Phẫu thuật tim mạch nhi khoa Khẳng định đẳng cấp

29-01-2013 16:00 | Thời sự
google news

Tháng 7/2012, một sự kiện thu hút sự quan tâm của xã hội, đó là một bệnh nhi bị dị tật tim bẩm sinh nặng ở TP.HCM đã được vận chuyển cấp cứu bằng đường hàng không ra Hà Nội để đem lại sự sống lần thứ hai với ca đại phẫu bằng phương pháp Norwood.

Tháng 7/2012, một sự kiện thu hút sự quan tâm của xã hội, đó là một bệnh nhi bị dị tật tim bẩm sinh nặng ở TP.HCM đã được vận chuyển cấp cứu bằng đường hàng không ra Hà Nội để đem lại sự sống lần thứ hai với ca đại phẫu bằng phương pháp Norwood. Cũng trong năm 2012, các bác sĩ tim mạch nhi đã điều trị thành công chứng rối loạn nhịp tim cho 2 bệnh nhi ở Hải Phòng với kỹ thuật đốt triệt bằng sóng radio cao tần… Thành công tiếp nối thành công, các bác sĩ tim mạch nhi khoa Việt Nam trong những năm qua không những đã cứu vớt được rất nhiều trái tim non nớt, bé bỏng mà còn vươn mình khẳng định đẳng cấp trên trường quốc tế.

Phẫu thuật tim mạch nhi khoa Khẳng định đẳng cấp 1
 Hồi sức cho trẻ sau mổ tim tại Bệnh viện Nhi TW.Ảnh: Trần Minh
Nhớ lại ca mổ lần ấy, GS.TS. Nguyễn Thanh Liêm - nguyên Giám đốc Bệnh viện Nhi TW cùng kíp phẫu thuật vẫn còn nhớ như in: “Bé Lữ Trà My, khi đó 2,5 tháng tuổi, được chuyển đến BV Nhi TW trong tình trạng dị tật tim vô cùng phức tạp và chỉ có 50% cơ hội sống”. Điều đáng lưu ý là trước khi được đưa đến BV Nhi TW, bé đã được điều trị ở một cơ sở y tế ở nước ngoài nhưng không thành công. Trong hơn 1 tháng điều trị tại BV Nhi TW, BV đã nhiều lần mời tham vấn các chuyên gia ở bang Ilinois (Mỹ), TP. Strasbourg (Pháp) để có phác đồ điều trị thích hợp. Diễn biến trong quá trình phẫu thuật cũng rất phức tạp, có lúc bệnh nhi lâm vào tình trạng rất nguy kịch và đặt các bác sĩ trong tình huống khó khăn, phải thay phiên nhau túc trực suốt đêm để theo dõi tình trạng của bé. Sau khi hội chẩn, các bác sĩ đã đưa ra quyết định khó khăn nhất lúc bấy giờ, đó là sau khi mở ngực bệnh nhi để nối đưa mạch máu về động mạch chủ, các bác sĩ không đóng ngực bệnh nhi lại ngay mà tiến hành thành 2 giai đoạn để tránh tình trạng động mạch chủ bị ép khiến máu không lưu thông được, nguy hiểm đến tính mạng của trẻ. Ca phẫu thuật ấy chỉ hoàn thành sau 72 giờ mới khâu kín hoàn toàn lồng ngực cho bệnh nhi.

Có thể nói, việc áp dụng thành công kỹ thuật sửa chữa dị tật tim Norwood cho bé Trà My lần đó mở ra một trang mới trong phẫu thuật cho những trẻ bị dị tật tim bẩm sinh ở Việt Nam.

Một trong những thành tích đáng kể của các bác sĩ tim mạch nhi, đó là điều trị rối loạn nhịp tim thành công cho 2 bệnh nhi (Ngô Văn Duy, 14 tuổi và Lê Văn Giáp, 8 tuổi, cùng ở Hải Phòng) bằng kỹ thuật mới đốt triệt bằng sóng radio cao tần. Đây là phương pháp can thiệp nhịp tim bằng cách đưa điện cực vào trong vùng tim, tìm chỗ có bệnh để đốt triệt. Tuy nhiên, đây cũng là một kỹ thuật khó và cần sự chính xác tuyệt đối, nếu không có thể gây các biến chứng như chảy máu, tắc mạch, tràn khí màng phổi, tràn máu màng tim, ngoài ra, một số trường hợp còn gây thủng cơ tim, hỏng van tim… Trước đây, việc điều trị cho các bệnh nhân bị rối loạn nhịp tim thường khó khăn, bệnh nhân phải nhập viện nhiều lần do bệnh tình không chấm dứt hẳn. Kỹ thuật mới này là biện pháp điều trị hữu hiệu và an toàn tối ưu, được áp dụng ở nhiều nước phát triển. Việc điều trị thành công cho 2 bệnh nhi trên đã mở ra “con đường sáng” cho khoảng 80 bệnh nhân cũng đang chờ được điều trị bằng kỹ thuật mới này tại BV Nhi TW hiện nay.

Với ca bệnh nào, dù nặng hay nhẹ, bằng thái độ làm việc nghiêm túc, các bác sĩ ở đây đều hết mình cứu chữa, luôn tiếp cận, học hỏi và áp dụng những phương pháp điều trị mới cố gắng điều trị triệt để các dị tật ở trái tim các bệnh nhân nhỏ tuổi.

Từng bước khẳng định đẳng cấp

Đó là những thành tích khiêm tốn trong rất nhiều công việc hàng ngày mà các thầy thuốc chuyên khoa tim mạch BV Nhi TW đã làm được trong năm qua. Là bệnh viện nhi đầu tiên phẫu thuật tim hở (vào năm 2003) và can thiệp tim mạch (năm 2004), đến nay, đã có hàng trăm bệnh nhi được mổ tim hở thành công và hàng nghìn trẻ được cứu sống nhờ can thiệp tim mạch tại BV Nhi TW.

Theo thống kê, trong 1.000 trẻ sơ sinh sống có khoảng 8-10 trường hợp bị tim bẩm sinh, chỉ 5% trẻ bị tim bẩm sinh sống được đến tuổi trưởng thành nếu không điều trị sớm. Mỗi năm, tại Việt Nam có khoảng 13.500 trẻ ra đời mắc tim bẩm sinh, trong đó có khoảng 33–50% trẻ bị các thương tổn nặng cần can thiệp tim bẩm sinh ngay trong năm đầu đời. Ðó là những bệnh nhi mắc các bệnh như: thiểu sản thất trái, hẹp eo động mạch chủ, chuyển gốc động mạch, teo van động mạch phổi, thân chung động mạch, bất thường tĩnh mạch phổi… Ðó chính là công việc mà các thầy thuốc nhi khoa luôn phải đối mặt hàng ngày, hàng giờ để hồi sinh cho những trái tim bé bỏng.

TS. Trần Minh Điển - Phó Giám đốc BV Nhi TW chia sẻ, phẫu thuật tim bẩm sinh đã được tiến hành thường quy tại BV Nhi TW, trong đó điển hình là phẫu thuật chuyển gốc động mạch đạt tỷ lệ thành công đến 95%. Nhưng thử thách lớn nhất về tay nghề đối với các thầy thuốc nhi khoa là việc phẫu thuật tim hở cho những bệnh nhi sơ sinh bởi thời gian mổ hết sức ngặt nghèo, việc hồi sức sau mổ cũng mất rất nhiều thời gian và công sức của các y, bác sĩ. Theo TS Điển, hiện mỗi ngày có khoảng 3-4 bệnh nhi được mổ tim hở tại BV để điều trị nhiều bệnh như: thông liên thất, thông liên nhĩ, tứ chứng fallot, thiểu sản thất trái hoặc phải… Mỗi ca phẫu thuật tim mạch thường mất trung bình 4-6 giờ đồng hồ, những ca phức tạp có thể kéo dài đến 10 giờ đồng hồ hoặc hơn nữa. Việc hồi sức sau mổ đối với những bệnh nhi sơ sinh mắc tim bẩm sinh bao giờ cũng lâu hơn so với trẻ lớn, thậm chí những trường hợp dị tật phức tạp kéo dài phải hồi sức sau mổ đến hàng tuần liền.

Một thành công cũng rất đáng ghi nhận trong khoảng 10 năm trở lại đây, đó là tỷ lệ tử vong tim mạch sơ sinh ngày càng giảm do việc can thiệp điều trị kịp thời. Bên cạnh tài năng và sự tận tâm của các thầy thuốc nhi khoa, cũng phải kể đến chính sách ưu việt của Nhà nước trong việc quan tâm đến đối tượng trẻ dưới 6 tuổi đúng tuyến được BHYT chi trả viện phí đến 90%. Nhờ đó, nhiều bệnh nhi nghèo mắc bệnh tim bẩm sinh đã được điều trị kịp thời, mang lại sự sống khỏe mạnh cho những trẻ thơ không may mắc bệnh hiểm nghèo. Tiếng lành đồn xa, tài năng của các thầy thuốc nhi khoa Việt Nam đã lan ra cả các nước trong khu vực và BV Nhi TW trở thành địa chỉ tin cậy của các bạn Lào mỗi khi gặp ca bệnh khó sau trường hợp một bệnh nhi Lào mới 11 ngày tuổi bị đảo gốc động mạch, một loại dị tật tim nặng nhất ở trẻ sơ sinh được các bác sĩ Việt Nam giúp phẫu thuật thành công vào năm 2011. Kể từ đó đến nay, các thầy thuốc nhi khoa Việt Nam đã tiếp nhận và điều trị thành công cho 4 bệnh nhân từ Lào chuyển sang. Đây là một sự ghi nhận của bạn bè quốc tế, khẳng định tầm vóc của các thầy thuốc nhi khoa Việt Nam nói riêng và ngành y tế Việt Nam nói chung trên trường quốc tế.

Hà An

 


Ý kiến của bạn