Nguy hại sự xuất hiện của các sản phẩm thuốc lá mới thu hút thanh thiếu niên
Theo Bộ Y tế, hiện nay công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá đang gặp rất nhiều khó khăn, ảnh hưởng tới các kết quả đã đạt được trong thời gian qua, đồng thời ảnh hưởng tới các nỗ lực trong việc đạt mục tiêu giảm tỷ lệ hút thuốc theo Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại thuốc lá đến năm 2030.
Theo số liệu mới nhất, hiện có hơn 15 triệu người hút thuốc tại Việt Nam. Điều đáng lo ngại là mỗi năm, thuốc lá gây ra trên 100.000 ca tử vong sớm, tương đương với gần 300 người chết mỗi ngày vì các bệnh lý liên quan như ung thư phổi, tim mạch, đột quỵ, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính...
Không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng, thuốc lá còn là nguyên nhân gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng. Nghiên cứu của Hội Kinh tế Y tế Việt Nam năm 2022 chỉ ra rằng, tổng chi phí y tế và mất năng suất lao động do bệnh tật và tử vong sớm liên quan đến sử dụng thuốc lá mỗi năm lên tới 108 nghìn tỷ đồng. Con số này gấp 5 lần nguồn thu thuế từ thuốc lá mang lại cho ngân sách nhà nước.
Bộ Y tế cho biết, ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2025, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) lựa chọn chủ đề "Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo".
Trong hơn một thập kỷ qua, với sự phối hợp của Bộ Y tế, các Bộ, ngành, địa phương và các tổ chức xã hội, đặc biệt là sự hỗ trợ từ Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, công tác tuyên truyền, xây dựng môi trường không khói thuốc, và triển khai chính sách kiểm soát thuốc lá đã đạt được những thành quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, thách thức vẫn còn rất lớn khi Việt Nam hiện vẫn nằm trong top 15 quốc gia có tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc cao nhất thế giới.
Cùng đó, sự xuất hiện của các sản phẩm thuốc lá mới (chủ yếu là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng). Mặc dù các nhà sản xuất thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vẫn tuyên bố các sản phẩm này là ít hại và là giải pháp thay thế sản phẩm thuốc lá có hại cho những người nghiện mà không cai được.
Tuy nhiên thực tiễn cho thấy các sản phẩm này nhắm tới một lượng lớn người chưa từng hút thuốc (bao gồm cả phụ nữ và trẻ em) thông qua hương vị, mẫu mã sản phẩm cùng với sự thay đổi không ngừng các cách thức quảng bá gây hiểu lầm rằng thuốc lá mới không có hại để thu hút người sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thanh thiếu niên.
Trước thực trạng này, nhiều chuyên gia kêu gọi cần tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp can thiệp như: tăng thuế thuốc lá, mở rộng vùng cấm hút thuốc, kiểm soát quảng cáo, nâng cao nhận thức cộng đồng, và hỗ trợ cai nghiện thuốc lá.
Chỉ khi các giải pháp này được thực hiện đồng bộ và quyết liệt, Việt Nam mới có thể giảm thiểu được tác hại nặng nề từ thuốc lá, hướng tới một cộng đồng khỏe mạnh hơn và một nền kinh tế phát triển bền vững hơn.
Cần sự chung tay hành động vì một cộng đồng khỏe mạnh, không khói thuốc
Bộ Y tế cho biết, ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2025, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) lựa chọn chủ đề "Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo" với mục tiêu nhằm phơi bày chiến thuật của các tập đoàn thuốc lá trên thế giới trong việc quảng cáo sai sự thật, gây hiểu lầm thuốc lá là sản phẩm không có hại nhằm thu hút người sử dụng, đặc biệt là giới trẻ.
Hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ 25-31/5, đồng thời để tiếp tục tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại của thuốc lá, đặc biệt là đẩy mạnh việc triển khai Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội, Bộ Y tế phát động, các bộ, ngành, đoàn thể và địa phương trên cả nước đã và đang triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Từ Trung ương đến cơ sở, nhiều thông điệp mạnh mẽ được lan tỏa nhằm cảnh báo về tác hại nghiêm trọng của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, đồng thời kêu gọi sự chung tay hành động vì một cộng đồng khỏe mạnh, không khói thuốc.
Bộ Y tế đề nghị các cơ quan tăng cường thông tin, giáo dục, truyền thông về Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá.
Cụ thể, thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc trong cơ quan Bộ và các cơ quan, đơn vị trong ngành, lĩnh vực được phân công phụ trách; chỉ đạo đưa nội dung phòng chống tác hại của thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị; treo biển cấm hút thuốc tại nơi làm việc. Giám sát thường xuyên việc thực hiện quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc của cơ quan bộ, ngành, đoàn thể và các đơn vị trực thuộc.
Bộ Y tế đề nghị các cơ quan tăng cường thông tin, giáo dục, truyền thông về Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, Chiến lược quốc gia về phòng chống tác hại của thuốc lá, Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội về nội dung "cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng".
Bên cạnh đó, các cơ quan tổ chức thường xuyên công tác thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ quy định về địa điểm cấm hút thuốc và các quy định khác của pháp luật về phòng chống tác hại của thuốc lá trong ngành, lĩnh vực được phân công phụ trách; thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng theo Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội.
Bộ Y tế cũng đề nghị, các cơ quan, đơn vị tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ ngày 25 đến ngày 31/5/2025, treo băng-rôn, khẩu hiệu hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá từ ngày 25 đến ngày 31/5/2025, tổ chức các hoạt động mít tinh, hội thảo, hội nghị, các cuộc thi tìm hiểu về tác hại của thuốc lá và các hình thức truyền thông phù hợp với điều kiện thực tế của cơ quan, đơn vị.
