Omicron 'tàng hình' BA.2 - Triệu chứng, khả năng lây truyền và những điều cần biết

Theo các chuyên gia y tế, trong vài tuần tới, Mỹ sẽ nối gót châu Âu trước sự nổi lên của BA.2, biến thể phụ của Omicron. Liệu BA.2 có dẫn đến làn sóng dịch mới ở Mỹ hay không?

Do phần lớn các biện pháp hạn chế đã được nới lỏng ở châu Âu, bao gồm Áo, Anh quốc, Đan Mạch, Đức và Pháp, số ca nhiễm COVID-19 cứ nhích lên từng ngày. Trong vòng 2 tuần qua, số ca nhập viện và tử vong do COVID-19 đã tăng nhẹ ở Anh quốc.

Số ca mắc tăng lên phần nào do Omicron 'tàng hình' BA.2 và do nhiều người dân đã bỏ đeo khẩu trang và tụ tập đông người hơn.

Vậy BA.2 là gì? Những triệu chứng nào thường gặp khi mắc biến thể phụ của Omicron này? Làm thế nào để phát hiện bạn đã nhiễm Omicron 'tàng hình' và nó lây truyền như thế nào?

1. Omicron 'tàng hình' BA.2

BA.2, còn được biết tới là "Omicron tàng hình", là biến thể phụ của Omicron.

BA.2 có một số đột biến cơ bản, hầu hết những đột biến quan trọng xảy ra ở protein gai như đinh tán bên ngoài virus. Những đột biến này cũng giống với Omicron phiên bản gốc. Tuy nhiên, BA.2 có thêm một vài thay đổi về gene không thấy ở Omicron bản gốc.

Cho đến nay, BA.2 vẫn chưa được coi là biến thể đáng quan ngại.

"BA.2 là một phần của Omicron", TS. Isaac Ghinai, giám đốc y khoa giám sát tại cơ sở thí nghiệm tại Sở Y tế công của Chicago, Mỹ cho biết. "Omicron là biến thể đáng quan ngại, do đó BA.2 cũng là biến thể đáng quan ngại. Cũng như vậy biến thể phụ khác của Omicron là BA.1 cũng là biến thể đáng quan ngại".

Tuy nhiên, điều đó cũng có thể thay đổi.

"Người ta đang xem xét kỹ xem liệu có cần thiết phải xếp loại BA.2 thành biến thể riêng biệt và kiểm soát riêng hay không?, TS. Ghinai nói. "Nhưng kể cả phân loại riêng mà nó không phải biến thể đáng quan ngại, thì BA.2 vẫn nên được kiểm soát rất chặt chẽ ở cấp độ địa phương, cấp độ bang và trên toàn quốc".

2. Khả năng lây lan của BA.2 nguy hiểm thế nào?

Theo một vài chuyên gia y tế, biến thể phụ BA.2 dường như dễ lây nhiễm hơn Omicron gốc.

"Có 4 đột biến protein gai cơ bản khác biệt ở BA.2 và khác so với BA.1. Dường như những đột biến này thúc đẩy khả năng dễ lây nhiễm hơn từ 30-50% so với cấp độ của BA.1", TS. Gregory Huhn- chuyên gia bệnh truyền nhiễm, điều phối vaccine COVID-19 tại Y tế Quận Cook cho biết.

Còn theo TS. Anthony Fauci - Cố vấn y tế trưởng Nhà Trắng, biến thể phụ BA.2 khả năng lây nhiễm cao hơn Omicron từ 50-60%, nhưng không gây bệnh nặng hơn Omicron.

PGS.TS. Michael Angarone, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Northwestern cho biết khả năng lây bệnh COVID-19 của biến thể phụ BA.2 có thể đặc biệt mạnh khi tiếp xúc gần với người mắc.

"Chúng tôi vẫn đang cố gắng tìm hiểu xem tại sao số ca mắc COVID tăng cao ở một vài nước châu Âu và điều gì tạo nên sự khác biệt của virus?", ông nói. "Nó có dễ gây nhiễm bệnh hơn hay không? Liệu có thêm nhiều người cùng nhiễm COVID từ một người mắc hay không?" (Nhiều F1 trở thành F0 từ 1 nguồn lây F0?).

3. Omicron 'tàng hình' BA.2 gây ra những triệu chứng gì?

Theo TS. Angarone, các triệu chứng của BA.2 cũng tương tự như khi mắc COVID-19 thông thường.

"Vẫn là virus SARS-CoV-2, nên chúng ta sẽ thấy triệu chứng tương tự", ông nói.

Lưu ý rằng Omicron thường gây ra các triệu chứng ở đường hô hấp trên hơn, tuy nhiên vẫn còn quá sớm để nói.

"Tôi không biết liệu chúng ta, hiện giờ đã biết những đặc tính khác biệt giữa BA.2 và BA.1. Đối với BA.1, phần lớn triệu chứng xảy ra ở đường hô hấp trên hơn. Do ít ảnh hưởng tới đường hô hấp dưới nên ít dẫn tới viêm phổi hay các biến chứng nghiêm trọng", ông nói.

Đối với một số người, COVID thường gây ra triệu chứng nhẹ hoặc vừa phải và thường biến mất sau vài tuần. Đối với nhiều người khác, COVID-19 thậm chí còn không hề gây ra triệu chứng gì. Ở một vài người, COVID-19 có thể tiến triển nặng dẫn tới viêm phổi, thậm chí biến chứng tử vong.

Tuy nhiên, Omicron dẫn tới sự thay đổi triệu chứng thường gặp đối với nhiều người. Chẳng hạn như ho, sổ mũi hay mệt mỏi là những triệu chứng thường gặp khi mắc Omicron.

TS. Katherine Poehling - chuyên gia bệnh truyền nhiễm, thành viên của Uỷ ban tư vấn thực hành tiêm chủng của Mỹ, cho biết ho, nghẹt mũi, sổ mũi, và mệt mỏi là những triệu chứng điển hình khi mắc biến thể Omicron.

Nhưng không giống như biến thể Delta, nhiều F0 mắc Omicron không bị mất mùi hay vị.

4. Biến thể phụ BA.2 có gây ra làn sóng dịch mới tại Mỹ?

Các chuyên gia y tế cho biết hiện đang theo dõi sát sao, đặc biệt khi các biện pháp hạn chế tiếp tục được dỡ bỏ trên khắp nước Mỹ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho cho rằng, kể cả có xảy ra, biến thể phụ BA.2 cũng không thể gây ra làn sóng dịch biến động như đầu năm nay được.

TS. Ashish Jha - điều phối viên ứng phó COVID-19 của Nhà Trắng cho hay không kỳ vọng làn sóng biến thể phụ BA.2 tăng vọt nhưng sẽ cần lưu ý và thu thập dữ liệu. Còn TS. Fauci cho biết các ca mắc BA.2 sẽ tăng nhưng không ồ ạt như những làn sóng Omicron và Delta trước đây.

"Đây có lẽ là sự khác biệt trong dịch chuyển từ Delta sang Omicron. Đây là sự thay đổi lớn của virus mà chúng ta thấy sự lây lan đã vượt trên cả phạm vi của Delta", TS. Gregory Huhn nói. Theo ông, sự đột biến của BA.2 so với Omicron gốc chỉ là sự thay đổi nhẹ do đó nó không thể đẩy nhanh tốc độ lây lan như so với thời điểm dịch chuyển từ Delta sang Omicron.

Các chuyên gia y tế hiện đang theo dõi sát sao khi các biện pháp hạn chế đang dần được gỡ bỏ và liều tăng cường ở Mỹ cũng đã tiêm ở thời điểm cách đây lâu rồi nên hiệu quả vaccine giảm dần theo thời gian.

5. Tại sao Mỹ phải dõi theo tình hình biến thể phụ BA.2 ở châu Âu?

Do biến thể phụ của Omicron BA.2 dễ lây nhiễm hơn, có dấu hiệu một số nước ca mắc tăng lên dẫn tới trường hợp nhập viện nhiều lên, thậm chí có cả tử vong.

"BA.2 giờ đã trở thành biến thể chủ đạo ở nhiều quốc gia.... Đan Mạch, Ấn Độ, Philippines, Anh quốc, Thụy Sĩ, Thụy Điển, Na Uy, Bỉ, Hong Kong, Nam Phi và thêm nhiều khu vực khác nữa", TS. Huhn nói.

"Đặc biệt tại Anh quốc, giờ có thể thấy biến thể chủ đạo là BA.2, ca mắc tăng lên gấp đôi trong vài tuần qua, số ca nhập viện tăng lên và số ca tử vong cũng hơi tăng một chút", ông nói.

Ông cũng cảnh báo rằng với trường hợp nhập viện tăng lên ở Anh do BA.2, nước Mỹ cũng nên thận trọng hơn. Bởi trong suốt 2 năm đại dịch diễn ra, các làn sóng dịch mới thường gặp ở châu Âu rồi sau đó tới những nơi khác.

TS. Angarone cho biết châu Âu thường điển hình xuất hiện các làn sóng COVID mới trước Mỹ khoảng 1 tháng.

TS. Allison Arwady, ủy viên Sở Y tế công Chicago cho biết bà cảm thấy lo ngại trước tình hình dịch COVID ở châu Âu và đội ngũ của bà thường xuyên liên lạc để cập nhật dịch tễ học với các chuyên gia y tế ở châu Âu.

6. Vaccine có hiệu quả trước Omicron 'tàng hình' BA.2?

Dữ liệu sơ bộ cho thấy vaccine ngừa COVID-19 và các liều tiêm tăng cường có hiệu quả ngăn ngừa triệu chứng đối với Omicron gốc cũng như các biến thể phụ BA.1 và BA.2.

Do đó, 2 loại vaccine mRNA hiện nay cấp phép sử dụng tại Mỹ đang đợi cấp phép liều tăng cường thứ 2 (tức liều 4 vaccine ngừa COVID-19) dành cho một số đối tượng.

Hãng dược phẩm Moderna đã đệ đơn lên Cục quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ để xin cấp phép liều 4 vaccine ngừa COVID-19 để tiêm phòng cho tất cả người lớn.

Trong khi đó, Pfizer mới đệ đơn lên xin cấp phép liều 4 vaccine để tiêm cho người cao tuổi.

Theo TS. Ghinai, bằng chứng cho tới nay cho thấy nếu bạn nhiễm một dòng phụ của Omicron, kháng thể tạo ra sẽ bảo vệ bạn trước biến thể phụ khác của Omicron. Còn TS. Huhn thì cho rằng khả năng tái nhiễm, dù hiếm, là vẫn có thể xảy ra.

Xem thêm video đang được quan tâm: