Phân tích nước thải - nước đã qua hệ thống thoát nước đến cơ sở xử lý - là cách mà các nhà nghiên cứu đang tiến hành để có thể theo dõi các bệnh truyền nhiễm như COVID-19.
Hơn 10 nhóm nghiên cứu trên thế giới đã bắt đầu tiến hành phân tích mẫu nước thải để phát hiện số ca mắc COVID-19 mới trong cộng đồng. Bằng cách này có thể đưa ra dự đoán tổng số ca nhiễm ở một cộng đồng trong lúc vẫn còn có nhiều người chưa được xét nghiệm SARS-CoV-2. Phương pháp này có thể được dùng để xác định sự hiện diện của virus nếu dịch quay trở lại cộng đồng. Cho đến nay, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra dấu vết của virus tại Hà Lan, Hoa Kỳ và Thụy Điển nhờ vào phương pháp này.
Những nghiên cứu trước cũng đã chỉ ra rằng SARS-CoV-2 có thể tồn tại trong phân của người mắc bệnh trong 3 ngày - ngắn hơn so với khoảng thời gian xuất hiện các triệu chứng bệnh đủ nặng để phải nhập viện điều trị (thường là 2 tuần) và nhận được chẩn đoán chính thức.
Các nhà khoa học đã tìm thấy dấu vết của coronavirus trong một số nhà máy xử lý nước thải ở Hà Lan.
Gertjan Medema, nhà vi sinh học tại Viện nghiên cứu nước KWR ở Nieuwegein, Hà Lan cho biết: Giám sát nguồn nước chảy từ hệ thống cống thải đến nhà máy có thể sẽ cho ra các ước đoán chuẩn xác hơn về mức độ lây lan của COVID-19 so với phương pháp xét nghiệm thông thường, bởi nó mang tính đại diện cao hơn cho số người chưa được xét nghiệm, hoặc số có triệu chứng nhẹ hay không có triệu chứng. Viện trước đây đã từng theo dõi nước thải để phát hiện sự bùng phát của norovirus, vi khuẩn kháng kháng sinh, virus bại liệt và sởi.
Nhóm của bà De Roda Husman cũng đã phát hiện ra SARS-CoV-2 trong nước thải tại sân bay Schiphol ở Tilburg chỉ 4 ngày sau khi Hà Lan xác nhận ca nhiễm COVID-19 đầu tiên. Nhóm của Gertjan Medema thậm chí còn phát hiện ra sự hiện diện của virus này tại thành phố Amersfoort trước khi có thông tin chính thức về ca lây nhiễm trong cộng đồng dân cư này.
Nhưng để định lượng quy mô lây nhiễm trong dân số từ các mẫu nước thải, các nhà nghiên cứu cho biết các nhóm sẽ cần phải tiến hành tìm hiểu bao nhiêu RNA virus được bài tiết qua phân và ngoại suy số người nhiễm bệnh trong quần thể từ nồng độ RNA virus trong các mẫu nước thải.
Giám sát nước thải thường xuyên có thể được sử dụng như một công cụ cảnh báo sớm không xâm lấn để cảnh báo cộng đồng về COVID-19. Các nhà khoa học cho biết.
Giám sát virus trong nước thải có thể giúp giới chức ngành y tế có được thời điểm ra quyết định hợp lý để tiến hành các biện pháp kiểm soát dịch bệnh như phong tỏa hay đóng cửa cộng đồng. Điều này có ý nghĩa bởi khi dịch bệnh bùng phát nghiêm trọng thì 7-10 ngày có thể tạo ra sự khác biệt lớn về hiệu quả.