Phòng ngừa tổn thương mắt do côn trùng

Ở quê tôi có những đợt rất nhiều sâu róm. Tôi nghe nói lông sâu róm có thể gây tổn thương mắt nặng nề. Vậy có cách nào xử lý nếu chẳng may bị chúng chọc vào mắt?

Đỗ Văn Dương (Nam Định)

Có cây, có rau thì có sâu, có bướm. Sâu rau thường nhẵn nhụi. Sâu các loài cây khác thường có lông nhặm (sâu róm). Khi mùa sâu róm phát triển nhiều, nếu ta không chú ý khi đi đứng hoặc lao động trong vườn cây sẽ dễ va phải lông sâu róm gây ngứa ngáy, đặc biệt dính vào mắt có thể gây tổn thương mắt. Biểu hiện là tổn thương nốt. Các nốt đó chính là do tổ chức đạm của gốc lông, khi lọt vào mắt, gây phản ứng tụ tập bạch cầu đa nhân, tạo các nốt tròn trắng tại gốc lông sâu. Cơ chế là do kích thích cơ học của chất sừng lông sâu và kích thích dị ứng miễn dịch do chất đạm lạ của gốc lông. Do vậy lông sâu khi vào mắt hay gây viêm giác mạc, viêm màng bồ đào trước, làm lấp tắc đồng tử hoặc mủ nội nhãn, gây mù lòa. Lông sâu len lỏi rất sâu vào giác mạc, chui cả vào tiền phòng, vào thể thủy tinh, thậm chí vào cả dịch kính, võng mạc.

Vì chiếc lông nhỏ, nhọn, sắc dễ xuyên sâu, đi xa. Hơn nữa các môi trường nội nhãn như dịch tiền phòng, dịch kính có độ muối cao bơm nước mắt vào giác mạc, tạo áp lực thẩm thấu nên lông sâu dễ chui vào sâu hơn gây ra các tổn thương sâu ở mắt như đã nói trên. Trong khi đó việc xử lý chiếc lông sâu không hề dễ vì nó rất nhỏ.

Phòng ngừa là quan trọng bằng các cách sau:

- Khi đứng dưới hoặc đi cạnh cây, cảnh giác tránh sâu quệt vào mắt, vào người.

- Nên cảnh giác với các con sâu đánh đu lõng thõng từ sợi tơ nhện, vừa tầm mắt có thể nó đập vào mắt.

- Đi xe đạp, xe máy dưới đường cây phải đội mũ. Như vậy sâu buông từ tơ nhện cũng khó đập vào mắt, sâu có cánh cũng khó bay vào mắt.

- Bị sâu bọ đập vào mắt, đừng dụi mắt vì lông sâu càng xuyên sâu hơn, mà dùng ngay nước sạch (hoặc nước muối sinh lý NaCl 0,9%) để rửa mắt và đến ngay cơ sở chuyên khoa mắt để khám và điều trị.         

            BS. Hoàng Sinh