Thành quả của sự nỗ lực phòng, chống bệnh sốt rét
BS. Đỗ Quốc Tiệp, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Quảng Bình cho biết, thời gian trước Quảng Bình là một trong những tỉnh trong khu vực có sốt rét lưu hành nặng. Nhờ các biện pháp can thiệp phù hợp, đến nay số ca mắc giảm rất nhiều, không còn ổ dịch sốt rét, phạm vi lưu hành bệnh cũng dần được thu hẹp.
Nhờ các biện pháp can thiệp phù hợp, đến nay số ca mắc sốt rét tại Quảng Bình giảm rất nhiều, không còn dịch sốt rét, phạm vi lưu hành bệnh cũng dần được thu hẹp.
Hơn 3 năm qua, tỉnh này không phát hiện ổ dịch sốt rét, không có ca bệnh sốt rét nội địa. Cuối năm 2023, thành phố Đồng Hới và thị xã Ba Đồn được công nhận đạt tiêu chí loại trừ bệnh sốt rét. Để có được kết quả đó phải nhờ sự nỗ lực của đội ngũ làm công tác phòng, chống sốt rét, nhất là tuyến y tế cơ sở.
Cụ thể, việc giám sát dịch tễ sốt rét được triển khai chủ động, đồng bộ từ tuyến tỉnh đến cơ sở. Các đơn vị tăng cường hoạt động của các điểm kính hiển vi kết hợp sử dụng test chẩn đoán nhanh nhằm hạn chế sốt rét ác tính và tử vong do sốt rét.
Công tác chẩn đoán, điều trị sốt rét cho người dân được chú trọng nâng cao chất lượng thông qua hoạt động phát hiện bệnh chủ động tại các thôn, bản và sử dụng thuốc sốt rét phối hợp có hiệu lực cao để điều trị bệnh nhân sốt rét…
Cán bộ y tế khám chủ động nhằm phát hiện bệnh sốt rét tại các địa phương có nguy cơ cao.
Trung tuần tháng 3/2021, khi phát hiện một ca sốt rét nội địa tại bản biệt lập vùng biên giới Dốc Mây, xã miền núi Trường Sơn, huyện Quảng Ninh, đoàn công tác đặc biệt của ngành Y tế Quảng Bình đã băng đèo, lội suối mang các thiết bị y tế, thuốc men vào tận bản giúp người dân.
"Đoàn tổ chức việc khám sức khỏe, lấy lam máu xét nghiệm, phát thuốc phòng ngừa sốt rét, phun hóa chất diệt muỗi. Cán bộ y tế cũng hướng dẫn người dân làm vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm xung quanh nhà để ngăn muỗi sinh sản, ngủ màn chống muỗi", bác sĩ, Nguyễn Ngọc Ánh, Phó Giám đốc CDC Quảng Bình nhớ lại.
Cán bộ y tế bắt muỗi ở khu vực có ca sốt rét để nghiên cứu phương án ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
Cùng với đó, được sự tài trợ của dự án "Sáng kiến khu vực ngăn chặn và loại trừ sốt rét kháng thuốc Artemisinin giai đoạn 2021-2023" công tác phòng, chống loại bệnh này có phần thuận lợi hơn.
Theo thống kê, mỗi năm có hơn 200.000 người dân Quảng Bình sống trong vùng sốt rét lưu hành được bảo vệ bằng hóa chất diệt muỗi. Hơn 10.000 bệnh nhân được cấp thuốc dự phòng, điều trị sốt rét miễn phí.
Chưa hết khó khăn, thách thức
Giám đốc CDC Quảng Bình Đỗ Quốc Tiệp cho biết thêm, dù đạt được những thành công nhất định nhưng công tác phòng, chống dịch, tiến đến loại trừ sốt rét trên địa bàn vẫn đối mặt với không ít khó khăn, thách thức.
Một số địa phương miền núi, biên giới vẫn tiềm ẩn nguy cơ về sốt rét.
Quảng Bình là địa phương nằm trong vùng trọng điểm sốt rét của cả nước. Đặc biệt là các huyện Minh Hóa, Tuyên Hóa, Bố Trạch, Quảng Ninh và Lệ Thủy, sốt rét vẫn là mối nguy cơ tiềm ẩn và có thể bùng phát trở lại. Bởi đây là các địa phương có diện tích rừng lớn, lượng lớn cư dân có nghề nghiệp liên quan đến rừng/rẫy… đây là yếu tố nguy cơ bùng phát sốt rét tại khu vực.
Bên cạnh đó, sự di biến động dân cư khó kiểm soát (dân di cư tự do, giao lưu biên giới, dân đi rừng, ngủ rẫy). Sinh thái môi trường tại các vùng sốt rét lưu hành luôn có nhiều biến động do yếu tố khí hậu, thời tiết. Điều kiện kinh tế-xã hội vùng sốt rét còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn cao, ngân sách địa phương dành cho công tác phòng, chống sốt rét gần như không có… là những nguyên nhân có thể làm gia tăng bệnh sốt rét.
Ngành Y tế Quảng Bình tăng cường công tác truyền thông phòng, chống và loại trừ sốt rét.
Cùng với đó là nhiều vấn đề, như ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc, muỗi kháng hóa chất cùng với mầm bệnh luôn có trong cộng đồng...
Việc phòng, chống và loại trừ sốt rét có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với sức khỏe của người dân, góp phần làm giảm gánh nặng bệnh tật, đặc biệt đối với các xã miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Do đó, ngoài sự vào cuộc quyết liệt của ngành Y tế, các chính quyền các địa phương và người dân cần nâng cao ý thức, đẩy mạnh công tác phòng chống, không nên lơ là chủ quan với sốt rét.
