Phế nhiệt biểu hiện bởi các triệu chứng như ho khan, ít đờm, miệng khô, họng ráo, táo bón, gai sốt, đờm vàng tía hoặc có dây ít máu, rêu lưỡi vàng, đầu lưỡi đỏ, không có mồ hôi, mạch phù sác.
Phép trị: Thanh phế dưỡng âm, nhuận phế táo, chỉ khái…
Theo y học hiện đại ho có nhiều nguyên nhân như viêm họng, mũi xoang, hen suyễn, trào ngược dạ dày thực quản, viêm phế quản mạn, giãn phế quản, lao, các bệnh về phổi, huyết áp…
Bài thuốc cổ phương chủ trị gia giảm thường dùng chữa ho sốt do phế nhiệt
Tả bạch tán (Tiểu nhi dược chứng trực huyết)
Thành phần bài thuốc gia giảm: Tang bạch bì 20g, cam thảo 8g, địa cốt bì 12g.
Cách dùng: Các vị thuốc trên tán bột mịn cho thêm bột gạo tẻ trộn đều, mỗi lần dùng 8 - 16g, sắc nước uống trước bữa ăn.
Có thể dùng thuốc thang theo liều lượng trên gia giảm.
Tác dụng: Thanh tả phế nhiệt, bình suyễn chỉ khái… chữa phế nhiệt ho sốt, ho suyễn, da khô, hư nhiệt sốt cao về chiều, chất lưỡi đỏ rêu vàng, mạch tế sác…
Nếu phế nhiệt gia hoàng cầm, tri mẫu…
Nếu ho khan gia qua lâu bì, xuyên bối mẫu…
Nếu sốt ho khó thở, trẻ em sởi bay gia ngưu bàng tử, hạnh nhân, thuyền thoái, bạc hà …
Dẫn giải phương thuốc:
- Tang bạch bì tả phế nhiệt chỉ khái bình suyễn là chủ dược.
- Địa cốt bì trợ lực thêm tả hỏa ở phế, thoái hư nhiệt.
- Gạo tẻ, cam thảo dưỡng vị hòa trung.
Bốn vị thuốc hợp lại có tác dụng chữa các chứng phế nhiệt có thương âm.
Các phương thuốc khác
+ Trị ho thể phế âm hư triều nhiệt phối hợp - bài Mạch môn đông Ẩm "Cổ Kim Y Thống Đại Toàn" gia giảm.
Thành phần bài thuốc: Bạch thược 14g, đương quy 14g, hoàng bá 12g, mạch môn 12g, ngũ vị tử 10g, sinh địa 20g, tang bạch bì 20g, tri mẫu 10g, xuyên khung 12g, sinh khương 12g, đại táo 12g. Sắc uống.
Tác dụng: Thanh phế nhiệt, dưỡng âm, bình suyễn chỉ khái… trị ho lâu ngày, âm hư, hỏa vượng, phế nhiệt ho sốt, ho suyễn, da khô, hư nhiệt sốt cao về chiều, chất lưỡi đỏ rêu vàng, mạch tế sác…
+ Trị ho do phế âm hư: Phối hợp bài Tiền hồ tán gia vị "Chứng trị chuẩn thằng".
Thành phần bài thuốc gồm: Tiền hồ 12g, tang bì 16g, mạch môn 14g, hạnh nhân 12g, bối mẫu 12g, cam thảo 4g, sinh khương 12g. Sắc uống.
Tác dụng: Tả phế nhiệt chỉ khái bình suyễn dưỡng âm trị ho đàm vàng, tức ngực, khó thở, viêm phế quản.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Xe xét nghiệm COVID-19 lưu động.