Thời gian gần đây, chị em truyền tai nhau một phương pháp giảm cân mới có tên là detox. Ðây là phương pháp thay hoàn toàn việc ăn bằng uống các loại hỗn hợp có tính giải độc cho cơ thể đang được nhiều người áp dụng. Tuy nhiên, phương pháp này có an toàn tuyệt đối hay không lại là điều đáng bàn…
Detox là gì? Vì sao cơ thể cần detox?
Detox không phải một phương pháp ăn kiêng giảm cân mà là một phương pháp thanh lọc cơ thể khỏi các chất độc hại tích tụ lâu ngày trong ruột, máu, phổi, thận, gan, da... Những chất độc này tích tụ dần từ thức ăn và lối sống, từ thuốc uống, rượu, thuốc lá, chất kích thích, mỹ phẩm, stress... và khi lượng chất độc vượt quá mức cho phép, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái khó chịu, mệt mỏi, thừa cân... Thanh lọc cơ thể - detox - là phương pháp tuân thủ nguyên tắc hạn chế tối thiểu việc hấp thu các chất độc, chất hóa học hay chất bảo quản từ thực phẩm, tăng cường dưỡng chất, vitamin, chất xơ, nước để giúp giải độc cơ thể. Detox giúp làm sạch các bộ máy trong cơ thể để từ đó chúng sẽ hoạt động hiệu quả hơn. Trong quá trình detox, cùng với các tạp chất được thanh lọc thì mỡ thừa, nước thừa trong cơ thể cũng sẽ được đào thải ra ngoài khiến người thực hiện có thể giảm được một vài kilogram trọng lượng - Sau quá trình detox, cơ thể nhẹ nhõm, người ta không chỉ cảm thấy yêu đời và khỏe khoắn hơn mà thói quen ăn uống cũng sẽ được cải thiện.
Việc chỉ nạp các loại nước uống và rau quả sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe khi áp dụng phương pháp detox.
Hai mặt của detox
Detox rất có lợi nhưng mặt khác, detox vẫn khiến nhiều người ái ngại, bởi sự thay đổi chế độ ăn uống một cách đột ngột, cắt giảm tối đa khiến cơ thể rất khó thích ứng, cảm thấy mệt mỏi, suy giảm hệ miễn dịch. Đa số những người mới trải qua ngày detox đầu tiên đều nghĩ rằng họ không thể tiếp tục duy trì trong những ngày tiếp theo. Chế độ ăn uống tối giản khiến việc theo đuổi detox, dù bằng cách nào cũng là một điều không dễ. Tai hại hơn nữa, rất nhiều trường hợp đã cố theo đuổi phương pháp detox đến cùng để giảm cân triệt để và rồi đã phải nhận kết quả thê thảm: mắc hội chứng biếng ăn triền miên, cơ thể suy kiệt, gần như không còn sức sống hoặc kết thúc quá trình detox, một số trường hợp đã bị phản ứng ngược: luôn luôn cảm thấy thèm ăn, bị kích động trước đồ ăn và những người này có thể tăng cân trở lại rất nhanh.
TS.BS. Phạm Gia Tuấn (Trung tâm Khám tư vấn và kiểm soát béo phì, Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết, việc thanh lọc cơ thể kết hợp giảm cân bằng detox bị coi là rất khắc nghiệt bởi detox loại bỏ hoàn toàn thức ăn có nguồn gốc từ động vật, trong khi cơ thể trưởng thành luôn cần đạm động vật để cung cấp đủ acid béo và protein thiết yếu cho hoạt động mỗi ngày (0,8 - 1,5g protein/1kg trọng lượng cơ thể). Với khẩu phẩn ăn chủ yếu là nước có năng lượng quá thấp (trên dưới 400kcal/ngày), nếu duy trì detox từ 7 - 14 ngày dễ dẫn tới rối loạn các chức năng sinh học như men tiêu hóa, hệ miễn dịch, chức năng dẫn truyền nơron thần kinh, rất dễ bị choáng ngất do hạ đường máu, chưa kể đến việc giảm cân quá nhanh dễ dẫn đến các biến chứng sau đó như: bệnh gút, sỏi bàng quang và các biến chứng tim mạch. Bởi vậy, chỉ những người tập khí công là có thể dễ thích nghi với phương pháp này vì bên cạnh việc nhịn ăn thanh lọc cơ thể, họ còn thực hiện phương pháp hít thở, ngồi thiền, cân bằng trọng lượng, cân bằng huyết áp... Còn nếu là người bình thường muốn giảm cân thì không nên áp dụng phương pháp detox, chỉ nên coi detox như một hình thức nhằm mục đích thanh lọc cơ thể là chủ yếu. Và ngay cả trước khi bước vào quá trình giải độc cơ thể, mọi người cần tìm hiểu cả những tác dụng phụ chúng mang đến, tốt nhất cần đến bác sĩ tư vấn. Tuyệt đối không “thử” nếu chưa tham khảo ý kiến các bác sĩ hoặc các chuyên gia dinh dưỡng. Chỉ khi một trong những tác dụng phụ dưới đây không ảnh hưởng đến công việc hay sức khỏe thì lúc đó mới nên áp dụng phương pháp này.
Những tác dụng phụ nguy hiểm
Cảm thấy đuối sức, choáng váng đầu óc: Một trong những triệu chứng khá nguy hiểm mà detox có thể gây ra là khiến cơ thể bạn mệt mỏi cùng cực hay trạng thái choáng váng. Lúc này cần từ bỏ ngay phương pháp detox đang áp dụng bởi nó không phù hợp với bạn.
Suy yếu, đau nhức và rối loạn giấc ngủ: Khi bạn đột ngột cắt giảm lượng calo nạp vào cơ thể sẽ khiến bản thân mệt mỏi rã rời và cơ thể đau nhức, khó chịu, có thể còn bị mất ngủ và thường xuyên gặp ác mộng.
Đau đầu, quay cuồng, cảm giác lịm dần: Những cơn đau đầu, từ nhẹ đến nặng, kéo dài từ vài giờ đến nhiều ngày có thể do cơ thể mất nước hoặc quá đói. Tình trạng này sẽ rất nguy hiểm khi bạn đang điều khiển xe và ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất lao động nếu công việc đòi hỏi sự tập trung. Vì thế, trong quá trình detox, cần nhớ là phải uống nhiều nước. Đồ uống có nhiều chất điện giải có thể giúp giảm đau đầu.
Tim đập rất nhanh hoặc chậm: Nếu nhịp tim của bạn đột nhiên tăng cao hoặc đập chậm lại và kèm theo cảm giác đau thắt lồng ngực hoặc bất kỳ triệu chứng nào khác liên quan đến tim mạch, hãy lập tức dừng ngay việc giải độc cơ thể. Đây là một triệu chứng cực nguy hiểm đến tính mạng nếu chủ quan. Hãy tìm đến bác sĩ để kiểm tra sức khỏe và nghe tư vấn trước khi tiếp tục giải độc.
Thay đổi thói quen của ruột: Tác hại lớn nhất của việc detox chính là làm thay đổi thói quen của ruột. Nhiều người có thể bị đi ngoài liên tục và tăng nhu động ruột nhưng một số người cũng có thể bị dừng hoàn toàn quá trình bài tiết.
Khó thở: Nếu thấy sức khỏe bị giảm đáng kể kèm theo hiện tượng khó thở, chóng mặt mà vẫn tiếp tục quá trình giải độc thì chính là bạn đang tự giết mình.
Nếu không lắng nghe cơ thể và để ý những phản ứng phụ của detox thì rất có thể bạn sẽ gặp nhiều rủi ro và nguy hiểm. Hãy làm theo lời khuyên của các chuyên gia, lựa chọn phương pháp detox sao cho an toàn và hiệu quả nhất để hoàn thiện quá trình giải phóng chất độc khỏi cơ thể.
Trần Trung Việt - Nguyễn Thái Hòa
