Đến cuối năm 2018, trong lúc dọn dẹp nhà cửa để chuẩn bị cưới con gái, bệnh nhân xuất hiện đau vai gáy nhiều, kèm đau ngực, sụp mi mắt 2 bên, đi khám phát hiện khối u trung thất trước kích thước 8x10cm.
Khối u xâm lấn rộng vào màng tim, làm tắc gần hoàn toàn hệ tĩnh mạch chủ trên và tĩnh mạch vô danh, u ranh giới không rõ với thùy trên phổi (P), khối kích thước 14x24mm thùy giữa phổi, hạch lớn trung thất 34mm và nhiều dịch màng phổi. Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy bệnh nhân bị u tuyến ức typ AB. Tình trạng bệnh được các bác sĩ đánh giá là hết sức nghiêm trọng.
Khi phát hiện ra bệnh cả bệnh nhân và gia đình đều hết sức bàng hoàng vì các biểu hiện trước đấy của bệnh nhân không có gì đáng kể, trong khi ngày cưới của con gái đã gần kề. Một hội đồng hội chẩn đa chuyên khoa của Bệnh viện Bạch Mai được thành lập bao gồm các giáo sư, bác sĩ của Trung tâm Hô hấp, Trung tâm Ung bướu, Khoa Phẫu thuật Lồng ngực, Gây mê hồi sức. Sau khi hội chẩn, hội đồng chuyên môn quyết định sẽ tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân sau đó sẽ điều trị tiếp bằng các phương pháp bổ trợ khác.
Hội đồng cũng nhận định bệnh nhân cần được phẫu thuật sớm, bởi nếu chậm chễ, khối u xâm lấn sâu vào tim phổi thì khả năng phẫu thuật sẽ rất khó thực hiện và tính mạng bệnh nhân sẽ bị đe dọa. Đây là một ca mổ phức tạp cần những phẫu thuật viên có kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại ở một cơ sở Phẫu thuật lồng ngực lớn mới có thể triển khai được.
Ca mổ được tiến hành, 5 giờ phẫu thuật là cuộc đấu trí căng thẳng của các bác sĩ để giành lại sự sống cho bệnh nhân: bác sĩ phải cưa toàn bộ xương ức, mở ngực trước bên (đường mổ HemiClamshell - đây là đường mổ rất rộng rãi chỉ được áp dụng cho những trường hợp đặc biệt khó) cắt bỏ toàn bộ khối u, cắt toàn bộ phần màng tim, tĩnh mạch chủ trên, tĩnh mạch vô danh sau đó các bác sĩ đã tạo hình lại hệ tĩnh mạch chủ trên, tĩnh mạch vô danh bằng miếng vá nhân tạo, cắt thùy giữa phổi (P), lấy hạch trung thất. Ca mổ thành công trong tiếng thở phào nhẹ nhõm của êkip phẫu thuật và niềm vui mừng của gia đình.
Rất bất ngờ, sau phẫu thuật 3 ngày bệnh nhân tiến triển nặng lên: xuất hiện đợt cấp nhược cơ, viêm phổi 2 bên, chụp phim trường phổi 2 bên trắng xóa, sốc nhiễm khuẩn, sốt cao liên tục, nồng độ oxy máu tụt thấp, cấy dịch phế quản ra vi khuẩn Acinetobacter baumannii kháng lại gần như tất cả các loại kháng sinh hiện có. Tình trạng hết sức nguy kịch đe dọa tính mạng. Đã có lúc gia đình không còn hi vọng và nghĩ đến việc chuẩn bị lo hậu sự cho bệnh nhân.
Với quyết tâm của các thầy thuốc, “còn nước còn tát”, sau 1 tháng điều trị tích cực tại Khoa Hồi sức tích cực (bệnh nhân được mở khí quản, điều trị kháng sinh tích cực và lọc huyết tương 14 lần), bệnh nhân dần ổn định, tự thở, ho khạc được, tình trạng viêm phổi và nhiễm trùng được kiểm soát và phim chụp CLVT không còn hình ảnh khối u.
ThS. BS. Ngô Gia Khánh - Phụ trách Khoa Phẫu thuật lồng ngực và mạch máu, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Đây là một trong những ca khó vì đó là khối u trung thất rất lớn, xâm lấn vào gần như tất cả các bộ phận xung quanh: mạch máu lớn, tĩnh mạch chủ trên (là tĩnh mạch đưa về tim), tĩnh mạch vô danh (là phần tĩnh mạch đổ vào tĩnh mạch chủ trên). Quá trình phẫu thuật rất khó khăn do khối u lớn, xâm lấn cả vào màng tim, màng phổi, rất nhiều mạch máu tăng sinh, bệnh nhân lại có tiền sử đái tháo đường tuýp 2 và tình trạng nhược cơ.
Là bệnh viện đa khoa hạng đặc biệt, với sự phối hợp nhịp nhàng của thầy thuốc các Khoa Phẫu thuật Lồng ngực và Mạch máu, Khoa Gây mê hồi sức, Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Khoa Hồi sức tích cực, Trung tâm Huyết học truyền máu, Trung tâm Hô hấp Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân đã được cứu sống. Khẳng định ưu thế của một bệnh viện đa khoa hoàn chỉnh với sự hỗ trợ tích cực hiệu quả lẫn nhau của nhiều chuyên khoa liên quan.
Theo các bác sĩ, khối u trung thất, chủ yếu được tạo ra từ các tế bào mầm hoặc tế bào tăng sinh trưởng trong mô tuyến ức, mô thần kinh, mô bạch huyết có thể là lành tính hoặc ác tính, giai đoạn sớm bệnh nhân gần như không có triệu chứng. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện, phẫu thuật loại bỏ kịp thời khối u có thể xâm lấn gây chèn ép tim, phổi, mạch máu lớn cản trở quá trình tuần hoàn, hô hấp. Bệnh nhân sẽ xuất hiện các triệu chứng: đau ngực, khó thở, ho ra máu, sụt cân, suy yếu cơ thể, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các chức năng sống, chức năng hô hấp, tuần hoàn... Nếu khối u ác tính có thể di căn đến màng tim, phổi đe dọa tính mạng của người bệnh. Vì vậy, các khối u trung thất cần được chẩn đoán, phát hiện và xử trí kịp thời để tránh các biến chứng phức tạp có nguy cơ gây tử vong như ca bệnh này.
