Là thể loại khó làm bởi mang tính chính luận, lại đề cập đến những vấn đề nóng của toàn xã hội nhưng thời gian qua, nhiều bộ phim hình sự do các nghệ sĩ trong nước thực hiện đã được công chúng đón nhận. Thời gian gần đây, bộ phim hình sự Người phán xử đang được trình chiếu trên sóng truyền hình đang tạo nên “cơn sốt” với khán giả cả nước.
Nhắc đến dòng phim hình sự thì nhiều năm qua, Trung tâm sản xuất phim truyền hình (VFC) được xem là đơn vị có nhiều tác phẩm để lại dấu ấn nhất. Đã 20 năm kể từ bộ phim hình sự đầu tiên Ngược dòng cái chết, đến nay, khán giả được thưởng thức hơn 36 series với hàng trăm tập của loạt phim Cảnh sát hình sự được VFC sản xuất hàng năm. Phim hình sự được xây dựng với đủ các thể tài từ hình sự, kinh tế, ma túy, điều tra phá án đến nội dung các vụ án gây chấn động xã hội, được tái hiện qua các tác phẩm điện ảnh một cách chân thực và trần trụi.
Mới đây nhất, các tập phim của Người phán xử (46 tập) do VFC thực hiện được chiếu trên sóng truyền hình quốc gia tiếp tục thu hút người xem. Từng tập Người phán xử khiến khán giả không thể rời mắt bởi nhân vật trung tâm Phan Quân - một ông trùm thế giới ngầm dưới bóng doanh nhân thành đạt. Phan Quân là “con cáo già” với cái đầu lạnh, dã tâm lớn nhưng luôn được kính nể bởi cách đối nhân xử thế trọng nghĩa khí, đặt gia đình lên trên hết. Không chỉ phải đấu trí với các thế lực thù địch trong giới tội phạm, ông trùm Phan Quân còn đau đầu vì các mâu thuẫn trong gia đình, chủ yếu bắt nguồn từ cậu quý tử ăn chơi, nóng nảy Phan Hải.
Người phán xử là phim hình sự đang thu hút khán giả cả nước hiện nay.
Điểm nổi trội của Người phán xử là đã khéo léo tái hiện thế giới xã hội đen đầy phức tạp thông qua câu chuyện về gia đình với những diễn biến bất ngờ, gài cắm những chi tiết rất đắt để hé lộ trong tập cuối cùng khi chuyên án điều tra của cảnh sát hình sự khép lại. Bên cạnh những uẩn khúc trong các mối quan hệ được dẫn dắt khéo léo, các bí mật bị che giấu dần bị hé lộ, chuyện phim cũng đan xen các vụ án, hành vi tội phạm liều lĩnh, tạo nên kịch tính và sự lôi cuốn trong bộ phim hình sự này. Ngoài ra, lần đầu tiên một bộ phim hình sự Việt, các diễn viên ghi thoại ngay trên phim trường chứ không lồng tiếng hậu kỳ, chính vì vậy, lời thoại tự nhiên hơn rất nhiều để các màn đối đáp giữa các nhân vật rất thật, bộc lộ mạnh mẽ phong cách từng nhân vật. Chỉ có một vết gợn nhỏ ở Người phán xử, đó là đôi lúc có những cảnh đánh đấm, màn đấu dao kiếm, bắn nhau hơi… bạo lực.
Phim Người phán xử có sức hút là điều không thể phủ nhận với nhiều khán giả hiện nay. Ngược dòng thời gian, nhiều phim hình sự cũng từng khiến đông đảo khán giả cả nước trông ngóng mỗi ngày. Có thể kể tới 40 tập phim Bí mật tam giác vàng xoay quanh cuộc đời ông trùm ma túy người Việt tên Chiến. Sau chiến tranh, dưới vỏ bọc của một doanh nhân - nhà từ thiện lớn, Chiến được mọi người gọi là Lão Phật gia. Nhưng thật ra, Chiến đứng đầu tổ chức buôn ma túy xuyên quốc gia. Bộ phim đã vén tấm màn cận cảnh về khu Tam giác vàng - ngã ba biên giới thuốc phiện, sự đói nghèo, bạo lực - mà còn đan cài nhiều vấn đề đạo đức nhức nhối. Nạn tham nhũng trong ngành công an, sự tha hóa của một bộ phận cảnh sát khiến họ - thay vì góp phần bảo vệ công lý, giữ gìn an ninh xã hội - lại đi tiếp tay cho kẻ xấu. Nhưng sau cùng thì pháp luật và công lý đích thực cũng chiến thắng khi tất cả những kẻ làm ăn phi pháp, những kẻ phạm tội đều bị bắt và phải chịu sự trừng phạt của pháp luật.
Cũng từng được chú ý không kém là bộ phim hình sự Câu hỏi số 5, đạo diễn Bùi Quốc Việt đã thể hiện theo lối làm phim hình sự của Mỹ, từ tạo tình huống, các pha hành động đến tiết tấu, nhịp độ trong từng phân đoạn. Cấu trúc tuyến tính với một số đoạn hồi tưởng giải thích cho tình tiết đang và sắp diễn ra khiến bộ phim hấp dẫn ở cách các nhân vật lần giở từng nút thắt - mở tiếp nối trong các vụ án. Phim có những hình ảnh khám nghiệm tử thi, thi thể nằm trên vũng máu được đạo diễn đưa vào vừa đủ và chân thực. Ngoài các diễn viên gạo cội thì lực lượng cảnh sát, bác sĩ giỏi nghề cũng tham gia để tạo ra những phân đoạn cần chuyên môn cao.
Tuy đã có không ít phim hình sự tạo được tiếng vang kể trên, song thể loại này chưa hẳn đã đạt được đẳng cấp thượng thừa. Theo Trung tá - nhà văn Đào Trung Hiếu, các loạt phim được chiếu trên truyền hình trong thời gian qua đã phản ánh được tương đối chi tiết về cuộc sống chiến đấu của lực lượng cảnh sát hình sự. Tuy nhiên, nếu tìm hiểu kỹ sẽ thấy rõ những bộ phim cảnh sát hình sự trên truyền hình còn có nhiều “sạn”. Dù đã đưa ra những câu chuyện rất ly kỳ hấp dẫn nhưng trong một số phim, nhiều cốt chuyện vẫn chưa tới, nhiều câu chuyện đưa ra chưa phản ánh được chân thực nghiệp vụ, những hy sinh vất vả của người lính hình sự nói riêng và chiến sĩ công an nói chung. Quan trọng nhất là phim chưa phản ánh được nội tâm của người trong cuộc. “Bên cạnh đó, nhiều phim lạm dụng vũ lực nhiều quá. Cảnh sát hình sự trên phim hầu như cứ bắt tội phạm là rút súng chĩa vào đầu, thực tế không đúng như vậy. Nhiều khi xem phim, người trong nghề thấy rất buồn cười”, Trung tá Đào Trung Hiếu chia sẻ.