Trong mấy tháng gần đây kết quả sinh hóa máu của tôi cho thấy lượng glucose tăng nhanh, ngày 12/5/2015 trị số là 5,0 đến 20/8/2015 tăng lên 6,3. Bác sĩ cho tôi hỏi có các phương pháp nào để ngăn ngừa lượng đường trong máu tăng nhanh? Xin cám ơn bác sĩ.
Trần Ngọc Ninh (Thanh Xuân, Hà Nội)
Đái tháo đường là một tình trạng rối loạn chuyển hóa đặc trưng bởi sự gia tăng lượng đường trong máu do tuyến tụy sản xuất không đủ insulin hay có khiếm khuyết trong hoạt động insulin hoặc cả hai. Tình trạng tăng đường trong máu lâu ngày sẽ gây tổn thương, rối loạn chức năng nhiều cơ quan, đặc biệt là mắt, thận, thần kinh, tim và mạch máu.
Vậy thế nào là tăng đường máu? Bình thường chỉ số đường máu lúc đói từ 3,9-6,4 mol/L, nếu trên 6,5 mmol/L gọi tăng đường máu. Như vậy cả hai kết quả xét nghiệm của bác ghi trong thư (5,0 hay 6,3 mmol/L) là bình thường. Tuy nhiên có người tăng đường máu nhưng khi xét nghiệm đường máu lúc đói lại không hề tăng mà làm nghiệm pháp đường máu lại tăng rõ. Nếu làm xét nhiệm chỉ số HbA1C thì không liên quan lúc đói hay no, chỉ số HbA1C dưới 6,1% là bình thường, trên 7% là bị bệnh đái tháo đường.
Để phòng ngừa tăng đường máu hiệu quả, cần có lối sống lành mạnh bao gồm chế độ ăn hợp lý, kiểm soát cân nặng hợp lý, nếu có thói quen hút thuốc lá thì phải bỏ, tránh stress... Cụ thể: Cần tránh ăn đường cát, đồ uống ngọt. Chọn chất bột đường có nhiều chất xơ, hấp thụ tối thiểu 130g/ngày, không quá 60% tổng năng lượng; chất đạm (protein): 1g/kg cân nặng/ngày (ăn cá ít nhất 3 lần/tuần); chất béo (lipid): chọn loại mỡ không bão hòa; không nên uống quá một lon bia một ngày; Về vận động: hình thức tập thể dục đơn giản và dễ áp dụng nhất là đi bộ tổng cộng 150 phút mỗi tuần, không nên ngưng luyện tập 2 ngày liên tiếp. Ở người lớn tuổi có thể chia đi bộ nhiều lần trong ngày, mỗi lần từ 10 đến 15 phút...
BS. Nguyễn Kiên Cường
