Việc ban hành Luật Nuôi con nuôi là thể hiện chính sách nhân đạo của Đảng, Nhà nước ta về trẻ em, đảm bảo cho trẻ được chăm sóc, giáo dục trong điều kiện tốt nhất. Luật Nuôi con nuôi đang được Quốc hội cho ý kiến, thu hút được sự quan tâm của xã hội.
Không nên quy định thu phí nhận con nuôi
Đa số ý kiến của các đại biểu nhất trí với Ban soạn thảo và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội về sự cần thiết phải ban hành Luật Nuôi con nuôi. Hiện nay, Việt Nam vẫn còn hơn 100.000 trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, hàng trăm nghìn trẻ bị tàn tật…
ĐB. Lưu Thị Chi Lan (Vĩnh Phúc) cho rằng cần phải coi trọng mục tiêu nuôi con nuôi trong nước và mục tiêu này phải là chủ đạo, phải được tô đậm hơn.Bởi lẽ tìm được mái ấm gia đình cho các em ở quê hương gốc sẽ góp phần làm dịu đi nỗi đau bị bỏ rơi, mồ côi, hoặc có hoàn cảnh khó khăn đặc biệt. Nuôi con nuôi nước ngoài là biện pháp tình thế khi không còn cách nào khác và không thu xếp được ở trong nước.
Theo ý kiến của các ĐB. Đinh Ngọc Lượng ( Cao Bằng), Lý Kiều Vân (Quảng Trị), Nguyễn Thị Kim Thuý ( Đà Nẵng), dự thảo Luật quy định khoản phí và lệ phí mà người nhận nuôi con nuôi phải nộp là chưa phù hợp. Nuôi con nuôi là nhằm tìm cho trẻ em hoàn cảnh đặc biệt khó khăn có một gia đình thay thế; đảm bảo cho lợi ích của trẻ phải là vấn đề được quan tâm hàng đầu. Nếu quy định việc nộp phí, lệ phí, rất dễ bị hiểu lầm sang ý nghĩa không trong sáng và dễ phát sinh tiêu cực, như cơ chế "tiền vào trẻ ra", hoặc là tình trạng móc nối thu gom trẻ em như thời gian qua ở một số địa phương.
Điều kiện để trẻ được làm con nuôi là dưới 16 tuổi
Về căn cứ chấm dứt việc nuôi con nuôi, theo ý kiến của nhiều đại biểu, quy định như trong dự thảo luật còn quá hẹp; cần bổ sung thêm những quy định về quyền của người nuôi con nuôi, như quyền đề nghị, yêu cầu toà án chấm dứt quan hệ nuôi con nuôi; quy định điều kiện của người nhận con nuôi là phải hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên và không được quá 50 tuổi. Về độ tuổi trẻ em được nhận làm con nuôi, đa số ý kiến đề nghị nên ở mức dưới 16 tuổi, đặc biệt, cần thu hẹp đối tượng trẻ em được nhận làm con nuôi để tránh tình trạng lạm dụng nuôi con nuôi phục vụ cho mục đích khác.
ĐB. Nguyễn Thị Thu Hà ( Gia Lai) cho rằng, quy định như trong dự thảo Luật về việc bố mẹ nuôi phải báo cáo với UBND cấp xã nơi trẻ em thường trú trước khi được nhận làm con nuôi và UBND cấp xã nơi cha mẹ nuôi thường trú về tình hình trẻ được nhận nuôi trong 3 năm đầu tiên, định kỳ 6 tháng một lần là phù hợp, nhưng chưa chặt chẽ. Bởi trong trường hợp cha mẹ nuôi có thể bỏ nơi ở cũ, để tránh cho cha mẹ đẻ của đứa trẻ tìm được con mình. Đại biểu đề nghị cần quy định trong luật, trong 2 năm đầu khi nhận con nuôi, cha mẹ nuôi không được đi khỏi nơi tạm trú, trong trường hợp bất khả kháng phải có báo cáo với UBND xã nơi cha mẹ nuôi đang thường trú.
Mạnh Hùng