Các bác sĩ Khoa Ngoại Thần kinh Cột sống - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, lần đầu tiên bệnh viện đã tiến hành phẫu thuật thành công thay hai thân đốt sống ở bệnh nhân mắc u tế bào khổng lồ gây tiêu hai đốt sống ngực và thắt lưng gây chèn ép thần kinh mạch máu lớn.
Liệt vì khối u lớn chèn ép thần kinh
Bệnh nhân (BN) Nguyễn Thị H. (quê ở Phú Thọ, 53 tuổi) nhập Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trong tình trạng đau dữ dội liên tục không thể đi lại được, muốn đứng dậy phải có 2 người dìu. Theo người nhà bệnh nhân cho biết, BN H. có tiền sử chèn ép tủy cấp do bị chấn thương từ năm 2013, đã được mổ cố định cột sống và giải phóng chèn ép thần kinh, sau mổ đã đi lại bình thường. Nhưng khoảng 1 năm trở lại đây, BN có biểu hiện đau vùng cột sống dữ dội. Nghĩ là bệnh thoái hóa nên BN đã đến các ông lang để mua thuốc nam uống và sử dụng thuốc giảm đau. Tuy nhiên, tình trạng bệnh không thuyên giảm mà đau ngày càng tăng. Khoảng tháng 11/2015 thì BN H. chủ yếu nằm một chỗ với cơn đau dữ dội liên tục không thể đi lại được, phải thường xuyên dùng thuốc giảm đau liều cao.
Bệnh nhân H. đang tập đi lại.
Sau khi khai thác bệnh sử, các bác sĩ đã chỉ định BN chụp cộng hưởng từ và chụp cắt lớp 128 dãy dựng hình cột sống và mạch máu, kết quả cho thấy: hai đốt sống cuối cùng của đốt sống ngực và đốt sống đầu tiên của thắt lưng bị tiêu hoàn toàn do u tế bào khổng lồ xâm lấn 12x8cm chèn ép rễ thần kinh và tủy sống cũng như chèn ép động tĩnh mạch chủ bụng. Theo đánh giá của các chuyên gia y tế, đây là bệnh lý hiếm gặp và rất khó khăn trong phẫu thuật vì phải can thiệp phẫu thuật nhiều đường, vị trí mổ khó khăn và đặc biệt là chiều dài của cột sống phải thay là 2 thân đốt và 3 đĩa đệm liền kề.
Ca phẫu thuật phức tạp đã thành công
TS.BS. Nguyễn Vũ - Phó Trưởng Khoa Ngoại Thần kinh Cột sống, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội (người trực tiếp tiến hành phẫu thuật cho BN H.) cho biết: Việc lấy hết u là rất quan trọng bởi lẽ nếu còn tổ chức u thì nguy cơ tái phát là rất cao (40%) và tăng mức độ ác tính của u. Vì vậy, BN phải can thiệp phẫu thuật hai đường: đường sau lưng để đặt lại vít và giải ép thần kinh lối sau, đường bên sau phúc mạc ổ bụng để lấy toàn bộ u và thay hai thân đốt sống. Phẫu thuật còn gặp nhiều khó khăn vì khối u đã rất lớn, chèn ép mạnh tủy sống và các rễ thần kinh. Hơn thế, BN còn bị suy gan với men gan tăng cao, loãng xương và hội chứng giả Cushing do sử dụng thuốc corticoid trước đó quá nhiều. Việc thay hai thân đốt sống là tương đối khó khăn do phải lấy bỏ 2 thân đốt sống và 3 đĩa đệm liền kề. Đặc biệt, ở vùng mổ do phía trên vướng vào chân cơ hoàng và gan còn phía dưới vướng vào thận và tĩnh mạch chủ dưới nên không thể cố định lối bên mà phải can thiệp phẫu thuật đường lưng để cố định cột sống bằng nẹp vít và giải ép thần kinh. BN được vén các tạng và mạch máu lớn cũng như đảm bảo không va chạm vào các rễ thần kinh và tủy sống để lấy toàn bộ u và sử dụng loại thân đốt sống nhân tạo đặc biệt bằng titan có thể tăng kích thước - đây là loại vật liệu mới giúp có thể thay được nhiều thân đốt sống.
Ngày 8/3, ca phẫu thuật được thực hiện với sự hỗ trợ của các chuyên khoa Ngoại tiết niệu - tiêu hóa, gây mê hồi sức. Sau hơn 5 giờ phẫu thuật, BN đã được thay 2 thân đốt sống với chiều dài gần 8cm, lấy u và cố định cột sống vững chắc. Ngay sau mổ 2 ngày, BN đã cử động hai chân bình thường và tự lăn trở trên giường. Điều đáng chú ý đây là lần đầu tiên các bác sĩ Khoa Ngoại Thần kinh Cột sống Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tiến hành phẫu thuật thành công thay hai thân đốt sống ở BN u tế bào khổng lồ gây tiêu hai đốt sống ngực và thắt lưng gây chèn ép thần kinh mạch máu lớn. Đến nay, sau 5 ngày phẫu thuật, BN đã tự ngồi và đang tập đi lại, dự kiến sang tuần sẽ được xuất viện, BS. Nguyễn Vũ chia sẻ.
TS.BS. Nguyễn Vũ cho biết thêm, u tế bào khổng lồ tại cột sống rất hiếm gặp (3,9%), chủ yếu gặp ở vùng cùng cụt (40-50%) và thường ở 1 đốt sống nên trường hợp u gặp ở vùng bản lề cột sống ngực thắt lưng là rất hiếm. Hơn nữa, khối u thường phá hủy mặt trước thân đốt sống, do đó, việc tiếp cận khối u là rất khó khăn. Vì là u tế bào khổng lồ ác tính nên nguy cơ tái phát tại chỗ là rất nhanh, vì vậy, sau khi can thiệp phẫu thuật, người bệnh còn cần phải xạ trị để giảm nguy cơ tái phát. Trên thế giới, bệnh này cũng rất hiếm gặp, điều trị chủ yếu vẫn là phẫu thuật kết hợp với xạ trị và nút mạch nuôi u.