Phẫu thuật thành công khối ung thư tế bào sụn khổng lồ hiếm gặp 1,3 kg

Năm 2016, chị Lê Thị Thúy Hằng (56 tuổi, TP HCM) phát hiện mình có khối u nhỏ ở vị trí mặt trong của đùi trái. Ngoài vị trí này, nhiều khối u có tính chất tương tự cũng xuất hiện rải rác ở tay chân. Sau khi thăm khám, chụp phim X-quang và cộng hưởng từ tại một bệnh viện tại TP HCM, bác sĩ kết luận chị bị đa u xương sụn lành tính, chưa cần xử trí hay can thiệp điều trị.

Hơn một năm sau, khối u ở vị trí mặt trong đùi trái phát triển nhanh, kích thước to bất thường, che kín bộ phận sinh dục khiến cuộc sống của chị bị đảo lộn hoàn toàn. Việc tiểu tiện và vệ sinh của chị rất khó khăn, thậm chí không thể ngồi và đi lại. Lúc này, chị được chẩn đoán sarcoma sụn (ung thư sụn) nhưng bác sĩ từ chối phẫu thuật vì khối u đã quá lớn, nếu phẫu thuật có nguy cơ lấy không hết u, khả năng tái phát cao, thậm chí nguy hiểm tính mạng.

“Tôi đi rất nhiều nơi nhưng qua hơn 20 lần khám và hội chẩn, bác sĩ vẫn từ chối phẫu thuật và khuyên tôi chấp nhận sống chung với khối u, hoặc nếu có can thiệp thì chỉ còn cách cắt bỏ toàn bộ chân trái. Lúc ấy tôi hoang mang, lo sợ, không biết mình nên làm gì và sống được bao lâu", chị Hằng kể lại.

Khối u kích thước 20x30 cm nằm sát ụ ngồi xương chậu của nữ bệnh nhân.

Theo lời chị Hằng, trong cơn tuyệt vọng, tình cờ theo dõi chương trình tư vấn sức khỏe và được biết Bệnh viện đa khoa Tâm Anh ở Hà Nội có Trung tâm phẫu thuật khớp - Y học thể thao rất hiện đại, đã thực hiện thành công nhiều ca phẫu thuật phức tạp cho người bệnh ung thư xương. Tháng 9/2020, chị quyết định ra Hà Nội với hy vọng sẽ được phẫu thuật cắt bỏ khối u mà vẫn bảo toàn được chi thể.

Nhận định khối u của bệnh nhân là u lành tính biến đổi thành ác tính (ung thư hóa) chứ không phải là khối u ung thư nguyên phát, cả ekip hơn 10 bác sĩ BVĐK Tâm Anh cũng là các chuyên gia đầu ngành, đã khẩn trương tiến hành hội chẩn, đánh giá lại vị trí, kích thước khối u, lên phương án tiếp cận, tiên lượng tất cả các nguy cơ.

Sau rất nhiều đợt kiểm tra và hội chẩn, với sự hỗ trợ của hệ thống trang thiết bị hiện đại, ekip bác sĩ đã xác định chính xác vị trí khối u và quyết định thực hiện ca phẫu thuật cho bệnh nhân.

“Để thực hiện thành công ca phẫu thuật, yếu tố tiên quyết là phải xác định chính xác vị trí khối u để bóc tách trọn vẹn mà vẫn giữ được chi thể. Tuy nhiên, việc chẩn đoán gặp rất nhiều khó khăn do khối u có vị trí xuất phát khác thường: từ vùng sát với ụ ngồi của xương chậu, phát triển ra vùng bẹn chứ không từ vùng xương đùi hay từ phần mềm”, Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trần Trung Dũng, Trung tâm Phẫu thuật khớp - Y học Thể thao Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, chia sẻ sau khi thăm khám cho chị Hằng.

Phó giáo sư Trần Trung Dũng và ekip bác sĩ BVĐK Tâm Anh phẫu thuật cắt khối u sụn khổng lồ cho bệnh nhân Lê Thị Thúy Hằng.

Tuy nhiên, khối u đã xâm lấn sang tổ chức xung quanh, chèn ép vào mạch máu và thần kinh vùng mông và đùi, nên làm thế nào lấy được toàn bộ khối u mà vẫn bảo toàn được mạch máu thần kinh xung quanh và chi thể cho bệnh nhân là một khó khăn khác mà các bác sĩ phải đối mặt khi thực hiện ca phẫu thuật.

Ca mổ kéo dài hơn 2 tiếng đồng hồ, các bác sĩ lấy được toàn bộ khối u có kích thước khổng lồ 20x30cm và nặng 1,3kg. Đây là khối u tế bào sụn ác tính kích thước lớn bất thường, bờ nham nhở, cứng chắc, không rõ ranh giới, phát triển trên nền một khối u xương sụn lành tính xuất phát từ ụ ngồi.

Khối u sụn khổng lồ của bệnh nhân Lê Thị Thúy Hằng được cắt bỏ

Chia sẻ về ca mổ, Phó giáo sư, bác sĩ Trần Trung Dũng cho biết đây là lần đầu tiên trong 20 năm làm nghề, ông phải thực hiện ca phẫu thuật trong hoàn cảnh đặc biệt, bác sĩ phẫu thuật chấn thương chỉnh hình thao tác ở tư thế thăm khám sản phụ khoa và đường mổ phải đi từ dưới ụ ngồi (phía mông) ngược lên.

Để có thể loại bỏ hoàn toàn các tế bào ung thư, đòi hỏi các bác sĩ phải có nhiều kinh nghiệm để đánh giá chính xác ranh giới mô lành và mô ung thư để có thể cắt hết khối ung thư mà không hy sinh quá nhiều mô lành. Với sự hỗ trợ của máy móc hiện đại, sự kết hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa, đặc biệt Trung tâm hồi sức tích cực, điều trị đau và chăm sóc giảm nhẹ sau phẫu thuật do Giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Quốc Kính phụ trách, ca mổ diễn ra thành công và bệnh nhân phục hồi nhanh ngoài mong đợi. Ngày thứ hai sau phẫu thuật, chị Hằng đã có thể tập đi lại bình thường, không có tổn thương mạch máu thần kinh xung quanh.

Chị Lê Thị Thúy Hằng hồi phục nhanh, có thể đi lại bình thường 2 ngày sau mổ.

Theo Phó giáo sư Trần Trung Dũng, ung thư sụn có thể xuất hiện nguyên phát hoặc chuyển dạng thành ác tính từ u xương sụn lành tính (malignant transformation of osteochondrosis). U xương sụn lành tính như trường hợp của bệnh nhân Lê Thị Thúy Hằng là loại u hay gặp nhất của hệ xương, lên đến 20-50% các khối u xương. Với trường hợp đa u xương sụn như vậy thì có tới khoảng 30% sẽ xảy ra tình trạng biến đổi ác tính thành ung thư nên người bệnh cần cảnh giác về nguy cơ chuyển từ u xương lành sang dạng ác tính.

“Đa số các trường hợp người bệnh u xương sụn lành tính đều không theo dõi bệnh định kỳ do chủ quan, chỉ đến khi khối u có các biểu hiện bất thường như phát triển nhanh và gây đau quá mức mới thăm khám thì đã muộn. Các khối u ung thư hóa thường phá hủy xương khiến bệnh nhân bị biến dạng chi, đau đớn, hạn chế vận động, có thể dẫn tới tử vong khi các tế bào ung thư di căn, nếu phẫu thuật không khéo sẽ dẫn tới phải đoạn chi rất đáng tiếc", Phó giáo sư Trần Trung Dũng cho biết.

Để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời trước khi u sụn lành tính chuyển thành u ác tính, Phó giáo sư Dũng khuyến cáo bệnh nhân cần thăm khám định kỳ 2-3 tháng/lần, đặc biệt khi có các dấu hiệu xương hoặc khối sụn vẫn phát triển khi hết thời kỳ tăng trưởng, đau xương sau tuổi dậy thì, mô mềm vị trí u xương sụn to lên bất thường, nắp khối u xương sụn dày trên 1,5cm, đau khi vận động… cần đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám, sàng lọc và theo dõi chặt chẽ.