Ở một góc độ nào đó, có thể ví các phóng viên y tế là những “bác sĩ” truyền tin nhiệt huyết và nhân văn, luôn đồng hành cùng ngành y Việt Nam.
Phóng viên “bác sĩ”
Thực tế chứng minh, gần như các cơ quan truyền thông với các loại hình khác nhau đều có trang “y tế” hay phần y tế nằm trong trang xã hội, hoặc chung với trang giáo dục. Chứng tỏ ngành y đã tạo nên một “trang” tin quan trọng với truyền thông, không thể thiếu.
Phóng viên y tế (PVYT) chính là cầu nối quan trọng giúp ngành y - bác sĩ và cộng đồng gần nhau hơn, giúp người dân nâng cao nhận thức chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình. Nhờ vậy, người dân hiểu biết nhiều hơn về một số loại bệnh phổ biến như: đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch, gút, sốt xuất huyết, HIV/AIDS, ung thư,... Hay những vấn đề mới phát sinh, như các loại virus gây cúm gia cầm có thể lây sang người như: H7N9, H5N1, Ebola, viêm não Nhật Bản, dịch lợn tai xanh, tả lợn châu Phi, bò điên, MERS-CoV, Zika và gần nhất là COVID-19... Rồi các loại vắc-xin phòng bệnh, các phát minh sáng tạo hay phương pháp mới điều trị bệnh hiệu quả... đều được các PVYT chuyển tải chi tiết.
Nhưng để có thể truyền tải những kiến thức y khoa chính xác, nhanh chóng, kịp thời đòi hỏi các PVYT phải nhạy bén, thấu hiểu trong việc nắm bắt nhu cầu thông tin của người dân, thời sự y tế, trào lưu sức khỏe “nóng” trên các diễn đàn, mạng xã hội... Song song đó là sự kết nối chặt chẽ cùng với các thầy thuốc, chuyên gia trong lĩnh vực y tế để có thể tiếp cận nguồn thông tin chính thống, xác thực. Ngoài ra các PVYT còn phải trang bị cho mình một số kiến thức y khoa nhất định, để ít nhất truyền tải không nhầm lẫn các thuật ngữ chuyên môn, để thông tin hoàn toàn chính xác.
PVYT là người tiếp xúc nhiều và gần gũi nhất với các bệnh viện (BV), là cầu nối để hàng ngày, hàng giờ, từng diễn biến tại các trung tâm, cơ sở khám, chữa bệnh được phản ánh một cách sinh động trên mặt báo. Chính “cầu nối” từ PVYT đến ngành y mà rất nhiều thông tin liên quan sức khỏe cộng đồng được chuyển tải nhanh, chính xác, tác động tích cực và tạo nhiều thuận lợi cho ngành y, và ở mặt nào đấy, có thể xem các PVYT là những “bác sĩ truyền tin”, ngoài việc thông tin về tình hình sự kiện, các chính sách y tế hay những phương pháp y học tiên tiến trên thế giới và trong nước, còn sát cánh cùng người dân nâng cao nhận thức “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, tuyên truyền giúp ngành y lan tỏa những kiến thức y học thường thức phổ thông trong cộng đồng.
Phóng viên y tế tác nghiệp trong mùa dịch Covid-19.
Mọi nẻo đường đều dẫn đến BV
Vâng đúng vậy, không gì hơn là phải tiếp cận ở nơi mà từ đó mới có được những thông tin thực tế chuẩn xác nhất về những vấn đề cộng đồng đang quan tâm.
Có thể nói, bất cứ điểm nóng nào về dịch bệnh trong cộng đồng, hay bất kỳ những nơi đang là tâm điểm nguy hiểm của dịch bệnh thì đều có mặt các PVYT. Họ đồng hành cùng các bác sĩ, lao vào tâm dịch tại các BV: Bệnh nhiệt đới TW, TP.HCM, Bạch Mai, Chợ Rẫy, Nhi TW, Nhi Đồng I-II, từ dịch sởi, sốt xuất huyết, Ebola, MERS-CoV, Zika, H7N9, H5N1 và gần nhất là những trung tâm đang điều trị hay cách ly trong dịch COVID-19... để đưa tin.
PVYT ở mỗi lần tác nghiệp trong dịch bệnh, cũng luôn căng mình từ đầu đến cuối, luôn có mặt ở các tâm dịch để có tin bài nóng. Có nhiều PVYT không quản khó, không ngại tuân thủ nghiêm ngặt các khâu phức tạp trong chế độ phòng hộ bảo vệ để tiếp cận các “tuyến đầu” tâm dịch, để có những tin bài và hình ảnh trung thực nhất, chính xác nhất, góp phần tích cực để tuyên truyền cộng đồng phòng chống dịch bệnh hiệu quả nhất, và cũng là những động viên tinh thần tập thể ngành y Việt Nam thiết thực nhất.
Nóng nhất là dịch COVID-19 đang diễn ra trên toàn cầu, các PVYT Việt Nam là những “bác sĩ truyền tin” nhanh nhất, luôn cập nhật hàng giờ tất cả những gì từ Bộ Y tế và các tâm điểm liên quan đến dịch bệnh, không chỉ giúp cộng đồng không bị hoảng loạn, bình tĩnh tuân theo các chỉ dẫn của ngành y mà còn giúp cho việc phòng chống dịch đạt hiệu quả tốt nhất. Việc Việt Nam cho đến giờ gần như đã chữa khỏi các bệnh nhân COVID-19, không có bệnh nhân nào tử vong, bệnh nhân 91 được các y bác sĩ Việt Nam tích cực cứu chữa đã hồi phục một cách thần kỳ, rồi việc tổ chức các điểm cách ly phòng chống dịch lây lan..., có công của các PVYT, đã luôn đưa thông tin nhanh, chính xác, kịp thời và đầy trách nhiệm.
Không chỉ là tác nghiệp mà còn là lòng nhân ái
Việc các PVYT luôn có mặt, thậm chí túc trực ở các BV, luôn “theo” các sự kiện của BV từ bệnh nhân cho đến những vấn đề khoa học ngành y, đã là chuyện bình thường. PVYT nhiều khi cũng “trực” y hệt các bác sĩ ở những điểm “nóng” của BV như Khoa Cấp cứu..., trở thành những người bạn đồng hành với y bác sĩ và các BV. Nhưng cũng chính vì luôn có mặt gần như thường trực mà các PVYT là người tiếp xúc nhiều và gần gũi nhất với các BV, bệnh nhân, được chứng kiến, thấu hiểu nỗi đau của người bệnh và người nhà bệnh nhân nhiều nhất. Từ đó, không chỉ đến để đưa tin mà các PVYT còn là sứ giả mang đến niềm tin và hy vọng cho những người bệnh có hoàn cảnh khó khăn...
Và PVYT còn lan tỏa thông tin trong cộng đồng, vận động giúp đỡ nhiều hoàn cảnh khó khăn. Điển hình có thể nói là nhóm “Táo Y tế” gồm các PVYT của các tờ báo lớn như: VTV, VOV, Nhân dân, Sức khỏe&Đời sống, Tuổi trẻ, Thanh niên, Người Lao động..., không chỉ đơn thuần là một nhóm diễn đàn nghiệp vụ mà nhóm tập hợp những tấm lòng hảo tâm, nhân hậu với những hành động thiết thực như vận động các “Mạnh thường quân”, tự tay bán hàng gây quỹ, chung sức để hỗ trợ và giúp đỡ những trường hợp bệnh nhân thiếu may mắn trong cuộc sống.
Không nghề nào là không vất vả hay khó khăn, nhưng có thể nói các PVYT luôn trong tâm thế “đầu sóng ngọn gió”, phần lớn tác nghiệp trong những môi trường ngặt nghèo có thể ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe. Nhưng có lẽ vì lòng yêu nghề, vì trái tim nhân hậu, tinh thần vì cộng đồng, họ đã dấn thân và luôn tạo ra những điểm sáng trong nghề báo.
“Ngòi bút cứu người”, “bác sĩ truyền tin”, các phóng viên y tế cũng là những người hy sinh thầm lặng để hoàn thành sứ mạng của mình, sứ mạng truyền tin cùng đồng hành với ngành y Việt Nam góp phần bảo vệ, chăm lo sức khỏe cộng đồng.