, hoặc do người quen giới thiệu.
Đa số người bệnh và thân nhân được khảo sát đều cho rằng, bệnh viện nên là đơn vị đầu mối đứng ra tổ chức dịch vụ chăm sóc tại nhà. Lý do được đưa ra là bệnh viện là đơn vị có uy tín nghề nghiệp, dễ quản lý về mặt chuyên môn và có địa chỉ rõ ràng để bệnh nhân tiện liên lạc. Từ khảo sát của ngành y tế Bà Rịa - Vũng Tàu, nếu khái quát, có thể thấy nhu cầu được chăm sóc người bệnh tại nhà là nhu cầu có thật và rất thiết thực cho bệnh nhân. Bệnh viện thì nhanh chóng giảm được tình trạng quá tải, người nhà bệnh nhân không phải tốn công sức đến chăm nom tại bệnh viện. Tại Hà Nội, BV Phụ sản TW đã rất thành công trong việc tổ chức khám chữa bệnh tại nhà, hay tại Phú Thọ, BVĐK của tỉnh đã áp dụng thành công cách thức này. Điều quan trọng, để việc khám chữa bệnh tại nhà đi vào quy củ, rất cần thiết được tổ chức hợp lý, chặt chẽ bởi ngành y tế địa phương, tránh những trường hợp đáng tiếc có thể xảy ra.
Sơn Trà - Quang Vinh