Là một gương mặt nổi bật nhất của thể thao TP.HCM sau ngày đất nước thống nhất, Nguyễn Kiều Oanh từng 60 lần phá kỷ lục quốc gia (KLQG), đặc biệt với kỳ tích giành 14 huy chương vàng (HCV) tại một giải đấu. Ít ai biết bơi Việt Nam đã có một “nữ hoàng” đích thực nhờ vào quyết định dũng cảm của chính Kiều Oanh khi mới là cô bé 13 tuổi: ở lại gắn bó với quê hương và môn bơi chứ không xuất cảnh sang Mỹ theo diện đoàn tụ.
Gia đình hạnh phúc của Kiều Oanh.
Ngã rẽ và sự chọn lựa của kình ngư 13 tuổi
Tập bơi từ năm 5 tuổi, đến 10 tuổi, Kiều Oanh đã thẳng tiến vào tuyển năng khiếu của bơi TP.HCM. Năm 1982, kình ngư sinh năm 1969 ấy chính thức thành “hiện tượng” khi phá 2 KLQG (1 cá nhân và 1 tiếp sức), trong đó thật ngoạn mục kỷ lục đầu đời của chị có được ở ngay một giải trẻ cấp khu vực với cự ly 800m tự do gây chấn động làng bơi.
Đúng thời điểm ấy, khi tài năng của Kiều Oanh bắt đầu nở rộ, gia đình chị quyết định xuất cảnh sang Mỹ theo diện đoàn tụ. Cả nhà chị đã thống nhất, đồng thời xúc tiến các thủ tục cần thiết trước khi thông báo tới cô con gái rượu. Ngay sau khi biết tin, cô bé mới 13 tuổi đã nằng nặc “đòi” và “xin” cả nhà ở lại Việt Nam vì chị chỉ yêu và thích ở quê nhà, lại đang mê mải đường bơi xanh. Cuối cùng, chiều theo ý của cô con gái cưng, cả nhà Kiều Oanh đã quyết định hủy bỏ hành trình, ở lại gắn bó với quê hương đến tận bây giờ. Và bơi Việt Nam mới có được một tên tuổi Kiều Oanh lẫy lừng như thế sau này.
Kỳ tích 1 giải đấu giành 14 HCV
Không ngừng phát triển khả năng bơi, đến năm 1983, Oanh đã chinh phục hoàn toàn đỉnh cao đường bơi bướm với KLQG 100m bướm. Đây cũng là cột mốc đánh dấu sự xuất hiện của một “độc cô cầu bại” đích thực của làng bơi mà thuật ngữ “xuống nước là có Vàng” khởi phát chính từ cô gái 14 tuổi mảnh khảnh này. Tính ra, Oanh đã “độc diễn” suốt cả chục năm trời, riêng số KLQG mà chị sở hữu đã lên tới 26 lượt - một kỳ tích độc nhất vô nhị của môn bơi cũng như thể thao Việt Nam.
Kiều Oanh đi vào lịch sử bơi lội nước nhà với những kỷ lục mang tính chất… bất hủ. Đáng nể nhất, tại ĐH TDTT toàn quốc năm 1990, một mình chị đã “ẵm” tới 14 HCV (3 tiếp sức) cùng 5 thông số phá KLQG. Quá khâm phục nhưng cả làng bơi cũng “sợ” Oanh vì cứ tình trạng này thì quá khó cho phong trào chung. Từ đây dẫn tới có một sự kiện hy hữu: ngành thể thao phải sửa cả điều lệ thi đấu môn bơi, giới hạn mỗi VĐV chỉ được dự tối đa 3 nội dung cá nhân (thực chất là hạn chế chính sự áp đảo của Kiều Oanh). Oanh cũng là kình ngư nắm giữ nhiều KLQG nhất trong 1 năm, đỉnh nhất là năm 1992 với 13 kỷ lục. Đến năm 1995, ở giải đấu cuối cùng, Oanh vẫn còn đủ sức đoạt đến 3 HCV.
Nữ hoàng bơi lội Kiều Oanh.
Và chuyện tình đẹp như cổ tích
Từ năm 15 tuổi, Kiều Oanh bắt đầu được huấn luyện bởi Đỗ Trọng Thịnh - một thầy giáo trẻ gốc Hà Nội vào, để rồi tiếp tục có những bước tiến về chuyên môn và qua đó dần hun đúc nên một mối tình, như thể trời định, đẹp, sóng gió mà trọn vẹn. Cái duyên của họ có lẽ bắt nguồn từ sự đồng cảm sâu sắc của hai thầy trò với nghiệp bơi, trước hết với sự đam mê và hy sinh đến tận cùng cho nghề nghiệp. Cùng với sự chăm lo hết mình cho sự phát triển của Oanh, thầy Thịnh cũng dần tự nhiên cảm thấy trái tim mình có những “nhịp đập không bình thường” với cô học trò nhưng anh đã luôn phải giấu kín. Còn với kình ngư trẻ Kiều Oanh, dù hồn nhiên nhưng với bản tính nhạy cảm của con gái cũng đã sớm lờ mờ nhận ra những... tín hiệu mới.
Phải đến khi Oanh tròn 18 tuổi (có lẽ thầy Thịnh là người chờ mong và chuẩn bị cho thời khắc này nhất), thầy Đỗ Trọng Thịnh mới chính thức xuất hiện trước chị với tư cách mới - một chàng trai si tình. Anh đến nhà Oanh chơi, chủ động thay đổi cách xưng hô với bố mẹ trò thành “cô chú” thay vì “anh chị” như trước, mời học trò đi uống nước, đề nghị đổi “thầy trò” thành “anh em”, rồi ngỏ lời tỏ tình. Như một “hành trình” dài đã đến lúc “về đích”, Oanh bẽn lẽn nhận lời trong niềm hạnh phúc rạng ngời của cả hai.
Tình yêu của họ diễn ra êm đềm, thực sự thành một động lực giúp Kiều Oanh vươn lên không ngừng trên đường bơi, ai cũng khen đó là một cặp, một mối tình đẹp nhất của làng bơi. Nhưng mọi chuyện không hề đơn giản như thế, bởi không ít người thủ cựu hay có mâu thuẫn với Đỗ Trọng Thịnh coi đây là cớ để chống phá, thậm chí “phang” anh thẳng cánh, đưa ra cả các cuộc họp, quy chụp thành vấn đề đạo đức, giáo dục, yêu đương gì mà hơn nhau đến 14 tuổi… Rồi ngay cả gia đình hai bên (nhất là gia đình Oanh) vì thấy dư luận ghê quá cũng phản đối gay gắt.
Thế nhưng tình yêu đích thực cùng lòng dũng cảm, bền bỉ đấu tranh đã giúp Trọng Thịnh - Kiều Oanh vượt qua tất cả những sóng gió, bằng chính “nguyên lý” cơ bản mà Thịnh từng phải nhiều lần thẳng thắn đấu lại với những người cố tình phản đối “quyền được yêu của một người con trai chưa vợ và một người con gái chưa chồng”.
Năm 1996, khi Oanh nghỉ thi đấu, hai người mới nên duyên vợ chồng - kết thúc trọn vẹn cho mối tình đẹp nhất của bơi Việt Nam và sớm vun đắp nên một tổ ấm thực sự với những nét điển hình của cặp vợ chổng thể thao: môn bơi hiện diện khắp nơi trong cuộc sống, xa nhau liên miên vì những chuyến tập huấn thi đấu… Anh Thịnh là HLV và giảng viên bơi lội, từng nhiều năm làm HLV trưởng của ĐTQG, còn Kiều Oanh nối tiếp chồng đảm trách huấn luyện trẻ của TP.HCM. Hai cậu con trai khỏe mạnh, thông minh của họ cũng đã ngấm chất bơi và hạnh phúc với công việc của bố mẹ mình.
Nếu chỉ trong nước, Kiều Oanh đương nhiên là kình ngư xuất sắc nhất (ở mức vượt trội) của bơi lội Việt Nam mà khó ai có thể vượt qua được. Chỉ tiếc rằng, ở “thời kỳ Nguyễn Kiều Oanh”, bị bó buộc bởi những khó khăn, hạn chế chung (quá thiếu cọ xát quốc tế, không hề áp dụng khoa học công nghệ) nên chị đã không phát huy được hết tài năng hiếm có của mình. Từng 2 lần dự Olympic và nhiều kỳ SEA Games liên tiếp nhưng Oanh chưa bao giờ vượt ngưỡng giành huy chương quốc tế nào, thành tích cao nhất chỉ là vị trí thứ 4.
Xuyến Chi
