Tiền mãn kinh là giai đoạn tự nhiên trong cuộc đời người phụ nữ. Đó không phải là một loại bệnh hay một sự rối loạn, vì thế không yêu cầu các biện pháp điều trị nào. Thời kỳ tiền mãn kinh thường bắt đầu từ tuổi 41 - 45, thời gian ngắn có thể từ 5, 7 tháng, dài có thể 1, 2 năm hoặc lâu hơn, có người kéo dài hơn 10 năm.
Thế nào được gọi là tiền mãn kinh?
Tiền mãn kinh, còn được gọi là quá trình chuyển đổi mãn kinh, là khoảng trong đó cơ thể người phụ nữ thay đổi chu kỳ tự nhiên từ nhiều hay ít thường xuyên của sự rụng trứng và kinh nguyệt đối với vô sinh vĩnh viễn, hoặc mãn kinh.
Phụ nữ tiền mãn kinh bắt đầu ở lứa tuổi khác nhau.
Phụ nữ tiền mãn kinh bắt đầu ở lứa tuổi khác nhau. Ở độ tuổi 40, hoặc thậm chí vào đầu độ tuổi 30, có thể bắt đầu nhận thấy các dấu hiệu.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ tiền mãn kinh
Nguyên nhân chính gây ra thời kỳ tiền mãn kinh
Đó là do nồng độ estrogen và progesterone trong cơ thể người phụ nữ không ổn định. Trong thời kỳ này, buồng trứng bắt đầu suy giảm chức năng, dần dần ngưng tiết hai loại hormon estrogen và progesterone. Từ đó, sự mất cân bằng các nội tiết tố nữ khiến quá trình rụngtrứng diễn ra không đều, đồng thời gây ra tình trạng rối loạn kinh nguyệt.
Estrogen là chất được các tế bào hạt ở "vỏ trứng" tiết ra, do tác động của FSH và LH (hai hormon tuyến yên), được duy trì vào những ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt và đạt đỉnh vào gần ngày rụng trứng. Estrogen được điều hòa là nhờ sự phối hợp của hai hormon FSH và LH, cùng sự nhạy cảm hoá của buồng trứng. Khi nữ giới bước sang độ tuổi mãn kinh, buồng trứng bắt đầu thoái hoá, số lượng các nang trứng giảm, buồng trứng lại bắt đầu "trơ ra" với các chất FSH và LH. Hậu quả nguồn chính để tổng hợp estrogen bị mất đi và sự sụt giảm gần như là tất nhiên và không thể tránh.
Nghiên cứu cho thấy: Trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, sự suy giảm về nồng độ estrogen chính là dao động quá mức, gây ra những hậu quả mang tính chất đặc thù chỉ có ở tuổi mãn kinh.
Một số yếu tố được xem là nguy cơ dẫn đến tiền mãn kinh sớm hay muộn bao gồm:
Hút thuốc lá: với những phụ nữ hút thuốc lá, thời kỳ tiền mãn kinh có thể đến sớm hơn 1 - 2 năm so với người không hút thuốc lá
Lịch sử gia đình. Phụ nữ có xu hướng xuất hiện thời kỳ mãn kinh khoảng cùng tuổi với mẹ và chị em của họ, mặc dù mối liên hệ giữa lịch sử gia đình và tuổi mãn kinh vẫn không thuyết phục.
Không sinh em bé. Một số nghiên cứu cho thấy không có em bé có thể đóng góp vào thời kỳ mãn kinh sớm.
Biểu hiện như thế nào?
Trong thời kỳ tiền mãn kinh, có nhiều biểu hiện thay đổi ở người phụ nữ. Một số biểu hiện thường gặp bao gồm:
Kinh nguyệt bất thường: khoảng giữa thời gian giữa 2 chu kỳ có thể dài hơn hoặc ngắn hơn, nhưng phần lớn là dài hơn. Số lượng kinh nguyệt trong một chu kỳ có thể kéo dài hơn.
Nóng ran và rối loạn giấc ngủ: biểu hiện này gặp ở 65 – 70% phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh, đặc biệt phổ biến nhất trong thời tiền mãn kinh muộn. Thời gian, cường độ và tần số khác nhau. Khó ngủ thường do nóng ran hoặc đổ mồ hôi ban đêm, nhưng đôi khi giấc ngủ trở nên thất thường ngay cả khi không có biểu hiện nóng ran.
Tiền mãn kinh khiến một số phụ nữ có sự thay đổi tâm trạng, có thể làm tăng nguy cơ gây trầm cảm.Ảnh minh họa
Tâm trạng thay đổi: Một số phụ nữ có sự thay đổi tâm trạng, cảm giác trong người luôn khó chịu hoặc có thể làm tăng nguy cơ gây trầm cảm. Nguyên nhân của hiện tượng này là do rối loạn giấc ngủ, nhưng cũng có thể được gây ra bởi các yếu tố không liên quan đến những thay đổi nội tiết tố của tiền mãn kinh.
Rối loạn thần kinh thực vật: Nóng sốt, bừng bừng đỏ mặt, ra mồ hôi, hoa mắt, ù tai, nóng nảy, dễ tức giận hoặc lo nghĩ trầm cảm, lưng gối đau mỏi, đau đầu, họng khô nóng, miệng khô, nôn, buồn nôn, hồi hộp, mất ngủ, hay quên, tư tưởng khó tập trung hoặc chân tay tê rần, cảm giác kiến bò.
Rối loạn chuyển hoá: Cơ thể mập ra, lên cân hoặc phù, tiêu chảy.
Âm đạo giảm chất nhờn, giảm độ đàn hồi, đau khi giao hợp.
Giảm khả năng sinh sản: Rụng trứng trở nên bất thường, khả năng thụ thai giảm.
Thay đổi ham muốn tình dục, thường là có xu thế giảm.
Loãng xương
Thay đổi cholesterol máu theo chiều hướng gia tăng nồng độ cholesterol trọng lượng phân tử thấp (LDL - cholesterol) và giảm nồng độ cholesterol trọng lượng phân tử cao (HDL - cholesterol) và do đó làm tăng nguy cơ bệnh tim.
Điều trị tiền mãn kinh như thế nào?
Một số phụ nữ tìm kiếm sự chăm sóc y tế cho các triệu chứng mãn kinh của họ. Nhưng những người khác hoặc chấp nhận các thay đổi hoặc chỉ đơn giản là không có những triệu chứng nghiêm trọng đủ để đảm bảo sự chú ý.
Liệu pháp có thể để điều trị các triệu chứng mãn kinh bao gồm:
Thuốc tránh thai. Thường được điều trị hiệu quả nhất để làm giảm triệu chứng mãn kinh - ngay cả khi không cần để tránh thai. Liều thấp thuốc có thể điều chỉnh thời gian và giảm nóng ran và khô âm đạo.
Điều trị bằng Progestin: sử dụng khi có rối loạn kinh nguyệt nhưng lại không thể sử dụng thuốc tránh thai
Cắt bỏ nội mạc tử cung: có thể áp dụng trong một số trường hợp chảy máu nặng ở thời kỳ tiền mãn kinh. Tuy nhiên cần có chỉ định chặt chẽ.
Bất kỳ người phụ nữ nào cũng sẽ gặp tình trạng rối loạn kinh nguyệt trong thời kỳ tiền mãn kinh trong đời, chỉ là mức độ nặng nhẹ khác nhau. Chính vì thế, bên cạnh việc sử dụng thuốc, việc lựa chọn lối sống lành mạnh có thể giúp giảm một số triệu chứng của mãn kinh cũng như thúc đẩy sức khỏe tốt.Một số biện pháp bao gồm:
Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ: chế độ ăn giảm chất bèo, giàu chất xơ từ trái cây, rau và ngũ cốc. Bổ sung các thực phẩm giàu calci và vitamin D. Tránh sử dụng các chất kích thích như rượu hoặc cà phê.
Thường xuyên tập thể dục. Hoạt động thể chất thường xuyên giúp ngăn ngừa tăng cân, cải thiện giấc ngủ, giúp xương chắc khỏe và cải thiện tình trạng tâm lý. Cố gắng tập thể dục trong 30 phút hoặc nhiều hơn hầu hết các ngày trong tuần. Giảm stress bằng ngồi thiền hoặc yoga cũng là những biện pháp hữu ích trong thời kỳ tiền mãn kinh.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Thông điệp 5T- Pháo đài chống dịch trong giãn cách xã hội
