Việc phân loại bệnh lao theo kết quả xét nghiệm và tiền sử điều trị lao rất quan trọng trong việc điều trị bệnh hiệu quả.
Phân loại bệnh lao theo kết quả xét nghiệm vi khuẩn
Người bị bệnh lao có bằng chứng về vi khuẩn học: là người bệnh có ít nhất một trong các xét nghiệm như nhuộm soi đờm trực tiếp, nuôi cấy hoặc xét nghiệm vi khuẩn lao được WHO chứng thực như Xpert MTB/RIF (Mycobacterium tuberculosis/Rifampicin), HAIN (GenoType MTBDRplus) có kết quả xét nghiệm dương tính.
Người bị bệnh lao không có bằng chứng về vi khuẩn học hay chẩn đoán lâm sàng: là người bệnh được chẩn đoán và điều trị bệnh lao bởi bác sĩ lâm sàng nhưng không đáp ứng tiêu chuẩn có bằng chứng về vi khuẩn học. Nếu trong quá trình điều trị về sau có tìm thấy vi khuẩn lao bằng các xét nghiệm thì người bệnh được phân loại lại là có bằng chứng về vi khuẩn học.
Điều trị cho bệnh nhân mắc lao tại Bệnh viện Phổi Trung ương. Ảnh: TM.
Phân loại bệnh lao theo tiền sử điều trị lao
Người bị bệnh lao mắc mới: là người bệnh chưa bao giờ dùng thuốc chống lao hoặc mới sử dụng thuốc chống lao nhưng dưới 1 tháng.
Người bị bệnh lao tái phát: là người bệnh đã được điều trị lao và được các bác sĩ xác định là khỏi bệnh hoặc đã hoàn thành việc điều trị, tuy nhiên bị mắc bệnh trở lại với kết quả AFB dương tính hoặc có bằng chứng về vi khuẩn thông qua xét nghiệm.
Người bị bệnh lao điều trị thất bại gồm có: Người bệnh có kết quả AFB dương tính từ tháng điều trị thứ 5 trở lên và phải chuyển phác đồ điều trị. Người bệnh có kết quả chẩn đoán ban đầu với AFB âm tính nhưng sau 2 tháng điều trị thì xuất hiện kết quả AFB dương tính. Người bị bệnh lao ngoài phổi xuất hiện thêm lao phổi với kết quả AFB dương tính sau 2 tháng điều trị. Người bệnh đa kháng thuốc, được xác định ở bất kỳ thời điểm nào trong quá trình điều trị với thuốc chống lao hàng thứ nhất.
Người bị bệnh lao điều trị lại sau khi bỏ điều trị: là người bệnh không sử dụng thuốc liên tục nhiều hơn 2 tháng trong quá trình điều trị, sau đó người bệnh quay lại điều trị thì thấy kết quả AFB dương tính hoặc có bằng chứng về vi khuẩn thông qua xét nghiệm.
Các phân loại khác cho người bị bệnh lao
Bị lao phổi có kết quả AFB dương tính khác: là người bệnh đã được điều trị thuốc lao trước đây với thời gian điều trị kéo dài hơn 1 tháng nhưng không xác định được phác đồ và kết quả điều trị hoặc không rõ tiền sử điều trị như thế nào, nay lại được chẩn đoán là bị lao phổi với kết quả AFB dương tính.
Lao phổi có kết quả AFB âm tính và lao ngoài phổi khác: là người bệnh đã được điều trị thuốc lao trước đây với thời gian điều trị kéo dài hơn 1 tháng nhưng không xác định được phác đồ và kết quả điều trị hoặc điều trị theo phác đồ với đánh giá là hoàn thành điều trị hoặc không rõ tiền sử điều trị, nay lại được chẩn đoán là bị lao phổi với kết quả AFB âm tính hoặc lao ngoài phổi.
Người bị bệnh lao từ nơi khác chuyển đến: là người bệnh được chuyển từ đơn vị điều trị khác đến để tiếp tục điều trị.
Bệnh lao là bệnh truyền nhiễm, có thể lây lan nhanh cho người thân và cộng đồng. Vì vậy, mọi người cần có ý thức phòng bệnh. Khi nghi ngờ hoặc có dấu hiệu bệnh, người bệnh nên đi khám chuyên khoa để làm các xét nghiệm và có chẩn đoán bệnh lao và được điều trị sớm nhất.