Các nhà khoa học đã phát hiện ra một loại tế bào hoàn toàn mới ẩn bên trong các đường phân nhánh, mỏng manh của phổi người.
Theo một nghiên cứu mới, các tế bào mới được hình thành đóng một vai trò quan trọng trong việc giữ cho hệ thống hô hấp hoạt động bình thường. Thậm chí có thể truyền cảm hứng cho các phương pháp điều trị mới để đảo ngược tác động của một số bệnh liên quan đến hút thuốc lá.
Phát hiện ra một tế bào mới chưa từng thấy trong phổi người.(Ảnh: Shutterstock)
Các tế bào, được gọi là tế bào bài tiết đường hô hấp (RAS), được tìm thấy trong các đoạn nhỏ, phân nhánh được gọi là tiểu phế quản, được bọc bởi các phế nang, các túi khí trao đổi oxy và carbon dioxide với máu. Các tế bào RAS mới tương tự như tế bào gốc, có khả năng sửa chữa các tế bào phế nang bị hư hỏng và biến đổi thành tế bào mới.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra các tế bào RAS sau khi ngày càng thất vọng vì những hạn chế của việc dựa vào phổi của chuột làm mô hình cho hệ thống hô hấp của con người. Tuy nhiên, vì những khác biệt nhất định giữa hai loại này, các nhà khoa học đã phải vật lộn để lấp đầy một số lỗ hổng kiến thức về phổi của con người.
Để hiểu rõ hơn về những khác biệt này ở cấp độ tế bào, nhóm nghiên cứu đã lấy mẫu mô phổi từ những người hiến tặng người khỏe mạnh và phân tích các gen trong các tế bào riêng lẻ, từ đó tiết lộ các tế bào RAS chưa từng được biết đến trước đây.
Nhóm nghiên cứu cũng tìm thấy các tế bào RAS ở chồn sương, chúng có hệ thống hô hấp giống với con người hơn so với hệ thống hô hấp của chuột. Kết quả là, các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng hầu hết các động vật có vú có kích thước bằng hoặc lớn hơn có khả năng có tế bào RAS trong phổi của chúng.
Một tế bào RAS (bên trái) từ từ biến đổi thành một tế bào AV2 (bên phải) trong quá trình nuôi cấy.(Ảnh: Penn Medicine News)
Tế bào RAS phục vụ 2 chức năng chính trong phổi. Đầu tiên, chúng tiết ra các phân tử duy trì lớp niêm mạc chất lỏng dọc theo các tiểu phế quản, giúp ngăn chặn các đường dẫn khí nhỏ bị xẹp xuống và tối đa hóa hiệu quả của phổi. Thứ hai, chúng có thể hoạt động như các tế bào tiền thân cho các tế bào phế nang loại 2 (AT2), một loại phế nang đặc biệt tiết ra một chất hóa học được sử dụng một phần để sửa chữa các phế nang bị hư hỏng khác.
Tế bào tiền thân là tế bào có khả năng biệt hóa thành một loại tế bào khác, tương tự như cách tế bào gốc biệt hóa thành các tế bào khác.
Tế bào RAS là tiền thân của quá trình tạo hóa, có nghĩa là chúng hoạt động như cả tế bào tiền thân và cũng có những vai trò chức năng quan trọng trong việc duy trì sức khỏe đường thở. Điều này có nghĩa là các tế bào RAS đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì phổi khỏe mạnh.
Các nhà nghiên cứu cho rằng, các tế bào RAS có thể đóng một vai trò quan trọng trong các bệnh liên quan đến hút thuốc lá, chẳng hạn như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
Tế bào RAS có thể được sử dụng để cải thiện phương pháp điều trị hoặc thậm chí chữa bệnh COPD.
COPD là kết quả của tình trạng viêm các đường dẫn khí bên trong phổi, có thể do hút thuốc và đôi khi là ô nhiễm không khí. Tình trạng viêm đường hô hấp khiến phổi khó hấp thụ đủ oxy; kết quả là COPD có các triệu chứng tương tự như bệnh hen suyễn.
COPD cũng có thể dẫn đến khí phế thũng, trong đó các phế nang bị phá hủy vĩnh viễn và viêm phế quản mãn tính, ho dữ dội và kéo dài thường kèm theo đờm dư thừa. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hàng năm, hơn 3 triệu người trên thế giới chết vì COPD.
Bệnh nhân COPD thường được kê đơn thuốc chống viêm hoặc liệu pháp oxy để giảm bớt các triệu chứng của họ. Tuy nhiên, đây chỉ là những giải pháp tạm thời và không làm gì để đẩy lùi tổn thương phổi.
Theo các nhà nghiên cứu, tế bào RAS có thể được sử dụng để cải thiện phương pháp điều trị hoặc thậm chí chữa bệnh COPD, nếu có thể khai thác đúng cách các đặc tính tái tạo của các tế bào này.
Nghiên cứu được công bố trực tuyến ngày 30/3 trên tạp chí Nature.
Thứ trưởng Bộ Y tế: Tỷ lệ chấp thuận của phụ huynh về việc tiêm vaccine cho trẻ là 60-80%
