PGS.TS.BS. Nguyễn Vĩnh Ngọc là một trong những chuyên gia đầu ngành về bệnh lý cơ xương khớp tại Việt Nam. Ông đã nhận được nhiều bằng khen, giấy khen của Bộ trưởng Bộ Y tế và của Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho những thành tích xuất sắc đã đạt được trong công tác chẩn đoán và điều trị bệnh nhân mắc bệnh lý cơ xương khớp.
Cội nguồn của những thành công
PGS. Nguyễn Vĩnh Ngọc được thừa hưởng khả năng ngoại ngữ và tư duy mạch lạc, khúc chiết từ người cha của mình là cụ Nguyễn Đức Vĩnh - một nhà báo, một lão thành cách mạng hoạt động cùng thời với nhà thơ nổi tiếng Tố Hữu. Cụ Nguyễn Đức Vĩnh cũng là người dòng dõi hoàng tộc, đã tốt nghiệp Trường Quốc học Huế và từng giảng bài cho hàng binh Pháp tại chiến dịch Điện Biên Phủ. PGS. Ngọc cũng được thừa hưởng niềm đam mê, quyết tâm theo đuổi mục tiêu đến cùng của người mẹ là bà Lâm Thị Ngọc Yến - nguyên Trưởng khoa Sinh hóa - Bệnh viện Việt Đức Hà Nội, cùng thời với GS. Tôn Thất Tùng làm Viện trưởng. Chính bà là người truyền cảm hứng và định hướng cho người con trai của mình theo đuổi sự nghiệp y học. Chị của PGS. Ngọc là PGS.TS.BS. Nguyễn Thị Ngọc Lan - nguyên Trưởng khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai; nguyên Phó trưởng Bộ môn Nội, Trường đại học Y Hà Nội. Hiện nay, PGS. Lan là Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hội Thấp khớp học Việt Nam. Những thành công của PGS. Ngọc cũng đến từ sự đam mê và lòng quyết tâm theo đuổi sự nghiệp y khoa của bản thân. Ông từng là thủ khoa đầu vào của Trường đại học Y Hà Nội, tốt nghiệp xuất sắc với tấm bằng đỏ y khoa và tốt nghiệp thành công hệ bác sĩ nội trú tại Trường đại học Y số 1 Sechenov (Matxcơva, Liên Xô cũ). Đây là một thành tích đặc biệt ít người đạt được. PGS. Ngọc cũng đã bảo vệ xuất sắc luận án Tiến sĩ Y học tại Trường đại học Y Hà Nội với đề tài nghiên cứu có sự tham gia, hợp tác giúp đỡ của các nhà nghiên cứu của Thụy Điển, Pháp, Australia. Năm 2009, PGS. Ngọc đã vinh dự được nhận học hàm Phó Giáo sư của Hội đồng học hàm Nhà nước tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám do nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Thiện Nhân trao tặng. PGS. Ngọc đã từng trao đổi kinh nghiệm và tu nghiệp tại hơn 30 quốc gia trên thế giới như Nga, Pháp, Anh, Đức, Mỹ,... thường xuyên tham dự các hội nghị của Hội Thấp khớp học Mỹ (ACR), Hội Thấp khớp học châu Âu (EULAR), Hội Thấp khớp học châu Á - Thái Bình Dương (APLAR)...
PGS.TS.BS. Nguyễn Vĩnh Ngọc - Thầy thuốc Ưu tú Việt Nam năm 2014.
PGS. Ngọc có may mắn được công tác trong môi trường làm việc chuyên nghiệp. Ông đã có nhiều năm công tác tại Khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai - là khoa đầu ngành về cơ xương khớp của Việt Nam. Bệnh viện Bạch Mai là bệnh viện có bề dày lịch sử, uy tín nhất trong cả nước, Khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai là tuyến cao nhất nhận khám và điều trị bệnh nhân cơ xương khớp của cả nước. Bệnh viện được trang bị phương tiện kỹ thuật hiện đại cùng với đội ngũ giáo sư, bác sĩ giàu kinh nghiệm. Tại đây, nhiều bệnh nhân mắc bệnh cơ xương khớp hiểm nghèo đã được cứu sống. Trong môi trường làm việc đó, PGS. Ngọc đã có điều kiện áp dụng những kiến thức y học hiện đại nhất để chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân cũng như tích lũy được vốn kinh nghiệm chẩn đoán và điều trị bệnh lý cơ xương khớp rất phong phú và sâu sắc.
Nét đặc trưng của PGS.TS.BS. Nguyễn Vĩnh Ngọc là sự kết hợp hài hòa nhuần nhuyễn giữa ba vai trò: thầy thuốc, nhà nghiên cứu khoa học y học và nhà giáo, việc sử dụng thành thạo 3 ngoại ngữ Nga, Anh, Pháp là công cụ quan trọng giúp ông có thể tra cứu dễ dàng các tài liệu y văn trên thế giới, cập nhật kiến thức, tham gia các hội nghị về thấp khớp học trên thế giới cũng như trao đổi kinh nghiệm với các giáo sư và các chuyên gia nước ngoài. Năm 2008, theo lời mời của Hội Thấp khớp học của Pháp, PGS. Ngọc đã giảng dạy cho bác sĩ của 15 nước cộng đồng Pháp ngữ tại Cộng hòa Pháp.
Một người thầy thuốc ưu tú hết lòng vì người bệnh
PGS.TS.BS. Nguyễn Vĩnh Ngọc đã từng thăm khám, tư vấn và điều trị thành công cho hàng chục nghìn bệnh nhân mắc bệnh cơ xương khớp. Trong số đó có nhiều người là chính khách, lãnh đạo các tập đoàn, doanh nhân, Anh hùng Lao động, đại biểu Quốc hội... Nhiều bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo được PGS. Ngọc tận tình cứu chữa đã khỏi bệnh và trở về với cuộc sống và lao động hàng ngày. Với PGS. Ngọc, những giây phút đứng trước mạng sống con người cũng là bài học sẽ mãi chẳng thể quên. PGS. Ngọc nhớ mãi kỷ niệm một phiên trực đêm. Sau một ngày làm việc vất vả tại bệnh viện, đến phiên trực tối, BS. Ngọc đã phải xử lý một trường hợp bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa nặng, bệnh nhân nôn ra máu đầy giường, khuôn mặt trắng bệch vì mất máu và chỉ còn thở thoi thóp. BS. Ngọc đã huy động toàn bộ ê-kíp trực cũng như phối hợp với các bác sĩ nội, ngoại, nội soi tiêu hóa, hồi sức cấp cứu, điều trị tích cực và làm việc trong suốt cả đêm cho đến sáng. Kết quả là bệnh nhân đã được cứu sống. Sau đó, BS. Ngọc tiếp tục làm việc ở bệnh viện đến tận 8h tối hôm sau mới về đến nhà. Bác sĩ nói vui là tôi đã có một ngày làm việc 35 tiếng. Còn một kỷ niệm khác nữa là trường hợp một bệnh nhân đau thần kinh tọa vào điều trị tại Khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai. Bệnh nhân khi vào viện đã có ý định tự tử vì đau dữ dội, hoàn cảnh kinh tế lại khó khăn khiến bệnh nhân bi quan chán nản, tuyệt vọng. BS. Ngọc tìm cách trò chuyện, trao đổi với bệnh nhân một cách thân tình và động viên bệnh nhân tin tưởng, phối hợp với bác sĩ trong điều trị. Sau những nỗ lực điều trị của bác sĩ, bằng một phác đồ điều trị đặc biệt, bệnh nhân đã ổn định một cách nhanh chóng và vui mừng được xuất viện.
Hiện nay, PGS. Ngọc vẫn ngày ngày cần mẫn khám và điều trị bệnh nhân mắc bệnh cơ xương khớp tại Khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai và phòng khám Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, phòng khám của ông đã tiếp nhận bệnh nhân đến từ hàng chục tỉnh thành trong cả nước cũng như các bệnh nhân quốc tế đến từ Mỹ, Australia, Ấn Độ, Hungari, Pháp,...
PGS.TS. Nguyễn Vĩnh Ngọc giảng bài cho SV Pháp tại BV Bạch Mai.
Sức mạnh chẩn đoán và điều trị của PGS. Ngọc còn được nhân lên nhiều lần khi PGS. Ngọc còn là một nhà nghiên cứu khoa học xuất sắc về y học lâm sàng. Sau nhiều năm miệt mài khám chữa bệnh, PGS. Ngọc đã tìm ra tư duy của hệ chuyên gia y học, các đặc điểm của nghệ thuật chẩn đoán và điều trị bệnh cơ xương khớp cũng như đưa ra công thức chẩn đoán xác định. Điều đó cho phép chẩn đoán và điều trị bệnh nhanh chóng, hiệu quả, chính xác. Hiện nay, các bí quyết y khoa này đã được PGS. Ngọc truyền lại cho nhiều thế hệ sinh viên và học viên. Nét tiêu biểu trong con người của PGS.TS.BS. Nguyễn Vĩnh Ngọc là “tư duy khoa học - tư duy lâm sàng”, nghĩa là áp dụng một cách sáng tạo thành tựu khoa học kỹ thuật vào lĩnh vực y học, nhằm đạt hiệu quả điều trị bệnh nhân vượt trội. Ông là người thổi hồn khoa học vào cuộc sống với những nghiên cứu rất gần gũi với thực tế, với những phương pháp chữa bệnh sáng tạo, có tính ứng dụng cao. Hình ảnh người bác sĩ miệt mài bên những hồ sơ bệnh án để tìm ra những phương pháp cứu chữa hiệu quả nhất cho người bệnh đã trở thành quen thuộc đối với những ai từng bước chân vào Khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai. PGS. Ngọc đã có khoảng 70 công trình nghiên cứu khoa học được đăng tải trên các tạp chí y học trong nước và quốc tế. Ông cũng tham gia viết trên một chục đầu sách giáo khoa, sách chuyên ngành cơ xương khớp dành cho các đối tượng sinh viên y khoa và các bác sĩ sau đại học. Đây là các nghiên cứu y học lâm sàng trên cả nghìn bệnh nhân mắc hàng chục các bệnh cơ xương khớp khác nhau. Các nghiên cứu đều có tính mới, tính sáng tạo góp phần giải quyết những vấn đề thời sự nhằm nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị bệnh lý cơ xương khớp.
PGS. Ngọc cùng với các cộng sự đã có những công trình nghiên cứu áp dụng các kỹ thuật chẩn đoán mới trong lâm sàng: siêu âm và siêu âm doppler năng lượng trong chẩn đoán bệnh gout và viêm khớp dạng thấp; siêu âm, cộng hưởng từ hạt nhân trong thoái hóa khớp; sinh thiết tuyến nước bọt phụ trong chẩn đoán bệnh lý Gougerot - Sjogren; áp dụng kỹ thuật PCR IGRA trong chẩn đoán lao; test anti CCP trong chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp,... Ngoài ra, PGS. Ngọc còn cải tiến các phác đồ điều trị trong các bệnh lý cơ xương khớp mang lại kết quả điều trị vượt trội như bệnh viêm quanh khớp vai, hoại tử vô mạch chỏm xương đùi, các bệnh hệ thống, bệnh gout, phác đồ đau thắt lưng, đau thần kinh tọa do thoát vị đĩa đệm, điều trị thoái hóa cột sống cổ có chèn ép rễ thần kinh, viêm khớp thái dương hàm,... PGS. Ngọc cũng đã tiến hành tổng kết, đánh giá các phương pháp điều trị bệnh lý cơ xương khớp để khẳng định giá trị của các phương pháp này trong thực hành lâm sàng. PGS. Ngọc còn là một trong những thành viên của tiểu ban duyệt phác đồ điều trị bệnh lý cơ xương khớp của Bệnh viện Bạch Mai, Bộ Y tế.
Vươn lên từ cuộc sống khó khăn, PGS. Ngọc đã kết hợp hài hòa giữa tấm lòng của người thầy giáo và tài hoa của người thầy thuốc, chắt lọc tinh hoa trao tặng tất cả những kiến thức và kinh nghiệm quý báu về nghiên cứu khoa học và thực hành lâm sàng của cuộc đời mình để giảng dạy cho hàng nghìn sinh viên của Trường đại học Y Hà Nội, các bác sĩ của các bệnh viện tỉnh, huyện trên hàng chục tỉnh thành của cả nước, cũng như là các sinh viên, bác sĩ quốc tế đến từ Nga, Ucraina, Mông Cổ, Pháp, Thụy Điển, Australia... Nhiều năm với nghề, PGS. Ngọc vẫn nhớ kỷ niệm vào năm 2012, khi tham dự một sự kiện khoa học tại Phú Thọ, có một học trò từng được học thầy Ngọc 10 năm trước đang làm việc tại Bệnh viện huyện Phú Thọ khi biết tin thầy đến Phú Thọ, học trò này đã tìm đến gặp và cảm ơn thầy. Nhờ trước kia thầy đã dạy anh những kiến thức về khớp học và kỹ thuật tiêm khớp nên giờ đây anh là một trong những bác sĩ nổi tiếng về cơ xương khớp. PGS. Ngọc rất tự hào khi đào tạo được nhiều học trò xuất sắc, hiện nay là tiến sĩ y khoa, phó giáo sư, bác sĩ có bàn tay vàng trong ngành y tế. PGS. Ngọc còn tham gia tích cực vào công tác đổi mới phương pháp giảng dạy thông qua chương trình “Xây dựng bài giảng điện tử” của Trường đại học Y Hà Nội nằm trong chương trình “Nâng cao năng lực nguồn nhân lực y tế 2008-2010” do Chính phủ Hà Lan viện trợ.
PGS. Ngọc cũng là người đóng góp tích cực trong công tác bảo vệ sức khỏe cộng đồng thông qua tham gia tư vấn cho các bệnh nhân mắc bệnh cơ xương khớp trên các phương tiên thông tin đại chúng như VTV1, VTV2, VTV3, VTC, O2TV, HTV, Truyền hình TP. Hồ Chí Minh, VOV... Ông cũng là cộng tác viên thân thiết viết hàng trăm bài báo phổ biến kiến thức khoa học về các bệnh lý xương khớp, đăng tải trên báo giấy và báo điện tử của các tờ báo uy tín như báo Sức khỏe&Đời sống, Thầy thuốc Việt Nam, tạp chí Bác sĩ gia đình...
Qua cuộc đời và sự nghiệp giáo dục của PGS.TS.BS. Nguyễn Vĩnh Ngọc, ắt hẳn mỗi người sẽ có ấn tượng vô cùng xúc động về nhân cách, tình cảm và sự tôn quý thiêng liêng của một người thầy thuốc. Ở PGS. Ngọc có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa tài hoa, tình cảm người thầy thuốc và người thầy giáo. Một tấm lòng “lương y như từ mẫu”.