Ngô Trần Hải An có nickname là "Quỷ Cốc Tử". Anh là một travel blogger, đã đặt chân đến 63 tỉnh, thành của Việt Nam cùng hơn 40 quốc gia trên thế giới. Trong những chuyến đi của mình, anh đều có những câu chuyện bằng hình ảnh với các cú bấm máy "nhanh, đúng, trúng" và đầy nghệ thuật.
Song có lẽ, lần tác nghiệp gần đây nhất của nhiếp ảnh gia Hải An tại Bệnh viện Hồi sức COVID-19 TP.HCM, thành trì cuối cùng của bệnh nhân nguy kịch là lần bấm máy khiến anh không thể quên. Chụp ảnh trong môi trường đặc biệt như tại Bệnh viện Hồi sức COVID-19 TP.HCM, nhiếp ảnh gia Hải An đã phải "đấu trí" với chính bản thân mình. Có những bức ảnh khi chụp xong anh thấy nhòe mờ, rồi buông máy ảnh vì không còn tâm trí nào. Anh đau xót với khung cảnh đã lọt vào ống kính.
'Cuộc đấu trí' ấy của nhiếp ảnh gia Hải An trong lần tác nghiệp tại Bệnh viện Hồi sức COVID-19 TP.HCM vừa qua đã được anh chia sẻ. Phóng viên Suckhoedoisong.vn đã ghi lại những tâm tư của người đồng nghiệp, để chia sẻ ở bài viết này và chúng ta cùng thấu hiểu về sự hy sinh thầm lặng của các y bác sĩ, "tỉnh thức chúng ta hãy thôi những suy diễn hoang đường để rồi lại trĩu nặng tâm tư. Và tỉnh thức chúng ta hãy trân trọng cuộc sống này".
Theo chân "bác sĩ 91"
Để thực hiện phóng sự ảnh, tôi phải được phép xét duyệt của các cơ quan chức năng liên quan và có sự giám sát đặc biệt chặt chẽ trong suốt quá trình tác nghiệp bởi chính bác sĩ Trần Thanh Linh – Phó Giám đốc bệnh viện kiêm phụ trách chuyên khoa ICU, anh Linh còn được gọi là "bác sĩ 91" khi chữa trị thành công bệnh nhân người Anh có mã số 91.
An toàn là yếu tố quan trọng hàng đầu trước khi bước vào phòng điều trị đặc biệt này, bác sĩ Linh yêu cầu phải mặc bảo hộ cấp 4 là chuẩn cao nhất. Tôi sát khuẩn tay chân, thiết bị và bắt đầu mặc đồ bảo hộ, trước khi bước vào phòng anh Linh kiểm tra một lần nữa. Lúc này cảm giác Quỷ thật sự khó tả, vừa hồi hộp vừa lo lắng nhưng đầu lại chẳng nghĩ được gì. Cánh cửa phòng hồi sức tích cực mở ra và khi tôi bước vào bên trong là một khung cảnh hoàn toàn khác biệt. Nếu như bình thường khi tác nghiệp là vội vàng chạy rất nhanh để có vị trí tốt nhất, thì lúc này tôi chững người lại, không biết phải làm gì đầu tiên.
Trước mắt tôi là hàng chục y bác sĩ bịt kín trong bộ trang phục bảo hộ trắng toát trong bầu không khí hết sức khẩn trương, mỗi bệnh nhân nằm trong một căn phòng riêng với đầy đủ các máy móc hiện đại nhất. Tiếng tít tít vang lên đều đặn khô khốc, có người thở dốc, có người nằm lặng im mê man, đặc biệt là những tràng ho liên tục cực kỳ ám ảnh từ một căn phòng vang ra, bệnh nhân như vùng vẫy cố hết sức để thở để ho mà bị bóp nghẹt khàn đặc không thể thoát ra khỏi cổ họng.
Sau những phút lặng người, tôi mới bình tâm để chụp, đi qua từng căn phòng đều có các y bác sĩ đang tập trung xử lý các ca bệnh, cố gắng đứng xa hoặc nép mình khuất nhất vì sợ có thể mình làm phiền họ chữa trị. Khi đang chụp thì cửa phòng hồi sức bật mở. Một ca nặng được chuyển viện đến, bác sĩ Linh và ekip lập tức cấp cứu ngay, mọi việc cực kỳ căng thẳng, gấp gáp nhưng chuẩn xác nhịp nhàng.
Sau khoảng 30 phút, bệnh nhân đã ổn, anh lại tiếp tục chuyển qua kiểm tra các ca nặng khác, hướng dẫn y bác sĩ lên phác đồ điều trị hoặc thay đổi khi diễn tiến bệnh khác thường. Rồi cũng trong lúc đó, cứ chừng vài phút anh lại nhận điện thoại từ các bệnh viện khác, hoặc là nhờ tư vấn xử lý ca bệnh hoặc là hỏi thu xếp chuyển bệnh đến, liên tục, liên tục. Áp lực thật sự rất khủng khiếp, lúc nào cũng phải căng não để tiếp nhận thông tin và xử lý. Một bệnh nhân khi thấy anh Linh đến cứ thều thào: Bác sĩ ơi tôi không muốn chết! Bác sĩ cứu tôi! Câu nói cứ lập đi lập lại khiến không khí chùng xuống, anh điềm tĩnh vỗ về động viên cho bệnh nhân yên tâm.
Buổi tác nghiệp diễn ra chóng vánh chỉ khoảng 1 tiếng vì thật sự rất nguy hiểm, tôi cũng không có kinh nghiệm tác nghiệp trong môi trường này. Khi tôi báo chuẩn bị ra thì bác sĩ Hoàng hướng dẫn bước qua phòng khử trùng. Đây là công đoạn cực kỳ quan trọng, mọi sai sót nếu có gây lây nhiễm sẽ từ đây. Bác sĩ Hoàng hướng dẫn và trực tiếp giám sát từng công đoạn 1: Cởi găng tay - sát khuẩn - gỡ kính - sát khuẩn - cởi đồ - sát khuẩn - cởi bọc giày - sát khuẩn - cởi khẩu trang - sát khuẩn - sát khuẩn kỹ càng từng thiết bị. Sau đó ra khỏi phòng vào nhà vệ sinh tiếp tục rửa sạch lại một lần nữa bằng xà phòng. Khi tôi bước ra thì bác sĩ Hoàng cầm sẵn khẩu trang 3M yêu cầu đeo vào và ra ngoài bằng một lối đi riêng đã khử khuẩn tuyệt đối, lối đi chỉ một chiều, không được đi ngược lại.
Trên đường về nhà cảm giác sợ hãi lại xuất hiện, lo lắng không biết mình có sai sót nào không, có khả năng lây nhiễm nào không, suy nghĩ đó cứ xoay vòng trong đầu mà ko thể yên lòng được. Gọi điện thoại dặn cả nhà đi qua nhà ngoại hết, vô nhà là lao vào phòng tắm ngay lập tức, tắm thật sạch, đồ bỏ giặt ngay. Vài ngày sau đi xét nghiệm thấy kết quả âm tính mới phần nào nhẹ nhõm. Tuy vậy từ đêm hôm đó đến bây giờ tôi vẫn ngủ riêng, không dám ngủ chung với con, không dám nói chuyện đối diện, vì cảm giác sợ vô hình cứ quanh quẩn trong tâm trí.
Ngày hôm đó, sau khi về nhà xem lại ảnh, tôi cảm thấy còn mỏng và sơ sài quá không đủ để làm phóng sự. Sau một ngày suy nghĩ đắn đo, tôi đã xin phép quay lại chụp xuyên đêm để có cái nhìn đầy đủ hơn, nhưng không được, vì lúc này bệnh viện đã có kế hoạch và điều chỉnh mới do sự thay đổi của tình hình. Vậy là thấp thỏm đợi, lâu lâu lại hỏi xin tiếp, cứ nhiều lần như vậy và may mắn đã đến khi được quay lại lần thứ hai. Lần này bình tĩnh hơn và quan sát nhiều hơn. Vậy là cứ chầm chậm chụp lần lượt các phòng, rồi hỏi về tình trạng của các bệnh nhân.
Cuộc đấu trí của người cầm máy tại Bệnh viện Hồi sức COVID-19
Đêm dần về khuya, ekip trực vẫn chưa nghỉ, bác sĩ Linh đưa lên lầu 4 lầu 5 để kiểm tra các bệnh nhân đã hồi phục. Khi anh hỏi thăm, họ không nói được vì còn mệt mỏi phải thở máy nhưng đôi mắt tràn đầy sự biết ơn.
Đến khi quay lại lầu 2 thì đã có khoảnh khắc tôi phải rơi nước mắt. Nơi góc phòng lạnh lẽo 2 nhân viên đã hoàn tất công đoạn cuối cùng để tiễn đưa một bệnh nhân vừa giã biệt cuộc đời. Không gian lúc đó lạnh lẽo vô cùng, màn đêm tĩnh mịch và không một tiếng động nào ngoài tiếng xịt của vòi phun khử khuẩn.
Thời khắc đó tôi thật sự rối bời với câu hỏi: Chụp hay không? Chụp thì đúng hay sai? Thật sự không thể trả lời được lúc đó, nhưng mình đã chụp rất nhiều trong sự trống rỗng cảm xúc, bỗng thấy bức ảnh mờ đi trong ống kính. Lúc đó mới biết mình đã khóc tự lúc nào. Mọi thứ trở nên nặng trĩu không còn tâm trí nào để bấm máy nữa.
Tôi cùng anh Linh rời căn phòng đó. Khi anh gỡ khẩu trang những vết dây băng quá chặt hằn đỏ in sâu lên gương mặt. Anh Linh lúc này cũng thật sự quá mệt mỏi rồi, anh tạm biệt để về phòng nghỉ. Nhìn anh cô đơn lẻ loi đi trên hành lang sao buồn quá đỗi.
Cuộc đời phóng viên ảnh, hai lần bước qua cánh cửa chứng kiến sinh tử của một đời người thật sự để lại cho mình qua nhiều khoảng lặng đau lòng. Có những lúc mình phải đấu tranh chụp hay không chụp? Nhân văn hay phản cảm?
Nhưng đến hôm nay khi viết những dòng này, tôi nhẹ nhõm và tràn đầy hi vọng hơn rất nhiều. Tôi mong phóng sự ảnh giúp mọi người hiểu hơn sự hi sinh thầm lặng của các y bác sĩ thật sự lớn lao, có những hình ảnh tưởng chừng như đầy tiêu cực nhưng hãy dành cái nhìn rộng lượng để thấy nó đem lại cho chúng ta sự thấu hiểu và tỉnh thức.
Thấu hiểu sự hy sinh thầm lặng của các y bác sĩ. Và tỉnh thức chúng ta về sự nghiêm trọng của dịch bệnh mà hãy gìn giữ bản thân mình, tỉnh thức chúng ta hãy thôi những suy diễn hoang đường để rồi lại trĩu nặng tâm tư. Và tỉnh thức chúng ta hãy trân trọng cuộc sống này.
Dù bạn có là ai thì sẽ có những "sát na" mà bạn ngộ ra mọi thứ là vô thường, bởi thế hãy rộng lòng vị tha, trân quý cuộc sống, yêu thương con người.
Đừng để một ngày hối tiếc, đến hai tiếng "giá như" cũng không thể thốt thành lời.
Nhiếp ảnh gia Ngô Trần Hải An chia sẻ: Nếu không có dịch COVID-19, có lẽ tôi đã đi Myanmar và Dải Gaza. Tôi cực kỳ quan tâm đến tình hình tại đây và những nơi bất ổn trên thế giới nói chung.
Tôi có thể vửa đi chơi, vừa chuyển nhanh sang chế độ phóng viên ảnh khi cần. Thực tế trước đây trong chuyến du lịch Pakistan, khi đang dạo phố thấy biểu tình nổ ra, quân đội và người dân xuống đường rất đông, tôi nhanh chóng lao vào đưa tin rồi gửi bài về tòa soạn ở Việt Nam.
Tôi cũng từng đến Tel Aviv, Jerusalem và nhiều nơi ở lsrael. Thời điểm đó tôi quan sát và ghi nhận mọi thứ như một khách du lịch vì tình hình đang tạm lắng. Nhưng ngay lúc này, tôi thật sự muốn đến Israel một lần nữa vì tôi muốn vào thời khắc quan trọng của lịch sử, tôi có mặt để chứng kiến, ghi lại và truyền tải nó cho mọi người.