Thoái hoá hoàng điểm (điểm vàng) tuổi già (age- related macular degeneration- ADM) có 2 thể: thể khô và thể ướt. Cần theo dõi và điều trị bệnh như thế nào trong từng thể bệnh để phòng ngừa mù loà?
Tại Mỹ, có khoảng 50 triệu người mắc bệnh này. Trong số đó, có khoảng 2 triệu người mắc thoái hoá hoàng điểm tuổi già thể ướt, đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù loà ở Mỹ. Theo Viện Mắt Quốc gia (NEI), con số này có thể tăng lên 5 triệu người trong tương lai do già hoá dân số.
Bác sĩ Khurana - phát ngôn viên của Học viện Nhãn khoa Mỹ (AAO), chuyên gia võng mạc của Hội dịch kính võng mạc Northern California và là giáo sư giảng lâm sàng Nhãn khoa tại trường Đại học California, San Francisco cho biết: “Thoái hoá hoàng điểm tuổi già có xu hướng phát triển ở người trên 60 tuổi, số lượng ngày càng tăng do tuổi thọ dân số ngày càng cao”.
Thoái hoá hoàng điểm tuổi già có 2 thể là thể khô và thể ướt. Thoái hoá hoàng điểm thể khô chiếm 90%, thể này không có triệu chứng. Trong thực tế, nhiều người không biết mình mắc bệnh do không có thói quen khám mắt định kì.
Theo AAO, người trên 65 tuổi nên khám mắt định kì 6 tháng một lần. Bác sĩ nhãn khoa sẽ khám bệnh thoái hoá hoàng điểm tuổi già ở những bệnh nhân bị bệnh đục thủy tinh thể và glôcôm. Khoảng 10% thoái hoá hoàng điểm thể khô sẽ tiến triển thành thoái hoá hoàng điểm thể ướt. Ở thể này, tân mạch bất thường hình thành vùng hoàng điểm gây ảnh hưởng đến thị lực trung tâm, tân mạch này dễ gây xuất huyết hoặc hoặc rò rỉ dịch dẫn đến giảm thị lực.
Bác sĩ Khurana cho biết, võng mạc của người bệnh giống như film của camera. Nếu võng mạc của bạn có mạch máu bất thường dẫn đến rò rỉ dịch hoặc xuất huyết trên võng mạc, thì giống với một tấm film, võng mạc sẽ không cảm thụ được ánh sáng. Điều đó giải thích tại sao những người thoái hoá hoàng điểm bị mất thị lực trung tâm, ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày như xem tivi, lái xe và rất khó khăn nhận diện mặt người khác.
Quản lí, theo dõi và điều trị thoái hoá hoàng điểm thể khô
Dù thoái hoá hoàng điểm thể khô không có triệu chứng, nó vẫn cần quản lí và theo dõi. Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh thoái hoá hoàng điểm thể khô, những bước sau sẽ giúp bạn có tình trạng ổn định:
- Đi khám mắt thường xuyên: bác sĩ khuyên, bệnh nhân nên khám mắt ít nhất 6 tháng một lần.
-Tự theo dõi thị lực tại nhà: bác sĩ sẽ đưa cho bạn một lưới Amsler (một tờ giấy có nhiều đường kẻ tạo thành nhiều ô vuông). Nếu bạn nhìn vào các đường thẳng có đoạn bị cong, mờ hoặc có một điểm mờ tiến triển lớn dần, rất có thể bạn đang mắc thoái hoá hoàng điểm tiến triển.
Bác sĩ Khurana cho biết, ông đã yêu cầu bệnh nhân tự kiểm tra bằng lưới Amsler hàng tuần ở nhà, kiểm tra từng mắt, nếu có sự thay đổi phải đến gặp bác sĩ.
-Từ bỏ thuốc lá: nếu bạn hút thuốc, nó là một trong những nguyên nhân làm cho bệnh trầm trọng hơn. Theo một nghiên cứu bố năm 2013 trên Tạp chí Nhãn khoa, hút thuốc lá vừa làm tăng yếu tố nguy cơ thoái hoá hoàng điểm vừa làm bệnh tiến triển nhanh.
Trong một nghiên cứu thoái hoá hoàng điểm tuổi già của NIE cho thấy: người bị thoái hoá hoàng điểm thể khô dùng chế phẩm chống ô-xi hoá bao gồm các loại vitamin A, C, E kèm theo kẽm và đồng có tác dụng làm giảm 25% thoái hoá hoàng điểm thể khô chuyển sang thể ướt.
Điều trị và quản lí thoái hoá hoàng điểm tuổi già thể ướt
Từng bước tiếp cận có hiệu quả, nếu thoái hoá hoàng điểm tuổi già chuyển từ thể khô sang thể ướt. Thoái hoá hoàng điểm thể ướt nếu được điều trị bằng thiệu pháp tiêm nội nhãn thuốc chống yếu tố tăng sinh nội mô mạch máu (VEGF). Phương pháp này giúp tân mạch vùng hoàng điểm giảm rò rỉ dịch và xuất huyết. Cần phải tiêm hàng tháng, phụ thuộc vào triệu chứng của bệnh. Bệnh nhân nên được dùng vitamin, nếu một mắt bị thoái hoá hoàng điểm thể ướt và mắt kia thể khô.
Bác sĩ Khurana giải thích "mục tiêu của việc sử dụng vitamin là ngăn chặn tiến triển sang thể ướt của mắt còn lại". Hỗ trợ thị lực ở mắt bị thoái hoá hoàng điểm thể ướt bị giảm thị lực trung tâm, bác sĩ sẽ hướng dẫn sử dụng kính lúp phóng đại để giúp bạn có thể đọc, cũng như một số sinh hoạt hàng ngày.
