Số phận Hy Lạp đang rất mong manh. Thủ tướng Đức là người quyết tâm giữ cho Hy Lạp khỏi lâm vào cảnh vỡ nợ, buộc phải ra khỏi khối đồng tiền chung châu Âu.
Nếu Hy Lạp bị phá sản và bắt buộc phải rời vùng đồng tiền chung thì chính Thủ tướng Đức Angela Merkel sẽ lãnh phần lớn trách nhiệm. Uy tín của lãnh đạo cường quốc kinh tế số một của Châu Âu tùy thuộc vào giải pháp cho cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất hiện nay trong bối cảnh Eu đang đứng trước nhiều de dọa. Từ nhiều tháng nay, Thủ tướng Đức, một nhân vật có tiếng thận trọng, luôn đắn đo cân nhắc những hệ quả về tài chính, kinh tế và địa chiến lược trong trường hợp Hy Lạp rời vùng đồng tiền chung.
Thủ tướng Đức quyết tâm không để Hy Lạp vỡ nợ
Theo các cố vấn thân cận của Thủ tướng Merkel, trái với quan điểm xem nhẹ hậu quả của bộ trưởng Tài chính đầy thế lực Wolfgang Shauble, bà dứt khoát không để cho thành viên Hy Lạp bị vỡ nợ, phải ra đi. Bà khuyên Thủ tướng Hy Lạp nên chấp nhận « biện pháp rộng lượng » của Ủy ban châu Âu, Ngân hàng Châu Âu và Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF. Trong cuộc điện đàm với tổng thống Barack Obama sau đó, thủ tướng Đức còn hội ý với lãnh đạo Hoa Kỳ, cần phải tạo điều kiện cho Hy Lạp ở lại và cải cách trong khối đồng tiền chung euro. Thủ tướng Đức Angela Merkel cảnh báo: “Nếu đồng euro sụp đổ thì châu Âu cũng sụp đổ”.Bà Merkel, người từng rất cứng rắn với Hi Lạp, kêu gọi tất cả các bên cùng nhượng bộ để đạt một thỏa thuận cứu trợ Athens.
Trước hết, Hy Lạp ra đi là một thảm nạn cho người dân quốc gia Nam Âu này. Họ phải sử dụng đồng drakma mới, bị mất giá nghiêm trọng, đối đầu với lạm phát phi mã, thiếu hụt nhu yếu phẩm nhập khẩu nhất là dầu khí và thuốc men. Các nước Eu sử dụng đồng euro cũng không tránh được tác động dây chuyền, mất hàng trăm tỷ cho vay, lại phải áp dụng chính sách thắt lưng buộc bụng.
Trong các cuộc đàm đạo riêng, thủ tướng Đức cho biết mối lo ngại nhất của bà là nước Đức bị lịch sử kết tội làm châu Âu « tan vỡ ba lần trong một thế kỷ ». Bà đã hơn một lần thương thảo với Thủ tướng Hy Lạp suốt năm giờ đồng hồ và cam kết Berlin « chiến đấu » bên cạnh Athens. Eu, tuy hùng mạnh kinh tế, đang đứng trước nhiều hiểm nguy : nước Anh với dự án trưng cầu dân ý đi hay ở, khó khăn thống nhất lập trường đối phó với làn sóng nhập cư bất hợp pháp, khủng hoảng với Nga tại Ukraina, đe dọa của thánh chiến Hồi giáo, giờ đây nếu cộng thêm tình hình rối loạn tại Hy Lạp thì số phận các dự án cải cách Châu Âu sẽ ra sao ? Những lực lượng chính trị cực tả và cực hữu chống Châu Âu thống nhất có thêm thời cơ để đòi « độc lập » . Cựu Ngoại trưởng Đức Joschka Fischer, trong một bài phân tích, nhận định như sau : khủng hoảng trong nội bộ Eu xảy ra trong môi trường địa chính trị nguy hiểm và bất ổn. Để tránh bị tan vỡ, giải pháp cần kíp, đầu tiên và quan trọng hơn hết là giải pháp chiến lược cho hồ sơ Hy Lạp.
Từ khi khủng hoảng tài chính của Hy Lạp nổ ra cách nay năm năm , chiến lược của Berlin là thương thuyết từng giai đoạn : đánh đổi tài trợ với các biện pháp cải cách đớn đau thắt lưng buộc bụng. Tai hại hơn nữa, chiến lược khắc khổ này bị nhiều chuyên gia kinh tế và Thủ tướng Tsipras than phiền là cản trở kinh tế Hy Lạp vực dậy.
Thủ tướng Hi Lạp Alexis Tsipras ra lệnh đóng cửa các ngân hàng và thị trường chứng khoán cho đến ngày 6-7.Thị trường chứng khoán Athens cũng ngừng hoạt động cho đến ngày 7-7. Chính phủ chỉ cho phép người dân rút tiền từ máy ATM ở mức tối đa 60 euro/ngày.Mục tiêu là ngăn chặn nguy cơ hoảng loạn lan rộng. Ông Tsipras kêu gọi người dân bình tĩnh đối phó với tình hình hiện tại.
Như vậy, Hi Lạp sẽ phải trả ngay nợ hơn 1,5 tỉ euro (1,7 tỉ USD) cho IMF. Hầu như chắc chắn Athens sẽ vỡ nợ do hoàn toàn không đủ khả năng chi trả. Trước tình hình biến động, người dân Hi Lạp ồ ạt đi rút tiền từ các máy ATM. Hiện chỉ có 40% số máy ATM trên cả nước còn tiền. Trong ba ngày cuối tuần qua, người Hi Lạp đã rút tới 1,3 tỉ euro (1,45 tỉ USD) ra khỏi hệ thống ngân hàng.
Biện pháp đóng cửa ngân hàng, hạn chế rút tiền ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người dân Hi Lạp vốn thích tiêu tiền mặt chứ ít khi dùng thẻ tín dụng. Nhiều người dân Hi Lạp tỏ ra rất bức xúc với việc không thể rút được tiền mặt để chi tiêu.
Quỳnh Anh (theo AFP)
