Hội nghị khoa học với chủ đề "Suy tim trong kỷ nguyên y học cá thể hóa và chuyển đổi số" vừa diễn ra tại TPHCM đã phác họa rõ nét bức tranh này, từ định hướng chuyên môn đến những mô hình thực hành cụ thể đã được quốc tế ghi nhận.
Bên lề hội nghị, PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ - Phó Chủ tịch Phân hội Suy tim Việt Nam, đã chia sẻ nhiều góc nhìn quan trọng về vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ số trong chăm sóc bệnh nhân suy tim.
Đáng chú ý, ngay tại phiên khai mạc hội nghị, Bệnh viện Lê Văn Thịnh cùng 9 bệnh viện, Trung tâm tim mạch khác đã đón nhận chứng nhận vàng về quản lý suy tim của Hiệp hội Tim mạch châu Âu (ESC) – một minh chứng cụ thể cho việc những định hướng lý thuyết hoàn toàn có thể được hiện thực hóa trong thực hành lâm sàng tại Việt Nam.
Công nghệ số và AI, cơ hội lớn nhưng không thể tách rời bác sĩ
Theo PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ tiếp cận công nghệ số nhanh. Việc người dân sử dụng điện thoại thông minh, thiết bị đeo theo dõi sức khỏe như đồng hồ thông minh, vòng tay theo dõi nhịp tim, huyết áp… đã trở nên phổ biến, tạo ra nguồn dữ liệu rất lớn phục vụ chăm sóc sức khỏe.
PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ - Phó Chủ tịch Phân hội Suy tim Việt Nam trò chuyện bên lề hội nghị.
"Tuy nhiên, dữ liệu chỉ thực sự có giá trị khi được kết nối, tiếp nhận và phân tích trong một hệ thống hoàn chỉnh", PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ nhấn mạnh.
Theo ông, AI có thể hỗ trợ xử lý khối lượng dữ liệu lớn, đưa ra các gợi ý ban đầu, nhưng không thể thay thế vai trò của bác sĩ trong đánh giá lâm sàng và ra quyết định điều trị.
Thực tế lâm sàng cho thấy, không ít bệnh nhân quá tin vào các công cụ tra cứu sức khỏe trực tuyến. Có trường hợp bệnh nhân đau ngực nhưng chỉ nhập triệu chứng vào ứng dụng để "hỏi AI", trong khi đau ngực là biểu hiện rất đa dạng, có thể lành tính nhưng cũng có thể là dấu hiệu đe dọa tính mạng cần can thiệp khẩn cấp.
"Nếu dữ liệu đầu vào không đầy đủ, không được khai thác đúng cách, AI có thể đưa ra những gợi ý khiến bệnh nhân chủ quan, dẫn đến chậm trễ trong xử trí cấp cứu" - PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ cảnh báo.
Một ví dụ điển hình khác là theo dõi huyết áp tại nhà – hình thức đang được nhiều bệnh nhân suy tim áp dụng. Các máy đo huyết áp điện tử hiện nay đã được chuẩn hóa, cho phép nhập dữ liệu trực tiếp vào các phần mềm theo dõi sức khỏe.
Tuy nhiên, theo PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ, cùng một chỉ số huyết áp nhưng ý nghĩa lâm sàng ở mỗi bệnh nhân hoàn toàn khác nhau. Ở người trẻ khỏe mạnh, con số đó có thể chưa đáng lo ngại, nhưng với bệnh nhân suy tim, bệnh tim mạch nền hoặc có tổn thương thận, đây có thể là tín hiệu cảnh báo nguy hiểm.
"Chỉ khi dữ liệu được chuyển đến trung tâm tiếp nhận, nơi có bác sĩ đánh giá và tư vấn, việc theo dõi từ xa mới thực sự phát huy giá trị" - ông nói.
Theo Phó Chủ tịch Phân hội Suy tim Việt Nam, y học cá thể hóa và y học chính xác đang dần thay đổi cách tiếp cận điều trị suy tim. Trước đây, nhiều phác đồ mang tính "công thức chung", trong khi mỗi bệnh nhân lại có đặc điểm riêng về tuổi tác, bệnh kèm theo, chức năng gan – thận, thậm chí là yếu tố di truyền.
Với sự hỗ trợ của AI và công nghệ số, khối lượng dữ liệu lớn có thể được phân tích để tìm ra phác đồ tối ưu nhất cho từng cá thể. Trong tương lai, các chuyên gia dự đoán có thể xuất hiện "bản sao số" của người bệnh – mô hình mô phỏng toàn bộ diễn tiến sinh học, cho phép thử nghiệm các phương án điều trị trước khi áp dụng cho bệnh nhân thực.
"Điều kiện tiên quyết để làm được điều đó là phải có cơ sở dữ liệu y tế tập trung, chuẩn hóa, đặc biệt trong lĩnh vực tim mạch và suy tim" - PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ nhấn mạnh.
Thực hành tại Việt Nam - mô hình quản lý suy tim được ESC công nhận
Những định hướng nêu trên đã phần nào được hiện thực hóa tại Bệnh viện Lê Văn Thịnh, đơn vị vừa được ESC trao chứng nhận vàng về quản lý suy tim, trở thành một trong 10 cơ sở được công nhận trong đợt này.
Theo BS.CKII Trần Văn Khanh - Giám đốc Bệnh viện Lê Văn Thịnh, kết quả này là thành quả của gần 10 năm xây dựng và phát triển Khoa Tim mạch – Lão học, trong bối cảnh số lượng bệnh nhân tim mạch, đặc biệt là người cao tuổi, ngày càng gia tăng.
BS.CKII Trần Văn Khanh - Giám đốc Bệnh viện Lê Văn Thịnh chia sẻ về mô hình quản lý suy tim được ESC chứng nhận chất lượng.
"Mỗi năm, khoa tiếp nhận hàng chục nghìn lượt bệnh nhân ngoại trú và hàng nghìn ca nội trú, chủ yếu là tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa, suy tim, đột quỵ. Điều này buộc chúng tôi phải xây dựng mô hình quản lý bệnh mạn tính bài bản, lâu dài" - BS.CKII Trần Văn Khanh cho biết.
Để đáp ứng các tiêu chuẩn của ESC, Bệnh viện Lê Văn Thịnh đã đầu tư đồng bộ về nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị, thuốc điều trị, đồng thời ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong quản lý bệnh nhân suy tim.
Mỗi bệnh nhân được theo dõi theo hệ thống, từ thông tin gia đình, bệnh đồng mắc, tình trạng tiêm chủng, cho đến các yếu tố nguy cơ có thể làm bệnh tiến triển nặng. Các phần mềm quản lý giúp nhắc tái khám, theo dõi tuân thủ điều trị và hỗ trợ cá thể hóa phác đồ.
"Không chỉ điều trị bằng thuốc, chúng tôi đặc biệt chú trọng giáo dục sức khỏe, thay đổi lối sống, chế độ sinh hoạt để hạn chế tiến triển nặng và giảm nhập viện" - BS.CKII Trần Văn Khanh chia sẻ.
Một điểm nổi bật trong mô hình quản lý suy tim tại Bệnh viện Lê Văn Thịnh là Câu lạc bộ bệnh nhân suy tim của Khoa Tim mạch – Lão học. Câu lạc bộ sinh hoạt định kỳ mỗi quý, giúp bệnh nhân và người nhà trao đổi kinh nghiệm, cập nhật kiến thức mới, nâng cao khả năng tự quản lý bệnh.
Nhờ cách tiếp cận toàn diện này, tỷ lệ nhập viện do suy tim tại bệnh viện đã giảm dần theo thời gian, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Theo BS.CKII Trần Văn Khanh, chứng nhận vàng của ESC không chỉ là sự ghi nhận nỗ lực chuyên môn, mà còn là động lực để bệnh viện tiếp tục đầu tư cho Khoa Tim mạch – Lão học và đơn vị quản lý suy tim.
"Mục tiêu cuối cùng vẫn là giảm tỷ lệ nhập viện, giảm tỷ lệ tử vong và giúp người bệnh suy tim sống khỏe hơn, lâu hơn", ông nhấn mạnh.
Từ những chia sẻ của các chuyên gia và mô hình thực hành cụ thể, có thể thấy rằng y học cá thể hóa và chuyển đổi số trong quản lý suy tim không còn là câu chuyện của tương lai xa. Khi có định hướng đúng, dữ liệu chuẩn hóa và sự gắn kết chặt chẽ giữa công nghệ với đội ngũ y tế, những chuẩn mực quốc tế hoàn toàn có thể được áp dụng hiệu quả tại Việt Nam, vì lợi ích thiết thực của người bệnh.
