Eddie Templeton, một nhà sưu tập hóa thạch nghiệp dư, đã tình cờ phát hiện ra chiếc ngà vào đầu tháng 8 trong khi đang đi bộ qua vùng hoang dã quận Madison, Mỹ. Ngà được tìm thấy nằm chìm một phần trong nước, mắc kẹt dưới bùn và đất sét của lòng suối.
Chiếc ngà nặng 270 kg này thuộc về một con voi ma mút Colombia ( Mammuthus columbi ). (Nguồn: MDEQ)
Nhận thức rõ tầm quan trọng của phát hiện này, Eddie đã nhanh chóng thông báo cho các nhà khảo cổ học. Sự nóng bức của mùa hè có thể làm khô và phá hủy mẫu vật quý giá này, do đó, bảo tàng Khoa học Tự nhiên Mississippi đã cung cấp các nguồn lực để giúp khai quật và bảo quản hóa thạch.
Khi nhóm khảo cổ đến hiện trường, họ đã tìm thấy ngà hóa thạch trong tình trạng đáng kinh ngạc, chỉ lộ ra một phần trên mặt nước dưới một vách đá. Dựa vào độ cong của ngà, các nhà khoa học nghi ngờ đây là ngà của voi ma mút Colombia (Mammuthus columbi) - một phát hiện chưa từng có ở khu vực này.
Eddie và đội ngũ khai quật đã dành cả ngày để cẩn thận loại bỏ lớp đất sét xung quanh ngà, lộ ra hóa thạch dài 7 feet (2 m) và nặng khoảng 600 pound (270 kg), gần như còn nguyên vẹn. Các chuyên gia xác nhận rằng đây là ngà của một con voi ma mút Colombia - một loài đã sống trong kỷ Pleistocene và vượt qua cầu đất liền Bering để vào Bắc Mỹ khoảng 1,5 triệu năm trước.
Đây là một phát hiện cực kỳ hiếm có, vì hầu hết các ngà voi hóa thạch từng được tìm thấy ở Mississippi chỉ là những mảnh vỡ.
Nhà địa chất James Starnes thuộc Cục Chất lượng Môi trường Mississippi (MDEQ) cho biết: "Ngà voi ma mút thường không được bảo quản tốt ở khu vực này".
Eddie Templeton chia sẻ với tờ báo địa phương The Clarion-Ledger: "Khi tôi biết đó là voi ma mút chứ không phải voi răng mấu, tôi càng phấn khích hơn. Tôi chưa bao giờ tìm thấy bất kỳ bộ phận nào của voi ma mút. Tôi luôn hy vọng tìm thấy một bộ phận của voi ma mút, nhưng điều đó khá hiếm ở đây".
Ngà voi ma mút Colombia có kích thước 2 m. (Nguồn: MDEQ)
Mississippi từng là nơi sinh sống của 3 loài Proboscidean trong kỷ băng hà cuối cùng: Mastodon, Gomphothere và Mammuthus columbi. Mastodon là loài phổ biến nhất ở khu vực này. Mammuthus columbi ít phổ biến hơn vì chúng chủ yếu sống ở các vùng thảo nguyên. Gomphothere, có mối quan hệ gần gũi hơn với Mastodon, lại hiếm khi được tìm thấy ở Mississippi, với chỉ vài chiếc răng lẻ tẻ.
Các hóa thạch của loài voi ma mút như voi răng mấu Mỹ (Mammut americanum) đã được tìm thấy trên khắp Mississippi do chúng sống trong nhiều loại môi trường khác nhau. Tuy nhiên, voi ma mút Colombia lại gặm cỏ ở đồng cỏ rộng, khiến việc tìm thấy hóa thạch của chúng ở khu vực này trở nên hiếm hoi.
Khu vực này cũng từng là nơi sinh sống của các loài động vật khác như ngựa, bò rừng, rùa khổng lồ và lợn vòi, cùng với những động vật ăn thịt thời kỳ băng hà như sói, mèo răng kiếm và sư tử Mỹ.
Voi ma mút Colombia đã tuyệt chủng vào khoảng 13.000 đến 11.000 năm trước, trong khi loài họ hàng gần của chúng là voi ma mút lông xoăn (Mammuthus primigenius) vẫn tồn tại thêm 6.000 năm nữa. Những con voi ma mút lông xoăn cuối cùng được biết đến sống trên đảo Wrangel, Nga, cho đến khoảng 3.700 năm trước.
Một nghiên cứu gần đây gợi ý rằng, một sự kiện bí ẩn có thể đã dẫn đến sự tuyệt chủng của những con voi ma mút cuối cùng này, trái ngược với các nghiên cứu trước đó cho rằng cận huyết đã dẫn đến "thảm họa" DNA của chúng.
Sau khi chụp ảnh tại chỗ, ngà được bao phủ bằng thạch cao để bảo vệ và nhóm nghiên cứu đã cẩn thận di chuyển nó lên một chiếc xe tải, được đưa đến Bảo tàng Khoa học Tự nhiên Mississippi tiếp tục bảo quản và nghiên cứu.
Đây là hóa thạch voi ma mút đầu tiên được biết đến trong khu vực, với kích thước ấn tượng và trạng thái bảo quản tuyệt vời.
