Ợ hơi, trào ngược triệu chứng của bệnh dạ dày phổ biến

Trào ngược dạ dày – thực quản có nguyên nhân gây bệnh chính xuất phát từ những căng thẳng, áp lực trong công việc và cuộc sống. Bệnh xảy ra khi các chất dịch hoặc thức ăn trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Axit trong dịch vị dạ dày là tác nhân trực tiếp gây ra các triệu chứng và biến chứng của bệnh.

Biểu hiện dễ nhầm lẫn

Triệu chứng trào ngược dạ dày dễ nhận biết nhất là: ợ hơi, ợ nóng, ợ chua. Bệnh cũng có thể biểu hiện dưới dạng các triệu chứng khác như đau ngực, ho kéo dài, đau rát họng... dễ gây nhầm lẫn với bệnh lý tim phổi, viêm họng. Có khi bệnh không có biểu hiện gì cả, khi nội soi hoặc đến khi có biến chứng thì mới phát hiện.
Ợ hơi là hiện tượng sinh lý bình thường của dạ dày nhưng nếu thường xuyên ợ hơi ngay cả khi đói hoặc không uống bất cứ thứ gì, cần nghĩ đến khả năng mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Nếu bệnh nhân ăn no hoặc nằm ngay sau khi ăn, các chất trào ngược lên thực quản không chỉ là hơi, dịch tiêu hóa mà cả thức ăn khiến người bệnh có cảm giác buồn nôn, nôn. Ngay cả khi bệnh chưa tiến triển nặng, người bệnh cũng dễ nôn hơn người bình thường khi chịu cùng một tác động gây nôn giống nhau như say tàu xe, ốm nghén, uống thuốc...

Theo nghiên cứu 40 - 45% bệnh nhân trào ngược có triệu chứng này. Người bệnh có cảm giác bị thắt ở ngực, đè ép, xuyên ra lưng và cánh tay nên rất dễ nhầm sang bệnh về tim mạch. Thực chất dấu hiệu này là do đau đoạn thực quản chạy qua ngực. Khi axit trong dịch dạ dày trào ngược lên thực quản kích thích vào đầu mút các sợi thần kinh, gây cảm giác đau ở tim.

Tâm lý bệnh trào ngược là bệnh không nguy hiểm và có thể sống chung

Đây là tâm lý phổ biến ở nhiều bệnh nhân trào ngược dạ dày, đặc biệt nhóm người bệnh mới mắc hoặc các triệu chứng không gây khó chịu nhiều. Đứng chờ đến lượt tại phòng khám, anh  Lê Đức H. 40 tuổi,  làm nghề buôn bán và chạy xe  uber. Anh H. phát hiện ra bị trào ngược dạ dày thực quản khi đi nội soi tai mũi họng. Anh không có các biểu hiện như ợ nóng nhưng họng của anh thường xuyên bị sưng đau, cảm giác vướng. Anh H. cười cho biết: Mỗi khi bị đau lại, anh uống khoảng 1 tuần thuốc tây. Nhưng cảm giác vướng họng mãi không khỏi anh cũng mặc kệ. Cách 3-4 ngày gần đây anh thấy các khó chịu ngày càng tăng, đặc biệt anh hay buồn nôn và khó thở nên anh phải đi khám.

Cũng giống như anh H. chị Trần Thị N. làm văn Phòng ở Hà Nội chia sẻ: Do đặc thù công việc, chị phải chịu nhiều áp lực, ăn uống thất thường, không có giờ giấc. Chị rất lo lắng vì trong suốt thời gian dài chị mắc chứng ợ nóng, ợ chua, buồn nôn buổi sáng… rất khó chịu. Không những thế, chị còn mắc chứng khó nuốt, chị luôn có cảm giác thức ăn, nước uống mắc nghẹn ở ức ngay khi nuốt... lần lữa mãi chị mới đi khám các bác sĩ cho biết chị bị trào ngược dạ dày - thực quản, cần điều trị ngay và đang  chờ kiểm tra lại có phải bị viêm loét thực quản không.

Nguy cơ ung thư từ chứng trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản là bệnh khá phổ biến, tỷ lệ ngày càng gia tăng. Bệnh khá thường gặp nhưng nhiều trường hợp không được chẩn đoán đúng. Đây là bệnh mạn tính, vì vậy việc điều trị phải lâu dài, ngay cả khi đã hết triệu chứng.

Trào ngược dạ dày thực quản dễ dẫn đến viêm loét thực quản, nếu nặng và kéo dài đưa đến hẹp thực quản. Viêm loét thực quản cũng có thể gây chảy máu. Bệnh diễn ra trong một thời gian lâu làm cho niêm mạc thực quản biến đổi tựa như niêm mạc ruột, gọi là Barrett thực quản. Barrett thực quản là tổn thương tiền ưng thư, có thể chuyển thành ung thư. Khi đã chuyển thành Barrett thực quản thì không thể điều trị hết bằng thuốc mà cần theo dõi kỹ bằng nội soi, nếu có dấu hiệu nguy cơ cao chuyển sang ung thư thì can thiệp bằng thủ thuật hoặc phẫu thuật.

Ở một số bệnh nhân, đặc biệt là trẻ em và người già, có thể gây nên viêm phổi do hít dịch trào ngược vào đường thở

Giảm trào ngược – Khỏe dạ dày

Để giảm khó chịu khi bị trào người người bệnh cần có thế độ dinh dưỡng cho và thay đổi lối sống khoa học. Đây  là bước điều trị đầu tiên và quan trọng nhất, người bệnh cần thay đổi chế độ ăn: kiêng rượu bia, cà phê, thuốc lá, thức ăn có nhiều dầu mỡ, thức ăn chua, cay, nước uống có ga. Tạo thói quen ăn uống như: Không ăn bữa ăn quá no, nên chia làm nhiều bữa ăn ít hơn, không ăn muộn vào buổi tối, không nằm trong 2 giờ sau khi ăn, không uống quá nhiều nước trong khi ăn. Ngủ nằm đầu cao 15cm so với chân. Giảm cân nếu thừa cân, béo phì.

Cần hạn chế ăn những thức ăn người bị chứng trào ngược dạ dày thực quản không nên ăn: Thức ăn có nhiều dầu mỡ, trái cây chua và gia vị  tiêu, ớt, hành, tỏi, bạc hà... gây kích thích dạ dày làm tăng khả năng trào ngược.

Đối với những bệnh nhân có triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản mãn tính, tái phát nhiều lần nên đến khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và có phương pháp điều trị hiệu quả nhất.

Nguyễn Hà Anh