Phân biệt cúm gia cầm và cảm lạnh

Một số đặc điểm  của bệnh cúm A/H5N1và H7N9

Trong các phân nhóm của cúm gà thì virút cúm A/H5N1 có khả năng gây nhiễm rất cao. Virút cúm A/H5N1 có thể gây đột biến gen mạnh và trở thành những chủng virút có độc tính rất cao giống như loại virút cúm H1N1 đã từng gây ra vụ đại dịch cúm ở Tây Ban Nha vào những năm 1918 của thế kỷ trước.

Với loại virút cúm gia cầm A/H7N9 có độc tính rất cao, gây bệnh cho gia cầm, có khả năng lây sang người và gây bệnh cho người và hiện nay đang có nguy cơ bùng phát mạnh ở Trung Quốc, nước có biên giới với nước ta, đặc biệt trong tháng 1/2017 có tới 100 người tử vong do cúm A/H7N9. Ở người, cúm A/H7N9 có khả năng nhân lên trong các cơ quan hô hấp, tiêu hóa, tiết niệu, sinh sản ở đó và chúng có mặt trong chất tiết của đường hô hấp như nước mắt, nước mũi, nước bọt và chất tiết của đường tiêu hóa.

Giống như các loại virút cúm gà khác, chủng A/H7N9 có thể xâm nhiễm vào nhiều loại động vật khác nhau như gà, thủy cầm, chim hoang dại, lợn, ngựa, hải cẩu, cá voi, hổ và con người. Chúng có khả năng tồn tại, phát triển trong thịt, trứng của chúng chưa nấu chín và các loại chất thải, nhất là chất thải lỏng (tồn tại được105 ngày vào mùa đông), trong phân khoảng từ 30 - 35 ngày ở 4⁰C và 7 ngày ở 20⁰C. Virút cúm gà A/H7N9 cũng có thể tồn tại trong máu và tử thi ở nhiệt độ lạnh khoảng 3 tuần lễ. Tuy vậy, chúng có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ 70⁰C trong vòng 15 phút hoặc có độ pH mạnh hoặc các loại hóa chất, thuốc sát trùng.

Khi xuất hiện bệnh cảm cúm (cảm lạnh) cần đến cơ sở y tế để khám bệnh

Bệnh cúm gà A/H5N1 và A/H7N9 lây truyền qua thịt, ruột của chúng, qua không khí, chất thải, phân và có thể gây nhiễm cho thức ăn, nước, dụng cụ vận chuyển, dụng cụ giết mổ, chế biến thực phẩm và quần áo. Khi lây sang người đều có khả năng gây viêm phổi cấp tính, nếu không phát hiện sớm và chữa trị tích cực có thể gây tử vong.

Do khả năng lây lan nhanh của virút cúm gà trong các loài gia cầm, thủy cầm, chim và do ở nước ta là một trong các nước có lượng gia cầm thủy cầm rất lớn, vì vậy cần hết sức cảnh giác sự lây lan sang người của chúng. Bởi vì, một người bị mắc bệnh cúm gà thường là liên quan đến tiếp xúc, chăm sóc thủy cầm, gia cầm, chim cảnh hoặc liên quan đến các khâu giết mổ, ăn thịt hoặc các sản phẩm chế biến từ thịt gia cầm, thủy cầm bị bệnh cúm gà hoặc do tiếp xúc với môi trường bị nhiễm virút cúm gà. Do đó, chúng ta cần hạn chế đến mức tối đa mầm bệnh lây lan từ bên kia biên giới sang Việt Nam.

Một số đặc điểm của bệnh cảm lạnh

Cảm lạnh (còn được gọi là cảm, viêm mũi họng, sổ mũi cấp), là một bệnh truyền nhiễm do virút gây ra ở đường hô hấp trên nhưng chủ yếu ảnh hưởng mũi. Phổ biến nhất là do rhinovirus (30 - 80%), sau đó là picornavirus, coronavirus (10 - 15%) và hơn 200 chủng loại virút khác gây nên cảm lạnh.

Phân biệt triệu chứng bệnh cảm lạnh và bệnh cúm gà

Bệnh cảm lạnh (do các virút đường hô hấp thông thường gây nên) biểu hiện có ho, đau họng, sổ mũi, nghẹt mũi, hắt hơi, đau đầu, đau nhức cơ thể, mất cảm giác ngon miệng và sốt. Sốt thường tự hết trong vòng 7 - 10 ngày (ở người lớn sốt thường ít gặp nhưng nó lại phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ). Các triệu chứng của cảm lạnh có thể kéo dài đến hết tuần thứ 3.

Cần lưu ý giữa cảm lạnh và bệnh cúm gà khó phân biệt giữa các triệu chứng. Một số virút gây ra cảm lạnh, nhưng lại không xuất hiện các triệu chứng nhiễm trùng. Với cúm gà, ngoài các triệu chứng tương tự như bệnh cảm lạnh, các triệu chứng về viêm và suy hô hấp rất rõ rệt. Bệnh diễn biến nhanh như ho khan, khó thở, khò khè, thở gấp, môi tái, sốt liên tục trên 38⁰C hoặc sốt cao đột ngột, một số trường hợp rét run, mặt đỏ xuất hiện, nếu không cấp cứu kịp thời có thể tử vong.

Tiên lượng bệnh

Cảm lạnh nhẹ giới hạn trong một vài triệu chứng và các triệu chứng sẽ tự giảm trong vòng một tuần. Các biến chứng nặng viêm phổi nếu xảy ra, thường gặp ở người già yếu và trẻ nhỏ hoặc những người bị ức chế miễn dịch. Bệnh cảm lạnh (cảm lạnh do virút đường hô hấp) ở phụ nữ mang thai có thể gây biến chứng viêm phổi hoặc xảy thai. Nhiễm trùng thứ phát có thể dẫn đến viêm xoang, viêm họng hoặc viêm tai.

Bệnh cúm gia cầm có thể gây biến chứng viêm phổi cấp tính nguy cơ tử vong rất cao nếu không phát hiện và cấp cứu kịp thời bệnh cúm gà khởi đầu như cúm thường, rồi xuất hiện hội chứng suy hô hấp do phù phổi cấp tính gây tử vong do thiếu oxy máu không khắc phục được.

Nguyên tắc điều trị

Khi xuất hiện bệnh cảm cúm (cảm lạnh) cần đến cớ sở y tế để khám bệnh, nếu bệnh xảy ra ở người có tiếp xúc với gia cầm với bất kỳ hoàn cảnh nào (chăn nuôi, vận chuyển, giết mổ, ăn thịt gia cầm bị bệnh…) càng cần đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt.