Sau khi thăm khám, các bác sĩ sản tư vấn chị nên đến một bệnh viện đa chuyên khoa để được chẩn đoán toàn diện và chính xác hơn. Gia đình đưa chị N. đến khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV. ĐHYD). Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán thai phụ bị xuất huyết dưới nhện, một bệnh lý vỡ túi phình động mạch não nguy hiểm.
Xuất huyết dưới nhện hay xuất huyết trong khoang dưới nhện nội sọ là bệnh lý chảy máu nội sọ xung quanh não. Nguyên nhân gây ra xuất huyết dưới nhện thường là chấn thương hoặc do vỡ túi phình động mạch não. Tỉ lệ người dân có túi phình động mạch não khá cao, chiếm 3 - 5% dân số. Xuất huyết dưới nhện do vỡ túi phình động mạch não là cấp cứu ngoại khoa. Nếu người bệnh không được bít hoặc kẹp túi phình mạch máu não kịp thời, nguy cơ vỡ rất cao, lên đến 20 - 30% trong 2 tuần đầu tiên và 50% trong 6 tháng đầu. Nếu túi phình động mạch não vỡ lại, 70 - 90% người bệnh sẽ tử vong. Ngoài ra xuất huyết dưới nhện còn có thể dẫn đến các hậu quả nặng nề như nhồi máu não, dãn não thất làm tổn thương hệ thần kinh của người bệnh. Xuất huyết dưới nhện là bệnh lý cực kỳ nguy hiểm. Do vậy, việc điều trị xuất huyết dưới nhện cần toàn diện, bao gồm điều trị triệt để túi phình, hồi sức sau phẫu thuật và theo dõi, phòng ngừa những biến chứng khác.
Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân
BS. Trần Quốc Tuấn - Khoa Ngoại Thần kinh BV. ĐHYD cho biết: “Xuất huyết dưới nhện rất nguy hiểm, bởi ở giai đoạn túi phình động mạch não chưa lớn và chưa vỡ người bệnh hầu như không có triệu chứng gì. Các túi phình mạch máu náo chỉ có thể phát hiện dựa trên các chẩn đoán hình ảnh học. Túi phình to (chưa vỡ) có thể gây triệu chứng yếu liệt chi, liệt vận động mắt hoặc mờ mắt do chèn ép dây thần kinh. Khi túi phình vỡ gây xuất huyết khoang nội sọ, người bệnh sẽ đau đầu đột ngột dữ dội, cổ cứng, nặng hơn có thể kèm rối loạn tri giác (lơ mơ, hôn mê) và động kinh”.
Đối với trường hợp thai phụ N., sau khi hội chẩn và cân nhắc các nguy cơ, các bác sĩ BV. ĐHYD đã quyết định chủ động mổ lấy thai ở tuần thứ 37 và tiếp tục can thiệp mạch máu não điều trị cho chị N. sau sinh để giữ an toàn cho cả mẹ và thai nhi. Êkíp bác sĩ, điều dưỡng Khoa Phụ sản và Ngoại Thần kinh đã phối hợp mổ bắt con, an toàn. Ngay hôm sau, người bệnh được thực hiện chụp DSA xác định vị trí túi phình động mạch não sau và được can thiệp bít túi phình tại chỗ. Sau đó, Chị N. tiếp tục được điều trị hồi sức, chống co thắt mạch và dẫn lưu thắt lưng để hạn chế dãn não thất. Người bệnh đã tỉnh táo, tiếp xúc tốt trở lại, còn đau đầu nhưng đã bớt nhiều so với lúc mới nhập viện và được chỉ định xuất viện sau 3 tuần điều trị.
TS.BS. Trần Nhật Thăng - Phụ trách Khoa Phụ sản BV. ĐHYD, người trực tiếp mổ lấy thai cho biết: “Trường hợp này khá may mắn vì thai nhi đã phát triển đầy đủ nên chúng tôi quyết định chủ động mổ lấy thai. Nếu để sản phụ chuyển dạ tự nhiên, những cơn gò, cơn đau khi chuyển dạ sẽ khiến tình trạng xuất huyết não nặng nề hơn, có thể ảnh hưởng đến tính mạng của cả mẹ và con. Trong phẫu thuật lấy thai, người mẹ không cần gắng sức như sinh thường và được kiểm soát huyết áp trong suốt cuộc mổ nên có thể không ảnh hưởng đến túi phình mạch máu não của người bệnh. Sau mổ, em bé hoàn toàn khỏe mạnh và được gia đình đưa về nhà chăm sóc. Về phía sản phụ, sau khi can thiệp bít túi phình, chúng tôi vẫn theo dõi các nguy cơ sản dịch, nhiễm trùng, băng huyết…”.
BS. Trần Quốc Tuấn cho biết thêm, vì chị N. đang mang thai nên việc điều trị xuất huyết dưới nhện rất phức tạp và gặp nhiều nguy cơ hơn các trường hợp thông thường. Nhưng nhờ sự phối hợp nhiều chuyên khoa cùng theo dõi, điều trị và chăm sóc mà người bệnh không những “vượt cạn” thành công mà còn đáp ứng điều trị tốt. Túi phình động mạch não dù được điều trị nhưng vẫn có 1 - 5% tái phát trong 5 năm đầu. Vì vậy, chị N. cần được theo dõi, kiểm tra sức khỏe định kỳ. Bên cạnh đó, người bệnh cần chú ý duy trì sinh hoạt điều độ và giữ huyết áp ổn định vì cao huyết áp là yếu tố nguy cơ trực tiếp làm xuất hiện túi phình khác.
Các chuyên gia BV. ĐHYD cũng khuyến cáo nếu xuất hiện triệu chứng đau đầu đột ngột dữ dội, người dân nên ngay lập tức đến các cơ sở y tế thực hiện các kiểm tra hình ảnh học để xác định nguy cơ xuất huyết dưới nhện. Thân nhân trực hệ (cha mẹ, anh chị em, con cái) của những người bệnh có túi phình động mạch não nên được tầm soát để chẩn đoán túi phình nội sọ sớm.