Nuốt phải dị vật đường tiêu hóa - SOS!

Liên tục lấy bàn chải đánh răng, vỉ thuốc, cầu răng giả... trong dạ dày bệnh nhân

Nuốt phải dị vật vào đường tiêu hóa là một tai nạn thường gặp. Trong phần lớn các trường hợp, dị vật bị nuốt vào sẽ tự trôi qua ống tiêu hóa trước khi được đào thải ra ngoài qua phân. Tuy nhiên, đôi khi các dị vật không tiếp tục di chuyển mà bị tắc lại ở một chỗ hẹp gây ra viêm, loét, thậm chí thủng đường tiêu hóa dẫn đến nhiều biểu hiện lâm sàng đa dạng, có thể ảnh hưởng tới tính mạng của bệnh nhân.

Đơn cử như trường hợp bệnh nhân nam, 69 tuổi, đến khám bệnh vì nuốt cầu răng giả bị rơi ra trong quá trình ăn uống. Bệnh nhân đã được tiến hành nội soi phát hiện dị vật là cầu răng giả dài 4cm nằm trong dạ dày và nhanh chóng gắp ra ngoài an toàn.

Một trường hợp khác, là bệnh nhân nữ, 82 tuổi, đến bệnh viện vì bị mắc nghẹn cục thịt lớn ở thực quản. Đáng lưu ý, cách đây 1 năm bệnh nhân đã từng bị nghẹn bã thức ăn. Ngay lập tức, bệnh nhân được tiến hành nội soi phát hiện khối thức ăn lớn lấp đầy lòng thực quản đoạn 1/3 dưới và gắp ra ngoài.

Hay trường hợp bệnh nhân nữ, 19 tuổi, đến cấp cứu vì nuốt... bàn chải đánh răng. Bệnh nhân trong lúc vừa đánh răng vừa cười đùa đã nuốt nguyên chiếc bàn chải đánh răng, các bác sĩ tiến hành nội soi phát hiện chiếc bàn chải đánh răng trong dạ dày và lấy ra an toàn.

Cuối cùng là trường hợp bệnh nhân nam, 61 tuổi, đến viện cấp cứu vì nuốt viên thuốc còn nguyên vỏ do khi uống quên không tách khỏi vỉ. Viên thuốc có cạnh sắc nhọn mắc ở thực quản, bệnh nhân được tiến hành nội soi phát hiện và lấy ra nhanh chóng.

Hình ảnh nội soi gắp dị vật của bệnh nhân.

Cảnh giác những biến chứng nguy hiểm khi nuốt/hóc dị vật

Theo BSCKII. Trần Quốc Tiến - Giám đốc Trung tâm Nội soi, tỷ lệ gặp biến chứng sau khi nuốt dị vật chiếm gần 5% số ca thực hiện. Tỷ lệ này phụ thuộc vào loại dị vật, vị trí và thời gian từ khi nuốt dị vật. Thường gặp nhất là biến chứng do dị vật thực quản.

Dị vật vùng hầu họng có thể gây rách niêm mạc, nuốt khó.

Dị vật thực quản có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như: thủng thực quản, áp-xe thực quản, viêm trung thất, thủng các mạch máu lớn vùng cổ, động mạch chủ ngực, tràn khí màng phổi, rò khí quản - thực quản, rò thực quản - động mạch chủ là biến chứng có thể gây tử vong rất nhanh và rất khó điều trị kịp thời.

Dị vật ở dạ dày và ruột non có thể gây thủng, tạo áp xe trong ổ bụng, viêm phúc mạc hay tắc ruột. Đây cũng là những biến chứng nặng, cần can thiệp sớm bằng phẫu thuật.

Lời khuyên của thầy thuốc

Qua các trường hợp trên, BS. Tiến lưu ý một số khuyến cáo để phòng tránh dị vật đường tiêu hóa:

Trong khi ăn cần ăn chậm, nhai kỹ, tránh trộn canh vào cơm ăn cùng một lúc, không nên vừa ăn vừa nói chuyện; Người già và trẻ nhỏ nên tránh ăn thức ăn dai, gân, da,... hoặc cần cắt nhỏ nấu kỹ;  Đối với người có răng giả cần thận trọng khi ăn uống, thường xuyên kiểm tra độ vững chắc của răng giả; Lưu ý các loại thịt cá có lẫn xương mà chưa được lọc kỹ;  Bỏ thói quen ngậm tăm sau khi ăn xong; Khi uống thuốc cần nhớ tách từng viên khỏi vỏ/vỉ;  Đối với trẻ em, cha mẹ nên để xa tầm tay những vật dụng hay đồ chơi nhỏ mà trẻ có thể cho vào miệng.

Khi nghi ngờ trẻ bị dị vật đường tiêu hóa, bác sĩ thường khám họng bằng gương soi thanh quản, chụp Xquang hay nội soi để chẩn đoán và xử trí. Đối với các dị vật ở họng hay hạ họng, các bác sĩ thường gắp dị vật bằng ánh sáng của đèn đâu. Nhưng khi dị vật sâu hay ở thực quản phải nội soi để gắp dị vật. Nhiều dị vật ở lâu gây nên áp-xe, cần điều trị nhiễm trùng bằng kháng sinh và có thể phải mổ để dẫn lưu.