Dù là ĐTĐ týp 2 hay týp 1 chúng đều làm tăng nguy cơ biến chứng về bệnh tim mạch, đột quỵ, bệnh lý bàn chân, suy thận cùng với nhiều rủi ro khác.
Tuy nhiên, nếu kiểm soát tốt đường huyết, điều trị tích cực các bệnh kèm theo như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, đồng thời phát hiện sớm và điều tri kịp thời biến chứng là có thể ngăn ngừa và cải thiện hiệu quả biến chứng để chung sống với căn bệnh này.
Bệnh ĐTĐ gây ra biến chứng mạn tính là điều tất yếu trong quá trình phát triển của bệnh, nhất là ở những người không kiểm soát tốt đường huyết. Bên cạnh đó, ở người ĐTĐ còn có hiện tượng oxy hóa và khi nó kết hợp với viêm mạn tính thì trở thành tác nhân chính làm tổn thương hệ thống mạch máu, làm giảm lưu lượng máu đến nuôi dưỡng các cơ quan trong cơ thể, từ đó sinh ra các biến chứng mạn tính và cấp tính.
Biến chứng trên mắt người bệnh đái tháo đường
Biến chứng mạn tính
Biến chứng mắt:
Khi đường huyết tăng cao sẽ làm tổn thương hệ thống mao mạch ở đáy mắt và gây ra bệnh võng mạc do ĐTĐ. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời thì dần dà người bệnh bị suy giảm thị lực theo thời gian và có thể dẫn đến mù lòa. Bên cạnh đó, ĐTĐ còn làm tăng nguy cơ một số bệnh khác về mắt như: đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, phù hoàng điểm.
Người bệnh phải điều trị tốt để kiểm soát được đường huyết và thường xuyên khám mắt, ít nhất mỗi năm một lần. Do đó, khi thấy thị lực giảm đột ngột, nhìn mờ hay có cảm giác ruồi bay trước mắt và ấn vào quầng mắt thấy đau, nhức... người bệnh phải ngay lập tức đi khám để điều trị kịp thời.
Các biến chứng về tim mạch:
Theo thống kê của các chuyên gia về ĐTĐ, có trên 65% số trường hợp tử vong ở người bệnh ĐTĐ là do bệnh tim và đột quỵ. Bởi vì biến chứng tim mạch là khó tránh khỏi với người bệnh ĐTĐ, thường gặp các bệnh như tăng huyết áp, xơ cứng động mạch, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não.
Cách phòng ngừa tốt nhất là phải điều trị tốt để kiểm soát tốt các chỉ số như đường máu, mỡ máu và huyết áp cùng với việc đảm bảo chế độ ăn phù hợp và vận động, tập luyện thể dục thể thao.
Biến chứng thần kinh: đây là biến chứng phổ biến và nó thường xuất hiện sớm nhất ở người bệnh ĐTĐ, bao gồm:
- Biến chứng trên thần kinh ngoại biên: trong bệnh ĐTĐ luôn làm ảnh hưởng đến những dây thần kinh cho nên người bệnh luôn cảm nhận được các cảm giác như đau, nóng.
- Biến chứng trên thần kinh tự chủ: làm ảnh hưởng đến dây thần kinh kiểm soát hoạt động tự chủ như nhịp tim, nhịp thở, tuyến mồ hôi, dịch tiết…
Kiểm soát tốt đường huyết, vệ sinh và chăm sóc bàn chân đúng cách hàng ngày là cách tốt nhất để phòng ngừa biến chứng. Sử dụng chế phẩm có chứa axít alpha lipoic (ALA) - chất chống oxy hóa mạnh, có lợi thế thấm tốt vào mô thần kinh để hỗ trợ điều trị, cũng là giải pháp mang lại hiệu quả cao trong điều trị.
Bệnh thận: khi lượng đường trong máu cao gây tổn thương tới mạch máu nhỏ tại thận, làm suy giảm chức năng lọc, bài tiết của thận, nặng hơn là dẫn đến suy thận không hồi phục.
Phải điều trị tốt để duy trì đường huyết ở mức bình thường đồng thời điều trị để duy trì huyết áp nếu có bệnh tăng huyết áp đi kèm và đưa huyết áp về ngưỡng bình thường, kết hợp với chế độ ăn giảm muối, giảm đạm. Người bệnh ĐTĐ nói chung (cả týp 2 và týp 1) bị bệnh trên 5 năm nên làm xét nghiệm microalbumin trong nước tiểu ít nhất 1 lần mỗi năm để phát hiện sớm các tổn thương ở thận.
Biến chứng nhiễm trùng:
Đường trong máu cao là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, đồng thời làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể. Vì vậy, rất dễ bị nhiễm trùng, như nhiễm trùng răng, nướu, tiết niệu hay sinh dục. Tình trạng viêm nhiễm thường kéo dài, dai dẳng và khó điều trị.
Phải kiểm soát đường huyết tốt đưa chỉ số đường huyết về trong giới hạn bình thường, giữ gìn vệ sinh cơ thể sạch sẽ, nhất là một số vùng dễ nhiễm khuẩn như răng miệng, sinh dục hay tiết niệu.
Người bệnh ĐTĐ cần lưu ý khi có những dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng như sốt, dịch âm đạo có mùi khó chịu, đau khi đi tiểu, nước tiểu đục, có máu hay mùi hôi hoặc khi có các vết thương hay xây xước nhỏ lâu lành... phải đến ngay cơ sở y tế để được khám và có hướng điều trị kịp thời.
Ngoài các biến chứng kể trên, khi đường huyết tăng cao còn có thể làm tổn thương tới rất nhiều cơ quan khác như: cơ xương khớp, não bộ…
Biến chứng trên bàn chân
Biến chứng cấp tính
Biến chứng cấp tính là những biến chứng xảy ra đột ngột trong thời ngắn và rất dễ tử vong nếu không được xử trí hay cấp cứu kịp thời, bao gồm:
Hạ đường huyết:
Xảy ra khi đường huyết xuống dưới 3,6mmol/l (65mg/dl), nguyên nhân có thể là sử dụng quá liều các loại thuốc hạ đường huyết; ăn uống kiêng khem quá mức hoặc không ăn nhưng vẫn dùng thuốc; tập luyện quá sức hay uống quá nhiều rượu…
Dấu hiệu nhận biết là người bệnh cảm giác đói cồn cào, mệt mỏi, run chân tay, bủn rủn, vã mồ hôi, choáng váng, hồi hộp đánh trống ngực.
Khi có dấu hiệu hạ đường huyết thì người bệnh phải nhanh chóng ăn tạm những món nhẹ như: cháo loãng, súp hoặc uống một ly nước đường, hay ăn 1 viên kẹo và nằm nghỉ ngơi yên tĩnh. Khi tỉnh táo trở lại, nên ăn đầy đủ chất dinh dưỡng. Trong trường hợp hạ đường huyết nặng cần đưa người bệnh đi cấp cứu ngay lập tức để được xử trí kịp thời.
Hôn mê do tăng đường huyết:
Khi đường huyết quá cao có thể gây hôn mê do nhiễm toan ceton hay tăng áp lực thẩm thấu. Đây là biến chứng nặng và rất dễ tử vong, cho nên cần phải đưa cấp cứu ngay lập tức tại bệnh viện.
Người bệnh phải kiểm soát tốt đường huyết bằng cách uống hoặc tiêm thuốc đều đặn, đầy đủ liều lượng mỗi ngày. Phòng tránh nhiễm khuẩn, chấn thương, stress, sẽ giúp loại bỏ các yếu tố gây ảnh hưởng đến lượng đường trong máu.
