Phát hiện kịp thời trẻ mắc lupus ban đỏ hệ thống

15-10-2025 18:53 | Bệnh thường gặp

SKĐS - Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh tự miễn nguy hiểm, dễ nhầm với các bệnh thông thường. Một bệnh nhi tại TP.HCM được phát hiện kịp thời sau nhiều lần chẩn đoán sai, cảnh báo phụ huynh cần chú ý các triệu chứng kéo dài ở trẻ.

Lupus ban đỏ - Mối hiểm họa khôn lườngLupus ban đỏ - Mối hiểm họa khôn lường

SKĐS - Trên thực tế, khái niệm “lupus” dùng để chỉ một số bệnh, tuy nhiên lupus ban đỏ là một loại phổ biến nhất của bệnh lupus. Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn mạn tính, trên da xuất hiện những vết hồng ban, các triệu chứng nặng hoặc nhẹ luân phiên thay đổi theo thời gian. Hầu hết những người bị bệnh lupus ban đỏ vẫn có một cuộc sống bình thường, tuy nhiên, nếu không chú ý kiểm soát bệnh, nó có thể trở nên rất nguy hiểm.

Bé gái được chẩn đoán lupus ban đỏ sau nhiều lần khám không ra bệnh

Vừa qua, một bé gái tại TP. Hồ Chí Minh sau nhiều lần khám bệnh không có kết quả rõ ràng đã được các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Thủ Đức chẩn đoán mắc lupus ban đỏ hệ thống.

Bệnh nhi N.Đ.Q.L., ngụ tại phường Hiệp Bình (TP. Hồ Chí Minh), khởi phát từ đầu tháng 9 với biểu hiện các ban đỏ trên da và tím đầu ngón chân. Dù được đưa đi khám ở nhiều nơi và chẩn đoán viêm da, sau đó là sốt xuất huyết, tình trạng bệnh vẫn không cải thiện.

Đến ngày 29/9, bệnh nhi nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, sốt 38 độ C, ban đỏ lan rộng, loét miệng và tổn thương đầu ngón chân. Các bác sĩ nghi ngờ bệnh tự miễn và chỉ định xét nghiệm miễn dịch chuyên sâu.

Kết quả xét nghiệm cho thấy nhiều chỉ số bất thường: giảm bổ thể C3, C4, kháng thể ANA, anti-dsDNA, anti-Sm dương tính, giảm ba dòng tế bào máu và tổn thương thận. Qua đó bác sĩ xác định bệnh nhân mắc lupus ban đỏ hệ thống và nhanh chóng chuyển chuyên khoa điều trị kịp thời.

Phát hiện kịp thời trẻ mắc lupus ban đỏ hệ thống- Ảnh 2.

Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh tự miễn nguy hiểm.

Nguyên nhân gây lupus ban đỏ

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây lupus ban đỏ vẫn chưa được xác định rõ, nhưng bệnh được cho là liên quan tới các yếu tố di truyền, nội tiết, miễn dịch và môi trường.

Di truyền: Người có anh chị em ruột mắc bệnh lupus có nguy cơ cao gấp 20 lần so với bình thường.

Môi trường: Virus, vi khuẩn, tia UV, bụi, thuốc lá… có thể là yếu tố khởi phát.

Nội tiết: Bệnh phổ biến ở phụ nữ độ tuổi sinh đẻ (nữ mắc nhiều gấp 9 lần nam). Sau mãn kinh thì tỷ lệ và mức độ bệnh đều giảm, trong thai kỳ bệnh thường nặng hơn.

Biểu hiện của bệnh lupus ban đỏ

Triệu chứng có thể xuất hiện đột ngột hoặc từ từ sau nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Do lupus ảnh hưởng đến nhiều cơ quan nên biểu hiện rất đa dạng, thường nặng hơn vào mùa đông.

Trên 90% bệnh nhân có các biểu hiện như: gầy sút cân, mệt mỏi, sốt nhẹ, rụng tóc từng mảng, viêm loét miệng - mũi, đau khớp, đau cơ, rối loạn kinh nguyệt.

Khoảng 75% bệnh nhân có ban đỏ trên da, đặc biệt ban hình cánh bướm ở mặt - dấu hiệu đặc trưng của lupus ban đỏ.

Bệnh cũng có thể gây tổn thương nội tạng:

  • Tim: Tràn dịch màng tim, viêm cơ tim
  • Phổi; Tràn dịch màng phổi, viêm phổi
  • Thận: Viêm cầu thận
  • Hệ thần kinh: Co giật, rối loạn tâm thần
  • Hệ tạo máu: Thiếu máu, xuất huyết

Những biểu hiện này thường xuất hiện trong giai đoạn toàn phát, chiếm từ 50 - 85% số bệnh nhân và là nguyên nhân chính gây tử vong.

Do triệu chứng giai đoạn đầu dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, quá trình chuẩn đoán chính xác có thể mất vài năm. Vì vậy, phụ huynh cần cảnh giác nếu trẻ có dấu hiệu ban đỏ kéo dài, sốt không rõ nguyên nhân, đau khớp hoặc loét miệng tái phát. Việc thăm khám sớm tại cơ sở y tế là cần thiết.

Người bệnh lupus ban đỏ hệ thống cần lưu ý gì?

Tránh tiếp xúc ánh sáng mặt trời: Mặc áo dài tay, đội mũ rộng vành, sử dụng kem chống nắng thường xuyên.

Phòng tránh nhiễm khuẩn: Người mắc lupus dễ bị nhiễm trùng hơn bình thường.

Về mang thai: Người bệnh vẫn có khả năng mang thai nhưng cần được tư vấn và theo dõi chặt chẽ, vì thai kỳ có thể làm bệnh nặng lên hoặc ảnh hưởng thai nhi.

Dùng thuốc đúng cách: Không tự ý ngưng thuốc, không dùng thuốc không rõ nguồn gốc. Tuân thủ chỉ định của bác sĩ.

Chế độ ăn uống: Ăn nhạt, hạn chế muối, đồ ngọt, đảm bảo dinh dưỡng cân bằng. Không cần kiêng thịt cá nếu không có chỉ định khác.

Bổ sung vi chất: Cần bổ sung canxi và các loại vitamin cần thiết, nhất là người dùng Corticosteroid kéo dài.

Mắc lupus ban đỏ hệ thống cần lưu ý những điều nàyMắc lupus ban đỏ hệ thống cần lưu ý những điều này

SKĐS - Lupus ban đỏ hệ thống xuất hiện là do 'sai lầm' của hệ miễn dịch, thay vì chiến đấu với các tác nhân xâm nhập gây bệnh và bảo vệ cơ thể thì hệ miễn dịch cho rằng các tế bào của cơ thế là ‘kẻ thù’ và quay lại tấn công chính các tế bào, hệ cơ quan của cơ thể mình.

TS. BS Hoàng Thị Diễm Thúy
Ý kiến của bạn