Bệnh hay gặp khi thời tiết chuyển mùa ẩm ướt
Bệnh zona là bệnh của da do bị nhiễm trùng bởi virut Herpes Zoster. Virut này gặp nhiều trong tự nhiên, chúng có thể gây bệnh thủy đậu và bệnh giời leo cho mọi lứa tuổi khi chưa có miễn dịch với chúng. Vì vậy, nếu một người đã từng mắc bệnh thủy đậu (bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, nhưng người lớn vẫn có thể bị nếu chưa có miễn dịch chống lại virut) là điều kiện thuận lợi để bệnh zona hình thành và phát triển. Bởi vì, một số người mắc bệnh thủy đậu, sau khi khỏi bệnh, loại virut này có thể tồn tại trong các tế bào thần kinh, chúng ẩn nấp ở đó cho đến khi hệ thống miễn dịch của cơ thể bị suy yếu hoặc vì một lý do nào đó, nhất là thời tiết chuyển mùa, độ ẩm cao, mưa nhiều, chúng bắt đầu “lộ diện” và gây nên căn bệnh zona. Mưa nhiều, ẩm ướt cũng là điều kiện thuận lợi để virut gây bệnh zona từ môi trường bên ngoài xâm nhập vào da và gây bệnh
Tổn thương do zona.
Có thể gây biến chứng nặng nề
Bệnh zona, trước khi toàn phát thường có thể sốt nhẹ, mệt mỏi, đau nhức khắp người. Tiếp đó, các triệu chứng đau, rát, nhức nhối như kim châm hoặc kiến cắn, ngứa rất khó chịu tại vùng da bị zona. Đồng thời vùng da này tăng nhạy cảm cho nên mỗi khi sờ vào, người bệnh thấy đau tăng lên. Đau có thể liên tục hoặc gián đoạn, đôi khi cơn đau làm cho người bệnh rất khó chịu (trẻ em thường quấy khóc). Sau một vài ngày, tại vùng da này xuất hiện một mảng dát màu hồng đỏ, rồi xuất hiện các mụn nước. Các mụn nước mọc lên từng chùm sát vào nhau tạo thành mảng hoặc từng chùm có liên kết với nhau. Có khi trên cùng một diện tích da (mảng da) chỉ có một chùm mụn nước nhưng có khi tạo thành nhiều chùm. Một số trường hợp các mụn nước mọc liên tiếp, hết đợt này đến đợt khác làm lan hết một vùng da.
Ngoài các triệu chứng sốt, đau, rát, ngứa ở vùng da bị zona, có thể có nổi hạch và đau ở vùng lân cận sát với vị trí bị zona (do phản ứng của cơ thể đối với bệnh nhiễm trùng). Bệnh zona có thể gặp ở mắt, đầu, mặt, cánh tay, cổ, lưng, ngực, chân. Đặc điểm của zona là thường xảy ra một bên của cơ thể do chúng gây tổn thương các rễ thần kinh, ví dụ, chỉ bị một bên lưng, một bên ngực, một bên mắt.
Bệnh zona sau khoảng một hai tuần lễ là tự khỏi nếu không có bị bội nhiễm vi khuẩn hoặc không có biến chứng. Nếu bị bội nhiễm vi khuẩn, có thể bị sốt lại và sốt cao hơn, vùng da bị zona sẽ bị mưng mủ (về sau có thể để lại sẹo), bệnh có thể lây lan ra nhiều vùng da khác và có thể gây nhiễm trùng huyết rất nguy hiểm. Nhưng biến chứng đáng lo ngại nhất của bệnh zona là đau hậu zona. Biểu hiện đau nhức vùng da tổn thương kéo dài hàng tuần, hàng tháng, có khi kéo dài cả năm mặc dù vùng da đó đã khỏi hoàn toàn bởi vì do tổn thương các rễ thần kinh. Khi bị ở mắt là nguy hiểm hơn cả vì có thể gây tổn thương giác mạc gây viêm, loét giác mạc mà hậu quả là sẹo giác mạc gây hạn chế tầm nhìn hoặc xấu hơn nữa là bị mù lòa.
Khi có biểu hiện bệnh nên đi khám chuyên khoa da liễu.
Nguyên tắc điều trị và dự phòng
Khi nghi ngờ bị bệnh zona cần đi khám bệnh càng sớm càng tốt để tránh những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra. Nơi khám tốt nhất là chuyên khoa da liễu (nếu bị ở mắt thì nên khám chuyên khoa mắt). Khám bệnh để được điều trị sớm sẽ rất có lợi cho người bệnh vì thuốc sẽ làm hạn chế sự phát triển của virut, qua đó hạn chế sự tấn công của chúng vào thần kinh, đặc biệt làm giảm các cơn đau cho người bệnh và không lây lan ra các vùng da khác trên cơ thể. Người không có chuyên môn về y, không nên tự chẩn đoán bệnh cho mình và người khác; không được tự mua thuốc để điều trị, đặc biệt là bệnh zona ở mắt.
Cần vệ sinh da vùng bị bệnh và dùng các loại thuốc sát khuẩn mà bác sĩ kê đơn nhằm mục đích không để vùng da bị bệnh bội nhiễm vi khuẩn. Người bệnh cũng không nên quá lo lắng và cần có quyết tâm để điều trị bệnh chóng khỏi, nhất là khi có biến chứng đau sau zona; mùa mưa, ẩm ướt cần vệ sinh da luôn sạch sẽ bằng cách tắm, rửa hàng ngày với xà phòng.
