Trong chốn hoàng cung từ xa xưa, Thái Y Viện được biết đến là một đơn vị y tế chuyên phục vụ công việc khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho nhà vua, hoàng tộc và triều đình.
Thái Y viện triều Nguyễn được hình thành từ thời Gia Long và hoàn chỉnh dưới thời Minh Mạng. Trải qua nhiều đời vua khác nhau, Thái Y viện vẫn thể hiện vai trò quan trọng của mình trong việc chăm sóc sức khỏe cho các bậc vua chúa. Thái Y Viện là nơi đảm nhiệm bắt mạch kê đơn, bào chế thuốc men, phòng chống dịch bệnh, kiểm tra gói thuốc, sắc nấu thuốc và trông coi việc chữa bệnh, thậm chí là tư vấn cho Thượng thiện sở khi chế biến thức ăn của vua, hoàng gia…
Tuy nhiên, theo thời gian mô hình hoạt động của Thái Y Viện, đặc biệt là những bài thuốc, những phương pháp điều trị cho bậc Đế vương dần bị mai một và thất truyền.
Nhất Nam Y viện ra đời nhằm phục dựng lại mô hình hoạt động của Thái Y Viện triều Nguyễn trong kinh thành Huế thời xưa. Sưu tầm, nghiên cứu và phát triển nhiều bài thuốc quý được Thái Y viện áp dụng trong việc chữa bệnh cho vua chúa.
Sưu tầm, nuôi trồng và nhân giống các loại thảo dược quý được các ngự y sử dụng, bào chế làm thuốc. Phục hồi lại quy trình chăm sóc sức khỏe, chăm sóc sắc đẹp cho Vua chúa, Hoàng hậu chốn hậu cung; phục hồi công việc của những thái y ngày xưa từ việc bào chế thuốc, bốc thuốc, bắt mạch, chẩn bệnh, điều trị bệnh trong triều đình… Qua đó, nâng tầm nền y học cổ tuyền nước nhà, là cơ sở tăng cường hợp tác quốc tế và quảng bá nền y học cổ truyền Việt Nam, những nét đặc trưng chốn cung đình Việt Nam với bạn bè thế giới.
Để thực hiện những tôn chỉ, mục đích đó, Nhất Nam Y viện đã tìm tòi, khám phá, đi nhiều nơi, sưu tầm nhiều tài liệu, nghiên cứu kỹ lưỡng về quy trình điều trị, chăm sóc sức khỏe chốn hoàng cung của Thái Y viện Triều Nguyễn. Đồng thời mời các các chuyên gia đầu ngành, các thầy thuốc có nhiều năm kinh nghiệm khám, chữa bệnh bằng y học cổ truyền trực tiếp tham gia vào quá trình từ nghiên cứu đến hoàn thiện các phương pháp điều trị, các bài thuốc, các quý phẩm dùng trong việc chăm sóc và điều trị.
