Thuốc kích thích thần kinh trung ương là các thuốc hướng thần, bao gồm các loại thuốc như methylphenidate và amphetamine. Thuốc làm tăng sự tỉnh táo, chú ý, năng lượng, huyết áp, nhịp tim và nhịp thở.
Khi được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ, thuốc kích thích thần kinh trung ương có thể điều trị một cách an toàn và hiệu quả các rối loạn tâm thần kinh, như tăng động giảm chú ý (ADHD) hoặc trầm cảm. Thuốc kích thích thần kinh trung ương thường được dùng ở dạng thuốc viên, nhưng có thể được tìm thấy trên thị trường thuốc bất hợp pháp ở dạng hút, hít hoặc tiêm.
Rối loạn tâm thần kinh có thể xảy ra nếu quá nhiều hoặc quá ít dopamine được sản xuất.
Mặc dù ứng dụng lâm sàng thành công, nhưng các cơ chế phân tử làm trung gian cho các hoạt động điều trị khác nhau của thuốc kích thích thần kinh trung ương vẫn chưa được biết đến. Chính vì vậy, các nhà nghiên cứu Viện MedUni Vienna, muốn tìm hiểu cơ chế để hiểu rõ hơn về các tác dụng phụ không mong muốn của thuốc. Phát hiện của họ cho thấy rằng, thời gian gắn kết tương ứng của chất kích thích thần kinh trung ương có thể có tác động tiêu cực đến qúa trình sản xuất dopamine.
Các chất vận chuyển dopamine là các protein chịu trách nhiệm tái hấp thu chất dẫn truyền thần kinh dopamine. Chất dẫn truyền thần kinh dopamine vận chuyển tín hiệu giữa các tế bào thần kinh, kiểm soát các phản ứng cảm xúc, tinh thần và vận động trong não. Dopamine, đôi khi được gọi là "hormone hạnh phúc".
Các rối loạn tâm thần kinh có thể xảy ra nếu quá nhiều hoặc quá ít dopamine được sản xuất, trong đó thuốc và lạm dụng thuốc kích thích thần kinh ương có thể là nguyên nhân. Rối loạn điều hòa dopamine cũng là cơ sở cho hành vi gây nghiện.
Nhóm nghiên cứu đã phân tích các thuốc kích thích thần kinh trung ương như α-Pyrrolidinovalerophenon và 3,4-methylenedioxypyrovalerone, cũng như cocaine. Họ cũng đánh giá methylphenidate, thường được sử dụng để điều trị chứng tăng động giảm chú ý.
GS.TS. Harald Sitte, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết: "Thuốc kích thích thần kinh trung ương có thể làm tăng giải phóng norepinephrine ở vỏ não trước trán, dẫn đến những thay đổi trong việc giải phóng dopamine. Kết quả cũng cho thấy, các thuốc kích thích thần kinh trung ương tương tác với chất vận chuyển dopamine ở các mức độ khác nhau và trong các khoảng thời gian khác nhau. Điều này lần lượt tạo nên sự khác biệt về thời gian và cường độ cũng như các tác dụng bất lợi của các thuốc kích thích thần kinh trung ương khác nhau".
Hiểu rõ hơn về cơ chế của thuốc sẽ cho phép các nhà nghiên cứu đưa ra những dự đoán về các tác dụng không mong muốn của các thuốc kích thích thần kinh trung ương chưa được khám phá trong tương lai. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu có thể tạo cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo nhằm cải thiện ứng dụng điều trị của thuốc kích thích thần kinh trung ương.
Mời xem thêm video đang được quan tâm:
Cảnh báo 6 dấu hiệu gan đang cầu cứu.
