Xả rác nhiều phải trả tiền nhiều
Từ ngày 25/8 tới, hộ gia đình, cá nhân không phân loại chất thải rắn sinh hoạt chất thải rắn sinh hoạt theo quy định, không sử dụng bao bì chứa chất thải sinh hoạt có thể bị xử phạt từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng. Đây là một phần của nội dung Nghị định 45/2022 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường, nhằm thực thi Luật Bảo vệ Môi trường sửa đổi.
TS. Hoàng Dương Tùng, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, Bộ TN&MT cho biết, hiện nay Hà Nội thu tiền phí rác thải là 6.000 đồng/người/tháng. Người thải nhiều hay thải ít có cùng mức đóng như nhau. Điều này không khuyến khích người dân hạn chế xả rác ra môi trường, không thực hiện được phân loại rác tại nguồn. Ở nước phát triển, nguyên tắc triệt để là người gây ô nhiễm phải trả tiền, càng xả nhiều rác, càng gây nhiễm, càng phải trả nhiều tiền. Điều này là rất bình thường và cũng cần thiết để đưa rác thải về đúng quy trình nghiêm ngặt, bảo vệ môi trường.
Nhiều nước trên thế giới đã phân loại rác tại nguồn từ lâu. Ví dụ ở thủ đô Brussels của Bỉ, việc sử dụng các túi rác khác nhau giúp người dân rất dễ dàng phân loại tại nguồn. Còn ở Nhật, nhà nước chỉ trợ giá cho một số túi nhất định, sau đó người dân phải trả tiền khá cao để mua túi đựng rác chuyên dụng.
Từ ngày 25/8, người dân không phân loại rác tại nguồn sẽ bị xử phạt.
Tới đây thực hiện luật Bảo vệ Môi trường sửa đổi, đơn vị thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt có quyền từ chối thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân không phân loại và không sử dụng bao bì, thiết bị đúng quy định. Đơn vị thu gom rác cũng có trách nhiệm thông báo cơ quan có thẩm quyền để kiểm tra, xử lý theo quy định pháp luật. Việc này thúc đẩy người dân phải thực hiện đúng quy định về phân loại chất thải rắn tại nguồn. Nhiều người cho rằng nếu vậy người ta sẽ vứt rác trộm, vứt bừa bãi bất cứ đâu mà không ai kiểm soát được.
PGS.TS Nguyễn Đinh Tuấn, nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho rằng, khi thực thi Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi, thu phí rác thải tới đây phải dựa trên nguyên tắc, người gây ô nhiễm thì phải trả tiền, người phát thải nhiều rác thì phải trả nhiều tiền. Theo đó, khi người dân mua túi đựng rác nghĩa là đã nộp phí rồi, không phải cân rác hay đong đếm gì phức tạp nữa. Rác thải sau khi phân loại phải đựng trong những chiếc túi này thì nhân viên vệ sinh môi trường mới thu gom, trường hợp người dân không phân loại rác, không đựng rác trong những chiếc túi trên hoặc vứt rác bừa bãi thì nhân vệ sinh môi trường có quyền từ chối thu gom và người dân sẽ bị xử phạt nặng.
Cách nào thực thi?
GS.TSKH Lê Huy Bá, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ và quản lý môi trường - Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM lưu ý, quan trọng nhất là quá trình thực hiện phải đơn giản, dễ làm, đảm bảo công bằng, bịt được các lỗ hổng, tránh để một số người lợi dụng để không trả tiền hoặc trả cho có, hay có người lợi dụng chính sách để trục lợi, móc túi của người dân.
Hàn Quốc, Nhật Bản... đều có những quy định rất chi tiết về phân loại rác thải sinh hoạt cũng như loại rác nào thu phí nhiều, loại nào thu phí ít... Ở Hàn Quốc, Chính phủ ban hành danh mục các loại chất thải sinh hoạt cần phân loại tại nguồn; quy cách các loại túi chuyên dụng để đựng chất thải sinh hoạt khi thải bỏ; chế độ bán và sử dụng túi đựng rác theo từng loại hình chất thải sinh hoạt với kích cỡ khác nhau, cũng như quy định về việc chỉ tiến hành thu gom chất thải sinh hoạt được phân loại đúng cách và đựng trong túi đúng quy cách.
Theo các chuyên gia, để phân loại rác, quan trọng nhất là phải tạo cho người dân thói quen phân loại rác tại nguồn, một khi đã phân loại thành công thì xử lý rác sẽ thành công, tránh nhiều trường hợp như hiện nay, một số địa phương ký hợp đồng xử lý rác với doanh nghiệp nước ngoài, song cuối cùng việc xử lý rác thất bại và doanh nghiệp đổ lỗi cho chúng ta không phân loại rác tại nguồn.
Để thực hiện được việc phân loại rác tại nguồn, trước hết cần phải tìm "đầu ra" cho các loại rác, những loại rác nào được bán cho các nhà máy sản xuất phân composite, những loại rác nào có thể tái chế thành những sản phẩm thân thiện với môi trường hay đi chôn lấp.
Ngoài ra phải làm tốt công tác tuyên truyền, tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân là rất cần thiết. Khi người ta nhận thức được lợi ích, người ta sẽ tự giác người ta sẽ nộp tiền. Để thay đổi thói quen của người dân trong việc phân loại rác tại nguồn, ngoài việc tuyên truyền cũng cần có những chính sách, cơ chế hỗ trợ để khuyến khích người dân thực hiện phân loại rác tại nguồn. Ngoài ra, cần bổ sung thêm chế tài xử lý đối với những hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường.
Nghị định 45 đã bổ sung một quy định mới rất đáng chú ý: Xử phạt từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng đối với hành vi hộ gia đình, cá nhân không phân loại chất thải rắn sinh hoạt theo quy định; không sử dụng bao bì chứa chất thải sinh hoạt theo quy định.
Nghị định 45 cũng quy định cơ quan, tổ chức, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, chủ đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp có phát sinh chất thải rắn sinh hoạt với tổng khối lượng từ 300kg/ngày trở lên thì sẽ bị xử phạt như sau:
Phạt tiền từ 15-20 triệu đồng đối với hành vi không ký hợp đồng với đơn vị thu gom, vận chuyển, tái sử dụng, tái chế, xử lý chất thải.
Phạt tiền từ 20-30 triệu đồng đối với hành vi sử dụng phương tiện vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường.
Quy định xử phạt mới nêu rõ, cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường bị áp dụng một trong các hình thức xử phạt chính: Cảnh cáo; phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm là 1 tỷ đồng với cá nhân và 2 tỷ đồng đối với tổ chức.
Nghị định 45 có hiệu lực từ ngày 25/8 tới, quy định thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường là 2 năm.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Hà Nội: Xuất hiện “hố tử thần” sâu gần 1m giữa ngã tư đường khiến người dân lo lắng | SKĐS
