Trẻ em luôn là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất của khí hậu do trung khu điều nhiệt chưa hoàn thiện. Khí hậu nóng bức của mùa hè dễ khiến trẻ bị sốt nhưng khí hậu lạnh của mùa đông lại gây cho trẻ những phiền toái ở hệ hô hấp và tiêu hóa.
Bệnh hệ hô hấp và tiêu hóa thường gặp ở trẻ mùa lạnh
Bệnh thuộc đường hô hấp dễ gặp nhất ở trẻ vào mùa lạnh là viêm mũi, họng, viêm VA (Vegetation Adenoide), viêm amiđan,viêm xoang do trẻ không được chăm sóc cẩn thận từ khâu tắm rửa cho đến quần áo mặc ấm cả ở trong nhà và khi ra ngoài đường hoặc vệ sinh răng miệng chưa tốt... Thời tiết lạnh cũng tạo điều kiện cho bệnh viêm phế quản, viêm phế quản - phổi phát triển.
Ngoài ra về mùa lạnh, trẻ cũng rất dễ mắc bệnh tiêu chảy. Nguyên nhân có thể do vi khuẩn hoặc do ngộ độc thức ăn hoặc do ký sinh trùng hoặc do rotavirus. Bệnh tiêu chảy do rotavirus chiếm tỷ lệ cao nhất trong các loại tiêu chảy mùa lạnh ở trẻ em. Người ta thấy rằng bệnh tiêu chảy do rotavirus có thể gặp quanh năm nhưng thường gặp nhất vẫn là mùa đông - xuân. Bệnh hay gặp ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, dễ gây thành dịch.
Phòng bệnh mùa lạnh cho trẻ em có khó không?
Cần mặc ấm cho trẻ: Đối với các bệnh về đường hô hấp, cần mặc ấm cho trẻ. Mỗi lần rửa ráy hoặc tắm cho trẻ cần có sự chuẩn bị đầy đủ nước ấm, khăn khô, sạch, quần áo cho trẻ sau khi tắm và nếu có điều kiện nên chuẩn bị phòng ấm như bật lò sưởi hoặc điều hòa ấm. Cần tắm rửa cho trẻ ở buồng không có gió lùa. Cần tắm nhanh, không để trẻ đùa nghịch với nước trong thời gian dài. Tắm rửa xong, lau sạch người cho trẻ ngay và mặc ngay quần áo sạch, khô, cho sưởi ấm. Đối với trẻ nhỏ, cần chú ý thay ngay quần áo bị ướt do trẻ tè ra. Luôn luôn mặc quần áo ấm và cổ có khăn quàng. Khi ra khỏi nhà, cần mặc cho trẻ ấm hơn, có găng tay, bít tất, khẩu trang tránh không cho không khí lạnh tác động vào mũi, họng, vùng da hở không có quần áo che kín. Ban đêm ngủ trẻ thường đạp tung chăn, bố mẹ các cháu nên lưu ý đắp chăn cho trẻ để tránh cháu bị cảm lạnh do ngủ không đủ ấm.
Khám bệnh khi trẻ bị tiêu chảy: Đối với trẻ bị tiêu chảy, nên cho cháu đi khám bệnh để xác định trẻ tiêu chảy do nguyên nhân gì gây nên. Bác sĩ khám bệnh sẽ xác định cụ thể cho từng trường hợp một và có chỉ định điều trị thích hợp, không được tự động mua thuốc điều trị cho trẻ rất nguy hiểm. Thông thường, trẻ tiêu chảy dù là nguyên nhân gì ở thể nhẹ thì cũng cần được bù nước và chất điện giải bằng cách cho trẻ uống dung dịch orezol. Việc pha dung dịch orezol cũng cần tuân thủ đúng quy cách, nếu không, mặc dù trẻ được uống orezol nhưng không có tác dụng bù nước và chất điện giải. Cần đọc kỹ hướng dẫn cách pha, tuyệt đối không chia nhỏ gói orezol ra để pha từng lúc một, bởi vì trong mỗi một gói orezol người ta đã cân đủ số lượng muối cần đưa vào cơ thể, nếu chia nhỏ thì mỗi một phần orezol được pha sẽ không đủ các chất muối cần bù cho trẻ (gói nhiều, gói ít). Ngoài việc bổ sung nước bằng uống orezol cũng cần chú ý chế độ ăn thích hợp trong những ngày bị tiêu chảy như ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, đủ chất dinh dưỡng. Nên nhớ, cà rốt và thịt gà hầm nhừ rất tốt cho tiêu hóa ở trẻ bị tiêu chảy.
Tóm lại, khi thời tiết thay đổi thất thường, các bậc cha mẹ cần chú ý mặc ấm, mặc đủ cho con khi ra khỏi nhà và có chế độ dinh dưỡng hợp lý để trẻ tăng cường sức đề kháng, có khả năng chống chọi với sư thay đổi của thời tiết.
PGS.TS.BS. Bùi Khắc Hậu (Đại học Y Hà Nội)