Ngứa cộm mắt nhiều ngày do rận mu ký sinh trên mi mắt
Một cô gái 28 tuổi bị ngứa cộm quanh mắt nhiều tuần. Khi đi khám, bác sĩ phát hiện nhiều rận mu và trứng bám trắng chi chít trên cả hai mi mắt.
Ban đầu, bệnh nhân nghĩ do dị ứng mỹ phẩm, nhưng sau đó ngứa ngày càng tăng, đặc biệt về đêm, buổi sáng ngủ dậy mắt sưng nhẹ. Khi soi dưới kính hiển vi, bác sĩ Phòng khám Đa khoa Tâm Anh (TP.HCM) phát hiện hàng chục con rận mu (Pthirus pubis) kích thước 1–1,2 mm ký sinh ở lông mi, cùng nhiều trứng bám dọc sợi lông.
Bệnh nhân được soi da và làm xét nghiệm ở các vị trí rận thường cư trú như nách, lông mày…, nhưng không phát hiện thêm tổn thương. Bác sĩ kê thuốc mỡ tra mắt có thành phần gây ngạt ký sinh trùng kết hợp thuốc bôi ngoài da trong 7–10 ngày, đồng thời hướng dẫn vệ sinh cá nhân kỹ, giặt sạch và phơi nắng chăn màn, gối, khăn. Bệnh nhân cũng được dặn tránh dùng chung đồ cá nhân với người khác để ngừa lây chéo.
Sau hai tuần điều trị, tình trạng viêm bờ mi thuyên giảm hẳn, rận mu và trứng biến mất.
Con đường lây nhiễm rận mu
Rận mu hút máu, sống và sinh sản chủ yếu ở vùng lông mu, lông sinh dục...
Rận mu được xếp vào nhóm bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs). Loài này hút máu, sống và sinh sản chủ yếu ở vùng lông mu, lông sinh dục (thường gặp ở nam giới), nhưng cũng có thể ký sinh ở lông mày, lông mi, râu, ria, ngực, nách… (rất hiếm gặp ở tóc).
Các con đường lây lan chủ yếu:
- Quan hệ tình dục không an toàn: là con đường chính giúp rận mu lây truyền và cư trú trên cơ thể.
- Tiếp xúc gần gũi: sống chung trong môi trường chật chội, kém vệ sinh, tiếp xúc da trực tiếp với người nhiễm.
- Qua vật dụng cá nhân: sử dụng chung chăn, màn, quần áo, khăn, ga giường… có chứa rận hoặc trứng.
Biểu hiện khi nhiễm rận mu:
- Ngứa dữ dội (thường xuất hiện sau 1–2 tuần nhiễm) do nước bọt rận tiết ra khi hút máu. Ngứa tăng nhiều về đêm, khiến người bệnh khó ngủ.
- Sẩn đỏ, vết thâm, trầy xước do gãi nhiều, có thể dẫn đến loét và nhiễm khuẩn thứ phát.
- Rận và trứng bám vào lông: thường thấy ở vùng sinh dục, có thể ở lông mày, lông mi, râu, nách, ngực…
- Ở trẻ em: rận xuất hiện trên lông mi/lông mày có thể là dấu hiệu tiếp xúc tình dục hoặc bị lạm dụng.
- Một số trường hợp có biến chứng: viêm kết mạc, viêm giác mạc, nhiễm trùng da.
Người mắc rận mu cần được kiểm tra thêm các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
Phòng bệnh rận mu
- Phát hiện sớm và điều trị đúng chỉ định bằng thuốc đặc hiệu. Loại bỏ trứng rận còn sót lại trên lông bằng móng tay, kẹp hoặc nhíp.
- Giặt, phơi nắng hoặc sấy khô toàn bộ quần áo, chăn màn, khăn của người bệnh. Đồ không giặt được nên bỏ trong túi nhựa kín 2 tuần. Thông báo và điều trị cho tất cả bạn tình trong vòng một tháng trước đó.
- Tránh quan hệ tình dục cho đến khi cả hai đã điều trị thành công và được đánh giá loại trừ nhiễm dai dẳng. Lặp lại điều trị sau 9–10 ngày nếu còn thấy rận sống.
- Không dùng chung quần áo, chăn màn, khăn với người bệnh.
- Thuốc xịt diệt côn trùng không có tác dụng với rận mu.
- Hạn chế số lượng bạn tình, quan hệ tình dục an toàn.
- Người đi vào vùng lưu hành dịch nên mặc quần áo bảo hộ, bó sát ở cổ, cổ tay, cổ chân, có tẩm hóa chất xua – diệt côn trùng.
