Kết quả sau 1 tháng điều trị, bệnh nhân phục hồi hoàn toàn, nói được bình thường.
Có rất nhiều nguyên nhân gây liệt dây thanh trong đó có tổn thương dây thanh sau phẫu thuật. Các nguyên nhân khác như: chấn thương cổ và ngực; đột quỵ; u ác tính hoặc lành tính gây chèn ép cơ, sụn và thần kinh chi phối thanh quản gây liệt; nhiễm trùng; bệnh lý thần kinh như Parkinson gây yếu dây thanh. Liệt dây thanh có thể liệt một bên hoặc hai bên.
Cấu tạo của dây thanh gồm hai nếp cơ nằm ngay vị trí lối vào của đường thở. Khi phát âm, hai nếp cơ khép lại chạm nhau ở đường giữa, rung lên và tạo ra âm thanh. Trong thì nghỉ, hai dây thanh ở vị trí mở ra và lúc này bạn cơ thể thở vào được.
Nội soi thanh quản cho thấy liệt dây thanh quản bên trái.
Bệnh nhân ban đầu lúc tiếp nhận là sau phẫu thuật bướu vùng cổ, có các dấu hiệu và triệu chứng gồm: khó thở; khàn tiếng; thở có tiếng rít, khò khè; giảm cường độ âm thanh; sặc khi nuốt thức ăn đồ uống; thở nhanh khi nói.
Điều trị bằng xoa bóp - bấm huyệt và châm cứu
Các thủ thuật tác động chủ yếu vào vùng dưới cằm và cổ gáy bên liệt.
Xoa bóp - bấm huyệt: làm thư giãn cơ co thắt, thúc đẩy lưu thông máu, tăng cường sự trao đổi chất, giảm mệt mỏi, tăng tiết chất nhờn, bôi trơn các dây thanh âm, và tiếp thêm độ đàn hồi và tính di động của các cơ bắp và dây chằng; làm bệnh nhân thư giãn, làm giãn cơ thanh quản, cải thiện chất lượng âm thanh, giúp loại bỏ tình trạng viêm do tích tụ của các chất thải trong cơ bắp, và tạo điều kiện sửa chữa tổn thương trong các cơ thanh quản. Xoa bóp trên vùng sụn giáp và các cơ xung quanh giúp làm giảm khoảng cách giữa các sụn nhẫn và sụn tuyến giáp để tạo thuận lợi cho sự phát âm của tiếng nói giọng cao, trong khi đó gián tiếp làm tăng chiều dài và trương lực cơ của các dây thanh âm. Xoa bóp - bấm huyệt trên vùng sụn phễu thanh quản rất tốt cho các dây thanh âm.
Thủ thuật: day, ấn, nhào cơ, rung cơ vùng cổ họng, trên sụn nhẫn, sụn giáp, vùng cổ bên liệt.
Chú ý day ấn các huyệt: Nhân nghênh, Phù đột, Thiên song, Liêm tuyền, Ế phong, Phong trì.
Điện châm kết hợp ôn châm các huyệt: Liêm tuyền: chính giữa bờ trên sụn giáp trạng, trên lằn chỉ ngang chỗ cuống hầu 0,2 thốn (ngước đầu lên tìm huyệt); huyệt ngoại Kim tân: bên trái đường giữa của lưỡi.
Tập luyện các động tác Yoga - khí công
Động tác súc miệng kết hợp với đảo mắt qua lại và đánh răng:
Đưa một ngụm hơi vào miệng như một ngụm nước cho má phình lên rồi cho nó đảo từ má bên này sang má bên kia, kết hợp đảo mắt cùng một hướng, đồng thời đảo xong thì gõ răng 1 lần… Đảo từ 10 - 20 lần.
Động tác tróc lưỡi:
- Đưa lưỡi lên vòm họng và tróc lưỡi. Làm khoảng 10 - 20 lần.
- Muốn cho động tác này có tác dụng, bụng dưới phải tham gia vào việc tróc lưỡi làm cho nó kêu to. Để kiểm tra, đặt tay vào bụng dưới, mỗi lần tróc lưỡi bụng dưới chuyển động rất mạnh.
Chú ý: trong các động tác lưỡi, thường nước bọt trào ra, ngừng động tác và nuốt nước miếng cho mạnh để tăng cường tiêu hóa và làm thông tai.
Hiện nay, y học hiện đại rất tiến bộ và có nhiều phương pháp điều trị đối với liệt dây thanh từ tập luyện giọng nói cho tới phẫu thuật. Tuy nhiên, bằng các phương pháp không dùng thuốc của Y học cổ truyền, có thể điều trị bệnh này với ưu điểm là không can thiệp sâu, hạn chế gây tổn thương, an toàn và gần như không có tác dụng phụ.
BS.CKII. HUỲNH TẤN VŨ
