 Thuốc ngừa thai thế hệ thứ 3 và 4 đang gây lo ngại tại Pháp |
Chuyên gia lập lờ
Không ai phủ nhận vai trò của thuốc ngừa thai, đặc biệt ở những nước phương Tây, vốn khá “thoáng” về chuyện tình dục. Theo thông cáo của ANSM gửi PV, năm 2011 có tổng cộng 66 triệu vỉ thuốc ngừa thai được tiêu thụ tại Pháp, trong đó thuốc thế hệ thứ 3 và 4 chiếm 52,3%. Progestin mới ở thuốc thế hệ thứ 3 là gestodène, desogestrel, norgestimate, ở thuốc thế hệ thứ 4 là drospirénone, còn progestin của thuốc thế hệ thứ 2 là lévonorgestrel. Các loại thuốc thế hệ mới, với giá cả đắt hơn, luôn được hãng sản xuất ca ngợi là “ít tác dụng phụ hơn”. Thực tế có vẻ ngược lại.
Từ thập niên 1990, nhiều nghiên cứu cho thấy người dùng thuốc ngừa thai thế hệ thứ 3 có nguy cơ bị thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch cao gấp đôi so với người dùng thuốc ngừa thai thế hệ thứ 2 và cao từ 6-8 lần so với người không dùng thuốc. Tuy nhiên, luật sư Coubris nhận định: “Những số liệu báo cáo về tác dụng phụ rất mập mờ. Chưa kể, có nhiều nghiên cứu cho kết luận tốt về thuốc thế hệ mới là do các hãng dược tài trợ về tài chính”. Không chỉ vậy, nghiêm trọng hơn, theo điều tra của Le Monde, một số bác sĩ đầu ngành tại Pháp về sản phụ khoa có liên hệ rất mật thiết với nhiều hãng dược. Họ, nhờ danh tiếng của mình, lập thành một dàn “đồng ca” nói giảm nhẹ về tác dụng phụ của thuốc ngừa thai thế hệ thứ 3, thứ 4 dưới nhiều hình thức: viết bài trên chuyên san y khoa, phát biểu trên truyền hình, tổ chức hội thảo… Khi dư luận bắt đầu xôn xao và Bộ Y tế Pháp có động thái hạn chế lưu hành thuốc ngừa thai thế hệ mới thì các bác sĩ nói trên hết lời bào chữa cho các sản phẩm này.
Nguy hiểm nhất là tác dụng phụ làm thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch Theo bác sĩ Đặng Lê Dung Hạnh - Trưởng khoa Khám bệnh A (Bệnh viện Phụ sản Hùng Vương, TP.HCM), sợ nhất là biến chứng gây huyết khối tĩnh mạch - thuốc làm máu kém lưu thông, hình thành nên cục huyết khối gây thuyên tắc mạch máu. Thường gặp là huyết khối xuất hiện ở chân, biểu hiện triệu chứng đau vùng chân. Tuy nhiên, người châu Âu thường dư cân, béo phì nên gặp trường hợp thuyên tắc nói trên nhiều hơn. Còn trong nước thì lâu nay ít nghe nói đến tai biến tương tự, nên chưa có những thống kê, ghi nhận nào. “Các nước người ta đã ghi nhận nhóm thuốc ngừa thai thế hệ thứ 3 có liên quan nhiều hơn đến các trường hợp thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch so với nhóm thuốc thế hệ thứ 2”, bác sĩ Đặng Lê Dung Hạnh nói. Bác sĩ Dương Phương Mai - Trưởng khoa Kế hoạch hóa gia đình (Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ, TP.HCM) cũng cho rằng, nguy hiểm nhất của biến chứng sau uống thuốc ngừa thai là thuyên tắc huyết khối. Do vậy, trước khi dùng thuốc, các chị em cần có sự tham vấn của bác sĩ, để cân nhắc cho phù hợp. Theo bác sĩ Dương Phương Mai, lâu nay ở ta chưa nghe nói nhiều về tai biến thuyên tắc huyết khối sau dùng thuốc ngừa thai. Bác sĩ Đặng Lê Dung Hạnh lưu ý, với chị em có bệnh gan, bệnh thận, bệnh tim, gia đình có người ung thư vú, bản thân có bệnh lý ở vú thì không nên dùng thuốc ngừa thai (hoặc nếu dùng thì phải hỏi bác sĩ chuyên khoa). Chị em trên 40 tuổi, sử dụng thuốc ngừa thai thường dè dặt, vì lứa tuổi này trở lên thường gặp nhóm bệnh lý ở mạch máu, tai biến. Bác sĩ Dương Phương Mai lưu ý thêm, ngoài những bệnh lý trên, nếu đang có bệnh tiểu đường, bướu cổ, đang dùng kháng sinh... cũng thận trọng nếu dùng thuốc ngừa thai. Với người bình thường, sau khi dùng thuốc ngừa thai, nếu thấy ra huyết bất thường, căng tức vú hay đau nửa đầu thì báo ngay cho bác sĩ biết. Thanh Tùng |