Động mạch chủ xuất phát từ tim chạy xuyên suốt trung tâm của ngực và bụng, là động mạch chính cung cấp máu cho cơ thể. Phình động mạch chủ là tình trạng động mạch bị yếu và phình ra tại một đoạn nhất định. Có túi phình giữ nguyên kích thước nhưng cũng có những túi phình phát triển nhanh và vỡ, gây chảy máu nguy hiểm đến tính mạng.
Triệu chứng
Triệu chứng không rõ ràng, khó phát hiện: Khi túi phình phát triển có thể có những biểu hiện:
• Cảm giác co giãn theo nhịp đập ở khu vực gần rốn nếu túi phình xuất hiện ở bụng.
• Tăng nhạy cảm hoặc đau ở bụng, ngực.
• Đau lưng.
Nguyên nhân
Phình động mạch chủ bụng: chiếm 75%.
Chưa tìm ra nguyên nhân chính xác nhưng các yếu tố sau có liên quan:
• Hút thuốc lá có liên quan đến sự hình thành của túi phình; làm gia tăng xơ vữa động mạch và tăng huyết áp khiến túi phình phát triển nhanh hơn.
• Tăng huyết áp không kiểm soát làm tăng nguy cơ phát triển túi phình.
• Nhiễm trùng động mạch chủ làm yếu một thành động mạch.
Phình động mạch chủ ngực: chiếm 25%
• Hội chứng Marfan (hội chứng di truyền ảnh hưởng đến mô liên kết của cơ thể) khiến cho thành động mạch chủ yếu dẫn đến dễ bị phình hơn.
• Các vấn đề tổn thương động mạch chủ (VD: Bóc tách động mạch chủ).
Phòng ngừa
• Giảm các nguy cơ khởi phát và làm gia tăng bệnh bằng cách: Không hút thuốc lá; Tập thể dục thường xuyên; Giảm cholesterol và chất béo trong bữa ăn; Kiểm soát huyết áp tốt.
• Từ tuổi 60 nên tầm soát bệnh thường xuyên, đặc biệt khi gia đình có người mắc bệnh.
• Dùng thuốc kháng sinh và nhóm statin để làm chậm lại tiến tình phát triển của túi phình.
• Túi phình cần được theo dõi để kiểm soát; với túi phình nhỏ không nhất thiết phải phẫu thuật. Túi phình lớn hơn 5,5 cm hoặc phát triển nhanh, rò rỉ, căng hoặc đau thì cần phải phẫu thuật.
Điều trị phình động mạch chủ
Các nhà khoa học Nhật đã tiến hành tráng stent (ống lưới thép mỏng, được đặt vào trong lòng động mạch nhằm tạo ra một giá đỡ) bằng một lớp protein đặc biệt giúp đưa thuốc vào dễ dàng hơn. Sau đó tiếp tục tiêm vào cơ thể người bệnh thuốc kháng viêm thành mạch có màng lipid. So với biện pháp đặt stent nội mạch thông qua hệ thống máy DSA để tăng cường mạch máu như hiện nay, phương pháp mới này tỏ ra hiệu quả hơn nhiều. Hiện kết quả nghiên cứu đã thử nghiệm thành công trên chuột, sau khi thử nghiệm với chó sẽ được đưa vào thử nghiệm lâm sàng.
