So với các lĩnh vực khác, ở nước ta, phim về ngành y nói chung, về những người thầy thuốc nói riêng không nhiều về số lượng và cũng không được đánh giá cao về chất lượng. Đây thực sự là vấn đề rất đáng lưu tâm không chỉ đối với ngành y mà cả đối với các nhà sản xuất - những nghệ sĩ hoạt động ở lĩnh vực nghệ thuật thứ bảy này. Những bộ phim về ngành y gây được ấn tượng đối với công chúng lại chủ yếu là “hàng ngoại nhập” (!?)
Vai bác sĩ Minakata Jin do Osawa thể hiện.
Càng hiểm nguy, càng ra sức trị bệnh, cứu người
Bộ phim Bác sĩ Jin, tên đầy đủ là Dr Minakata Jin được trình chiếu trên kênh VTV3 từ ngày 15/2/2014, dài 27 tập, chuyển thể từ tập truyện tranh Nhật Bản của nhà văn Nhật Bản Motoka Murakami.
Với phim Bác sĩ Jin, tuy nguyên gốc kịch bản văn học là của Nhật Bản nhưng một hãng phim truyền hình Hàn Quốc mới là nơi sản xuất phim đầu tiên và được phát trên kênh TSB của truyền hình Hàn Quốc từ năm 2009. Để phù hợp với hoàn cảnh lịch sử của Triều Tiên, bối cảnh của phim không còn là thời kì Edo của Nhật Bản mà được chuyển sang thời đại Joseon của Triều Tiên và nhân vật lịch sử Nhật Bản có thật là Sakamoto Ryoma được thay thế bởi nhân vật chính trị Triều Tiên Lee Ha Eung. Hầu như tình tiết và cốt truyện được giữ nguyên.
Bộ phim Bác sĩ Jin của Nhật Bản kể về câu chuyện của bác sĩ phẫu thuật não Minakata Jin (do Osawa đóng). Do áp lực công việc quá căng thẳng, một hôm, sau khi bị ngất xỉu ở bệnh viện, lúc tỉnh dậy, anh thấy mình đã rơi vào một “vòng thời gian” bí ẩn nào đấy và bị đưa về thời kì Edo. Anh bị một võ sĩ samurai tấn công bất ngờ, không thể chống cự nổi. May thay, nhờ sự giúp đỡ của một người đàn ông có tên Kyotaro nên anh đã trốn thoát được. Trong khi cố gắng hết sức để bảo vệ Jin thì chính Kyotaro đã bị một vết thương rất nặng ở đầu. Thời kỳ ấy, điều kiện thuốc men và trang thiết bị y tế còn hạn chế, nhưng với lòng quyết tâm cao độ, một trí tuệ mẫn tiệp và sự hàm ơn người đã từng cứu sống mình thoát khỏi bàn tay của thần chết, Jin đã đem hết sức mình ra cứu mạng sống cho Kyotaro.
Trong 2 năm kể từ ngày bác sĩ phẫu thuật Minakata Jin bị cuốn vào “vòng thời gian” bí ẩn trở về với thời đại Edo cũng là lúc trên toàn nước Nhật xuất hiện một căn bệnh hiểm nghèo là rối loạn dinh dưỡng do thiếu vitamin B hoành hành. Mẹ đẻ của Saki Tachibana, người đã đuổi cô đi vì dám từ chối cuộc hôn nhân được định đoạt sẵn với một người khác, cũng bị mắc chứng bệnh nan y này. Biết được Jin là bác sĩ giỏi có thể cứu được mẹ, Saki đến nhờ anh giúp đỡ, nhưng mẹ cô lại cương quyết khước từ bất cứ phương pháp trị liệu nào. Dù vậy, Tachibana Saki (do Ayase Haruka thủ vai) vẫn không thể nào cưỡng lại được tài năng và đức độ của Jin nên đã nguyện dâng hiến tình yêu cho vị bác sĩ tài ba này.
Cũng trong lúc này, Ryoma Sakamoto đến nhờ bác sĩ Jin chữa trị cho Sakuma Shozan, hiện đang bị thương nặng. Sakuma Shozan là một nhân vật quan trọng nên rất khó từ chối, cuối cùng, anh đã nhận lời, đem hết tâm sức ra cứu chữa cho Shozan.
Trông người mà ngẫm...
Mảng phim về ngành y và người thầy thuốc tính số lượng cả sản xuất trong nước và ngoại nhập đều khiêm tốn hơn nhưng có vẻ như ít nhảm nhí về nội dung và không có nhiều sạn về nghệ thuật dàn dựng. Điểm mặt các phim về ngành y được sản xuất ở trong nước từ A-Z đã được trình chiếu trên các kênh truyền hình chúng ta thấy gần đây nhất có: Chân trời trắng dài 38 tập của VFC, Đài truyền hình Việt Nam sản xuất năm 2012 do Phạm Gia Phương - Nguyễn Đức Hiếu đạo diễn được trình chiếu trên kênh VTV3 vào tháng 3/2012 đã gây ra khá nhiều ý kiến trái chiều. Một số người cho rằng đây là bộ phim ca ngợi y đức của người thầy thuốc thời kỳ kinh tế thị trường và hội nhập. Nhưng cũng có ý kiến mà phần đông là sinh viên ngành y cho rằng đây là bộ phim đã xúc phạm đến họ.
Ngược lại thời gian chừng khoảng hơn chục năm (2002), phim Blouse trắng do nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn viết kịch bản và Mỹ Hà đạo diễn có độ dài 70 tập do TFS sản xuất phát sóng trên HTV. Tuy là bộ phim về ngành y nhưng được tác giả viết theo thể phi luận đề, không có nhân vật chính diện và nhân vật phản diện mà mỗi nhân vật trong phim đảm trách một cái loa phát ngôn khi tác giả thấy cần. Ba nhân vật bác sĩ Hùng, bác sĩ Oanh và bác sĩ Thanh là xương sống phát đi những thông điệp về quan điểm nhân sinh của tác giả khi viết về ngành y nói chung và những người thầy thuốc nói riêng trong cơ chế thị trường. Họ mang trong người đầy đủ các phẩm chất tích cực lẫn tiêu cực của con người như nó vốn có trong cuộc sống: Bác sĩ Hùng là một nhân vật đã lao theo quyền lực, danh vọng mà bộc lộ những cái sai. Hùng có đầy đủ tính chất của một con người tốt có, xấu có. Nhưng Hùng luôn tìm mọi thủ đoạn để đạt được địa vị. Bác sĩ Oanh là nhân vật sống bao dung, hết mình với nghề, quyết đoán và thẳng thắn vạch trần cái xấu. Chính vì vậy, cô luôn gặp trở ngại. Còn bác sĩ Thanh là nhân vật đại diện cho những người có tư tưởng cá nhân, tự cho mình cái quyền đứng ngoài những quy luật của xã hội, xem thường những biến động của cuộc sống, để cuối cùng chính ông là nạn nhân của những biến động đó.
Ngoài ra còn có các phim như: Lời thề danh dự (phim Việt Nam dài 30 tập do Công ty FPT media sản xuất). Ngọc Thuận đã vào vai bác sĩ Minh Quân đầy mưu mô, thủ đoạn trong bệnh viện. Cùng với đó là các phim Anh em nhà bác sĩ do Minh Luân vào vai bác sĩ An Hùng - một người rất mực yêu nghề; phim Gia tài bác sĩ do siêu mẫu Thanh Hằng đảm nhiệm vai bác sĩ; phim Nữ bác sĩ... Các phim này đều của Hàn Quốc và có phiên bản tiếng Việt.
Nói chung, phim về ngành y đã quy tụ được một dàn diễn viên khá xinh đẹp, có nghề diễn như: siêu mẫu Thanh Hằng, nghệ sĩ Chi Bảo, MC Bình Minh, Minh Luân, Việt Anh, Y Nhung, Trang Nhung, Trương Quỳnh Anh...
Siêu mẫu Thanh Hằng xinh đẹp trong vai nữ bác sỹ Hạnh trong phim "Gia tài bác sĩ"
Những phim vừa kể trên tuy có đề cập đến các mâu thuẫn giữa tư tưởng, tâm lý và lối sống của những người thầy thuốc khoảng chục năm trở lại đây; quan hệ giữa chuyên môn khoa học với y đức, giữa kinh tế và đạo đức cá nhân... nhưng các vấn đề ấy dường như chỉ mới bắt đầu chạm tới, chưa được đào sâu, đẩy đến cùng, tạo nên cao trào kịch tính bắt con người - mà ở đây là người thầy thuốc phải lựa chọn. Còn về nghệ thuật diễn xuất, phần lớn các diễn viên nói năng, đi đứng đều chuồi chuội, theo một công thức nào đấy, chưa có dấu ấn riêng của người nghệ sĩ nên ít gây được sự ám ảnh đối với người xem.
Đấy là những điểm khác biệt khá rõ giữa phim nội cũng như phim mua format nước ngoài với phim Bác sĩ Jin của Hàn Quốc và Nhật Bản. Điều ấy lý giải vì sao Bác sĩ Jin lại có thể chiếm được cảm tình của đông đảo công chúng như thế.
Đỗ Ngọc Yên