Tại sao cần rửa vết thương đúng cách
Việc rửa vết thương tại nhà đúng cách là một bước vô cùng quan trọng trong quy trình chăm sóc vết thương, dù là vết cắt nhỏ, vết trầy xước hay vết thương hở lớn. Đây không chỉ là hành động làm sạch bề mặt mà còn là yếu tố then chốt quyết định tốc độ lành vết thương và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Có nhiều lý do khiến việc rửa vết thương đúng cách trở nên cần thiết:
- Ngăn ngừa nhiễm trùng
- Thúc đẩy quá trình lành vết thương
- Loại bỏ tạp chất và tế bào chết
- Giảm nguy cơ viêm nhiễm tái phát
- Giảm đau và khó chịu
Cách rửa vết thương hở nhỏ đúng cách tại nhà
Vết thương hở nhỏ như vết cắt, vết trầy xước, vết rách da do dao, giấy, hoặc ngã xe... thường gặp trong cuộc sống hàng ngày. Việc xử lý và rửa vết thương đúng cách tại nhà là rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng và giúp vết thương mau lành.
Hướng dẫn này chỉ áp dụng cho các vết thương hở nhỏ, nông, chảy máu ít và không có dị vật sâu. Nếu vết thương lớn, sâu, chảy máu nhiều, có dị vật khó lấy, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng nghiêm trọng, bạn cần đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Dưới đây, phòng khám gia đình Việt Úc quy trình từng bước để làm sạch vết thương hở nhỏ tại nhà.
Bước 1: Cầm máu nếu cần - Nếu vết thương đang chảy máu nhẹ, dùng miếng gạc sạch hoặc vải sạch ép nhẹ lên vết thương cho đến khi máu ngừng chảy hoặc chảy rất ít. Đối với vết thương nhỏ, quá trình này thường chỉ mất vài phút. Tuy nhiên, nếu bạn đã ấn giữ trong vài phút mà máu vẫn chảy nhiều không ngừng, đó là lúc bạn cần tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức.
Bước 2: Rửa vết thương bằng nước sạch - Bạn hãy đặt vết thương dưới vòi nước máy đang chảy nhẹ nhàng. Nước chảy sẽ giúp cuốn trôi các tác nhân gây nhiễm trùng. Việc này nên được thực hiện trong khoảng vài phút để đảm bảo vết thương được làm sạch sơ bộ một cách kỹ lưỡng. Đối với các vết thương nhỏ, việc sử dụng nước máy sạch thường là đủ và an toàn, ít gây kích ứng hơn so với các dung dịch khác.
Bước 3: Làm sạch nhẹ nhàng bằng xà phòng và nước - Sử dụng một ít xà phòng dịu nhẹ lên miếng gạc sạch hoặc đầu ngón tay đã rửa sạch. Nhẹ nhàng làm sạch vùng da xung quanh vết thương. Lưu ý tránh để xà phòng lọt trực tiếp vào lòng vết thương, vì nó có thể gây kích ứng mô nhạy cảm và làm chậm quá trình lành thương. Hãy làm sạch theo chuyển động hướng ra ngoài từ trung tâm vết thương.
Bước 4: Loại bỏ dị vật (nếu có) - Sau khi rửa trôi bằng nước, hãy kiểm tra kỹ vết thương xem có còn sót lại bụi bẩn, cát, sỏi hoặc các mảnh vụn nhỏ nào không. Nếu thấy có, bạn có thể dùng nhíp đã được làm sạch để gắp nhẹ nhàng ra. Nếu dị vật cắm sâu, khó lấy ra hoặc việc lấy ra gây đau đớn nhiều, không cố gắng lấy mà hãy đến cơ sở y tế.
Bước 5: Rửa lại vết thương - Bạn nên khử trùng vết thương bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn. Nếu bạn muốn sử dụng dung dịch sát khuẩn, hãy chọn các loại dịu và được khuyến cáo sử dụng trên vết thương hở, ví dụ như povidone-iodine (hay povidine) pha loãng hoặc chlorhexidine sát khuẩn theo hướng dẫn.
Tuyệt đối không dùng cồn hoặc oxy già đổ trực tiếp vào vết thương hở. Chỉ nên dùng các dung dịch này để làm sạch vùng da xung quanh vết thương, không phải lòng vết thương.
Bước 6: Lau khô nhẹ nhàng - Sử dụng một miếng gạc vô trùng sạch hoặc một chiếc khăn sạch và mềm. Nhẹ nhàng chấm nhẹ lên vùng da xung quanh để thấm hết nước còn đọng lại. Cần tránh chà xát mạnh vì thao tác này có thể gây tổn thương thêm cho da. Vết thương hở nhỏ thường lành tốt nhất trong môi trường hơi ẩm, nên bạn không cần thiết phải lau khô kiệt hoàn toàn bề mặt vết thương.
Bước 7: Băng vết thương - Đối với hầu hết các vết thương hở nhỏ, việc băng lại giúp giữ cho vết thương sạch sẽ, tránh tiếp xúc với bụi bẩn và vi khuẩn, đồng thời bảo vệ vết thương khỏi bị tổn thương thêm.
Hãy chọn loại băng phù hợp với kích thước của vết thương, đảm bảo toàn bộ vết thương được che phủ bởi phần gạc của băng. Dán băng chắc chắn vào da nhưng lưu ý không băng quá chặt làm cản trở lưu thông máu đến vùng bị thương.
Mặc dù nhiều vết thương hở nhỏ có thể được xử lý tại nhà, một số trường hợp đòi hỏi sự can thiệp y tế chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn và kết quả điều trị tốt nhất.
Bạn nên đến gặp bác sĩ ngay nếu vết thương có các đặc điểm sau: Chảy máu nhiều và không ngừng sau khi đã áp dụng các biện pháp cầm máu tại nhà trong khoảng 10-15 phút; Vết thương sâu (thấy cả mô mỡ, cơ hoặc xương), rộng (dài hơn 2cm hoặc hở miệng nhiều), hoặc có bờ mép nham nhở, khó khép lại; Có dị vật lớn, mảnh vụn nằm sâu trong vết thương; Vết thương do động vật cắn (chó, mèo, động vật hoang dã) hoặc do người cắn, vì nguy cơ nhiễm trùng từ các vết thương này rất cao; Vết thương do vật kim loại bẩn, gỉ sét đâm vào.
Tại Phòng khám Gia đình Việt Úc, đội ngũ bác sĩ của chúng tôi luôn sẵn sàng thăm khám, đánh giá và xử lý các loại vết thương, đảm bảo bạn nhận được sự chăm sóc y tế kịp thời và phù hợp.
Phòng khám Gia đình Việt Úc