Tại Phiên họp thứ 26 của UBTVQH, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, Thường trực Ủy ban Xã hội nhận định, đây là vấn đề phức tạp, nhạy cảm, có ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động và vấn đề an sinh xã hội lâu dài, tác động nhất định đến tâm lý xã hội, người lao động. Do đó, cần phải tiếp tục đánh giá tác động, cân nhắc kỹ lưỡng, bao quát đối với nội dung sửa đổi, bổ sung quy định về hưởng BHXH 1 lần, tham vấn công chúng rộng rãi hơn về các phương án dự kiến sửa đổi, bổ sung.
Thường trực Ủy ban Xã hội cho biết, phải "chặt chẽ hơn trong quy định hưởng chế độ BHXH 1 lần" như Nghị quyết số 28 đã xác định, hướng tới việc hạn chế tối đa việc người lao động hưởng BHXH 1 lần thì mới có thể thực hiện được mục tiêu mở rộng độ bao phủ của chính sách BHXH, bảo đảm an sinh xã hội lâu dài cho người dân sau độ tuổi lao động.
Phiên thảo luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến (lần 2) về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi).
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, đây là vấn đề lớn nhất trong sửa đổi Luật BHXH (sửa đổi) lần này. Trong dự án Luật có đưa ra rút thời gian đóng và hưởng BHXH từ 20 xuống 15 năm và tới đây theo nghị quyết Trung ương hướng tới lộ trình là 10 năm. Người dân, người lao động có quyền rút hay không rút BHXH 1 lần.
Giải trình, làm rõ hơn về quy định này, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung thông tin, Chính phủ đề xuất 2 phương án. Rút BHXH 1 lần là vấn đề hệ trọng, chấm dứt ngay lập tức có thể gây dư luận xã hội, đặc biệt với người dân đang được hưởng quyền lợi theo Nghị quyết 93. Nguyên tắc sửa Luật BHXH là để làm tốt hơn, đảm bảo tốt hơn quyền lợi cho người tham gia, từ đó thu hút, khuyến khích người lao động bước vào hệ thống an sinh, mở rộng diện bao phủ BHXH.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, qua Tờ trình của Chính phủ và qua Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Xã hội, ý kiến của Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH, ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị sẽ không có thông báo kết luận mà đề nghị Bộ LĐTB&XH và Ủy ban Xã hội tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội.
Về phía Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện luật cũng như là các văn bản để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6. Ủy ban Xã hội tiếp tục hoàn thiện báo cáo thẩm tra để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 như tinh thần Chủ tịch Quốc hội đề cập đây là luật khó, còn thảo luận nhiều lần. Do đó, Chính phủ phải có một bước hoàn chỉnh trình Quốc hội, phía Ủy ban Xã hội cũng sẽ hoàn thiện báo cáo thẩm tra.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Ủy ban Xã hội tiếp tục chủ trì tổ chức tọa đàm, hội thảo, hội nghị lấy ý kiến rộng rãi dự án luật này, nắm bắt dư luận xã hội, đảm bảo trình Quốc hội dự án luật có chất lượng. Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, VPQH, các cơ quan thuộc UBTVQH tiếp tục thẩm tra.
Chính phủ đề xuất 2 phương án về rút BHXH 1 lần trong dự án Luật BHXH (sửa đổi)
Phương án 1, quy định việc hưởng BHXH 1 lần đối với hai nhóm người lao động khác nhau. Nhóm thứ nhất là người lao động đã tham gia BHXH trước khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực, sau 12 tháng nghỉ việc, có nhu cầu thì được nhận BHXH 1 lần.
Nhóm thứ hai là người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực (dự kiến 1/7/2025) trở đi thì không được nhận BHXH 1 lần. Các trường hợp ngoại trừ vẫn được rút bảo hiểm là: người đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ năm đóng để hưởng lương hưu; người ra nước ngoài để định cư hoặc bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định tại Điều 60 Luật BHXH hiện hành.
Phương án 2 được thiết kế là sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.
