Tại chương trình chia sẻ kiến thức y khoa được tổ chức gần đây bởi Hội Hen – Miễn dịch – Dị ứng – Lâm sàng TPHCM, PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa – Chủ nhiệm Bộ môn Khoa học Y sinh (Viện Pasteur TPHCM) cảnh báo: Trong tổng số người bị viêm phổi phải nhập viện điều trị, dữ liệu nghiên cứu cho thấy phế cầu khuẩn chiếm 50% nguyên nhân.
Đáng nói là, hầu hết người bị viêm phổi do phế cầu khuẩn lâm tình cảnh kháng kháng sinh. Điều này khiến vấn đề điều trị khó càng thêm khó. "Phế cầu khuẩn cũng là nguyên nhân khiến 10% bệnh nhân viêm phổi tử vong", PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa thông tin thêm.
Từ trái sang: PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa, PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan, TS.BS Lê Thị Thu Hương chia sẻ kiến thức y khoa.
Theo chuyên gia, phế cầu khuẩn tồn tại thường trú tại hầu họng con người theo cách "hòa bình". Nhưng chỉ cần hệ miễn dịch suy yếu, chúng sẽ lập tức tấn công gây bệnh: từ viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết đến viêm màng não.
"Chớ coi thường phế cầu khuẩn vì những hệ quả nặng nề mà chúng có thể gây ra" – PGS.TS.BS Cao Hữu Nghĩa cảnh báo.
Từ góc độ điều trị, TS.BS Lê Thị Thu Hương – Trưởng khoa Nội Hô hấp, Phó Trưởng Ban điều hành đơn vị tiêm chủng (Bệnh viện Nhân dân Gia Định), đã chỉ rõ gánh nặng bệnh tật do phế cầu khuẩn ở người cao tuổi, người mắc bệnh nền và các bệnh mạn tính.
Theo BS Hương, quy luật suy giảm miễn dịch theo tuổi - một quy luật tự nhiên, khiến người cao tuổi đối mặt với "các cuộc nổi dậy và tấn công" của phế cầu khuẩn ngày càng nhiều hơn. Đặc tính của phế cầu khuẩn là sống thường trú và chực chờ "khổ chủ" yếu là tấn công. Do đó, người cao tuổi rất dễ trở thành nạn nhân của khuẩn phế cầu.
Đối với người mắc bệnh nền và các bệnh mạn tính, vấn đề cũng tương tự. Bệnh nền và các bệnh mạn tính tự thân đã khiến người mắc suy giảm hệ miễn dịch, giảm khả năng chống nhiễm trùng. Điều này tạo cơ hội cho phế cầu khuẩn "trở chứng" tấn công.
"Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy, người cao tuổi, người mắc bệnh nền và các bệnh mạn tính khi nhiễm phế cầu khuẩn sẽ tăng nguy cơ biến chứng và tử vong", TS.BS Lê Thị Thu Hương lưu ý.
Điều trị viêm phổi do phế cầu rất tốn kém, có thể lên đến 710 triệu đồng cho một ca nặng (số liệu thống kê Hoa Kỳ năm 2020). Trong khi đó, các biện pháp phòng ngừa lại đơn giản và chi phí thấp hơn nhiều.
Các chuyên gia thống nhất khuyến cáo cộng đồng:
- Khám, theo dõi sức khỏe định kỳ, duy trì vệ sinh hô hấp.
- Dinh dưỡng cân bằng để tăng miễn dịch.
- Chủ động tiêm vaccine phòng phế cầu.
Tại chương trình chia sẻ kiến thức y khoa, PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan – Chủ tịch Hội Hen – Miễn dịch – Dị ứng – Lâm sàng TPHCM, còn cảnh báo tình trạng già hóa dân số, mà TPHCM nói riêng và cả nước nói chung, đang đối mặt. Tình trạng già hóa dân số đang khiến số lượng người cao tuổi, người mắc bệnh nền và các bệnh mạn tính gia tăng. Vì vậy, ứng phó với phế cầu khuẩn không chỉ là câu chuyện của cộng đồng, còn là vấn đề của những nhà hoạch định chính sách y tế.
