Các sinh vật (vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng) gây bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể truyền từ người này sang người khác trong máu, tinh dịch, âm đạo và các chất dịch cơ thể khác.
Bệnh có thể lây truyền từ mẹ sang con trong khi mang thai hoặc sinh nở, hoặc qua truyền máu hoặc dùng chung kim tiêm.
Bệnh lây truyền qua đường tình dục không phải lúc nào cũng gây ra các triệu chứng. Có thể mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục từ những người trông hoàn toàn khỏe mạnh và thậm chí có thể không biết mình bị nhiễm trùng.
Triệu chứng của bệnh lây truyền do quan hệ tình dục không an toàn
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục có thể có một loạt các dấu hiệu và triệu chứng, kể cả không có triệu chứng. Đó là lý do tại sao họ có thể không được chú ý cho đến khi các biến chứng xảy ra hoặc bạn tình được chẩn đoán. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể cho thấy lây truyền qua đường tình dục bao gồm:
Vết loét hoặc vết sưng trên bộ phận sinh dục hoặc ở vùng miệng hoặc trực tràng. Đi tiểu đau hoặc rát; Tiết dịch từ dương vật; Tiết dịch âm đạo bất thường hoặc có mùi lạ; Chảy máu âm đạo bất thường; Đau khi quan hệ tình dục; Đau, sưng hạch bạch huyết, đặc biệt là ở bẹn nhưng đôi khi lan rộng hơn; Đau bụng dưới; Sốt; Phát ban trên bàn tay hoặc bàn chân...
Các dấu hiệu và triệu chứng có thể xuất hiện vài ngày sau khi tiếp xúc, hoặc có thể khá lâu sau đó trước khi bạn có những dấu hiệu nặng hơn.
Nguyên nhân
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục có thể do các vi khuẩn lậu, giang mai, chlamydia; Ký sinh trùng; Virus u nhú ở người, mụn rộp sinh dục, HIV; Hoạt động tình dục đóng một vai trò trong việc lây lan nhiều loại nhiễm trùng khác, mặc dù có thể bị lây nhiễm nếu không quan hệ tình dục. Ví dụ như virus viêm gan A, B và C.
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể từ những người trông hoàn toàn khỏe mạnh.
Các yếu tố rủi ro
Bất kỳ ai quan hệ tình dục đều có nguy cơ tiếp xúc với bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục ở một mức độ nào đó. Các yếu tố có thể làm tăng rủi ro đó bao gồm:
Quan hệ tình dục không an toàn
Sự thâm nhập qua âm đạo hoặc hậu môn của bạn tình bị nhiễm bệnh mà không đeo bao cao su làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục. Sử dụng bao cao su không đúng cách hoặc không nhất quán cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Quan hệ tình dục bằng miệng
Có thể ít rủi ro hơn, nhưng vẫn có thể lây nhiễm các bệnh nhiễm trùng mà không có bao cao su hoặc miếng dán nha khoa (một miếng cao su mỏng, hình vuông được làm bằng latex hoặc silicone).
Quan hệ tình dục với nhiều bạn tình
Càng có nhiều người tiếp xúc tình dục, nguy cơ của bạn càng lớn. Điều này đúng đối với các đối tác đồng thời cũng như các mối quan hệ một vợ một chồng liên tiếp (nghĩa là kết hôn nhiều lần).
Có tiền sử mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục
Những người đã có tiền sử mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục rất dễ dàng bị nhiễm bệnh khi quan hệ tình dục không an toàn với người đang mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Quan hệ tình dục đồng tính cần chủ động bảo vệ cho bản thân và bạn tình
Bị ép buộc quan hệ tình dục
Bị hiếp dâm cũng dễ bị nếu đối tượng bị mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nhưng điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để có thể được kiểm tra, điều trị và hỗ trợ tinh thần.
Lạm dụng rượu hoặc sử dụng thuốc kích thích
Việc lạm dụng chất gây nghiện có thể ức chế khả năng phán đoán của bạn, khiến bạn sẵn sàng tham gia vào các hành vi nguy cơ hơn.
Kim tiêm
Dùng chung kim tiêm làm lây lan nhiều bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, bao gồm HIV, viêm gan B và viêm gan C…
Ở những người trẻ tuổi
Một nửa số bệnh lây truyền qua đường tình dục xảy ra ở những người trong độ tuổi từ 15 - 24.
Nam giới sử dụng thuốc điều trị rối loạn cương dương
Nam giới sử dụng các loại thuốc hỗ trợ trong quan hệ tình dục có tỷ lệ nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục cao hơn.
Lây truyền từ mẹ sang con
Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu, chlamydia, HIV và giang mai có thể truyền từ người mẹ bị nhiễm bệnh sang con mình trong khi mang thai hoặc khi sinh nở. Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục ở trẻ sơ sinh có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong. Tất cả phụ nữ mang thai nên được tầm soát các bệnh nhiễm trùng này và điều trị.
Các biến chứng
Vì nhiều người trong giai đoạn đầu của bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục không có triệu chứng, nên việc tầm soát các bệnh lây truyền qua đường tình dục là rất quan trọng trong việc ngăn ngừa các biến chứng.
Các biến chứng có thể xảy ra sẽ đau vùng xương chậu, các biến chứng khi mang thai, viêm mắt, viêm khớp, bệnh viêm vùng chậu, khô âm đạo, bệnh tim và một số bệnh ung thư cổ tử cung và trực tràng liên quan đến HPV.
Phòng ngừa
Có một số cách để tránh hoặc giảm nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục hoặc nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục:
Cách hiệu quả để tránh bệnh lây truyền qua đường tình dục là quan hệ tình dục thực sự an toàn như dùng bao cao su, biết chắc chắn tình trạng sức khoẻ của bạn tình. Duy trì mối quan hệ chung thủy một vợ một chồng lâu dài, trong đó cả hai người chỉ quan hệ tình dục với nhau và không bạn tình nào bị nhiễm bệnh.
Tránh giao hợp qua đường âm đạo và hậu môn với bạn tình mới cho đến khi cả hai bạn đã được xét nghiệm nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục. Quan hệ tình dục bằng miệng ít rủi ro hơn, nhưng hãy sử dụng bao cao su latex hoặc miếng dán nha khoa để ngăn tiếp xúc trực tiếp (da kề da) giữa niêm mạc miệng và bộ phận sinh dục.
Tiêm phòng: Tiêm phòng sớm, trước khi quan hệ tình dục, cũng có hiệu quả trong việc ngăn ngừa một số loại lây truyền qua đường tình dục như viêm gan A và viêm gan B. Cả hai loại vaccine này đều được khuyến cáo cho những người chưa có miễn dịch với những bệnh này và cho những người có nguy cơ lây nhiễm cao hơn, chẳng hạn như nam giới quan hệ tình dục đồng giới.
Mặc dù bao cao su làm giảm nguy cơ tiếp xúc với hầu hết các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhưng khả năng bảo vệ đối với các bệnh lây truyền qua đường tình dục liên quan đến vết loét ở bộ phận sinh dục, chẳng hạn như HPV hoặc herpes không phải là tuyệt đối. Ngoài ra, các hình thức tránh thai, như thuốc tránh thai hoặc dụng cụ tử cung không bảo vệ khỏi bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục.
Không uống rượu quá mức hoặc sử dụng ma túy. Nếu bạn đang bị ảnh hưởng, bạn có nhiều khả năng chấp nhận rủi ro tình dục.
Trước khi có bất kỳ thay đổi cách quan hệ tình dục nào khác, hãy trao đổi với đối tác về việc thực hành tình dục an toàn hơn.
Có bằng chứng cho thấy việc cắt bao quy đầu ở nam giới có thể giúp giảm tới 60% nguy cơ lây nhiễm HIV từ một người phụ nữ bị nhiễm (lây truyền qua đường tình dục khác giới) của một người đàn ông. Cắt bao quy đầu cũng có thể giúp ngăn ngừa lây truyền HPV sinh dục và mụn rộp sinh dục.
Xem xét điều trị dự phòng trước phơi nhiễm bằng một số loại thuốc đã được cấp phép để giảm nguy cơ lây nhiễm HIV, viêm gan B qua đường tình dục ở những người có nguy cơ rất cao.
Xem thêm video đang được quan tâm
Thông điệp 5T- Pháo đài chống dịch COVID-19 trong tăng cường giãn cách xã hội
