NSND Tuyết Mai sinh năm 1925 tại Hải Phòng, tên thật là Bùi Thị Thái.
Năm 1955, chiến sĩ Bùi Thị Thái rời Thư viện Quân đội chuyển sang đội ngũ phát thanh viên của Đài TNVN với nghệ danh Tuyết Mai. Giọng đọc Tuyết Mai sớm khẳng định năng lực nghệ thuật, hút hồn người nghe qua các câu chuyện cảm động trong các chuyên mục Văn nghệ: Tổ quốc ta tươi đẹp, Trên tuyến đầu Tổ quốc, Tiếng thơ (22h đêm Chủ nhật hằng tuần), Sân khấu truyền thanh (19h30 tối thứ Bảy)…
Khắp mọi miền tổ quốc, từ những vùng sông nước miền Tây, các tỉnh thành miền Bắc, các miền hải đảo xa xôi, những vùng hẻo lánh, cánh rừng không tên suốt dải Trường Sơn dằng dặc...đã biết bao nhiêu người được nghe giọng Tuyết Mai từ chiếc máy thu thanh bán dẫn như tiếng của người bạn tâm tình, gần gũi thân thương.
Những giọng đọc nghệ thuật biểu cảm hàng đầu của một thời như Tuyết Mai, Việt Hà, Việt Khoa, Lan Hương, Minh Đạo, Trần Phương… đã đưa Đọc truyện đêm khuya trở thành chương trình được thính giả yêu mến nhất, là món quà văn chương độc đáo tặng bạn nghe cả nước, gây dựng đẳng cấp cho phát thanh Quốc gia.
Riêng với Tuyết Mai, vẫn còn đây âm điệu ngọt ngào trong các lời xướng: Tiết mục Tiếng thơ, "Trang Văn nghệ chủ nhật" hay Mời các bạn nghe buổi đọc truyện đêm khuya của Đài Tiếng nói Việt Nam, là minh chứng cho tài năng nghệ thuật của giọng đọc tài hoa bậc nhất này.
Soạn giả Mai Văn Lạng chia sẻ, Tuyết Mai là phát thanh viên Đài TNVN đầu tiên được Nhà nước phong danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 1984, danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 1993. Còn hàng triệu thính giả trong cả nước thì tôn vinh là "Giọng đọc vàng trên sóng phát thanh"
"Tôi không bao giờ quên, tuổi thơ, đi cấy, đi gặt, chờ đến đêm được nghe bà đọc truyện đêm khuya, dẫn chương trình tiếng thơ, dẫn văn nghệ. Năm bà 90 tuổi, khi tôi đến thăm bà còn hỏi mượn sách để đọc. Xin được chia buồn sâu sắc với bác NSƯT Phan Phúc, chị Tuyết Minh cùng gia đình", soạn giả Mai Văn Lạng đau xót chia sẻ.
NSND Tuyết Mai và NSƯT Hà Phương những ngày còn công tác tại Đài TNVN. (Ảnh tư liệu).
NSND Tuyết Mai được công chúng tôn vinh là "giọng đọc vàng" của các chương trình phát thanh, truyền hình cùng NSƯT Hà Phương, NSƯT Minh Trí… đế lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng khán thính giả. Là một phát thanh viên của Đài TNVN, NSND Tuyết Mai được rất nhiều người yêu thích và hâm mộ. Bà từng chia sẻ: "Mình đọc trên đài là đọc cho bạn mình nghe, cho dân mình nghe thì phải đọc sao cho họ thích chứ".
NSND Tuyết Mai có chất giọng nữ trung mượt mà, không chỉ tròn vành rõ chữ mà hết sức chuẩn mực tiếng Việt, đất Bắc, âm sắc thanh thoát đầy biểu cảm.
Giọng đọc vàng của NSND Tuyết Mai không tự dưng mà có
Sinh thời, NSND Tuyết Mai từng chia sẻ, để có được giọng đọc đặc sắc và đi sâu vào lòng người, nữ phát thanh viên Đài TNVN đã phải khổ luyện hằng ngày, hằng tháng, hằng năm. Ngoài việc vận động tập luyện thể dục thì bà còn dành nhiều thời gian để luyện thanh, luyện giọng, tập thở... Ngoài những "thao tác" đơn thuần thì NSND Tuyết Mai cho rằng, người phát thanh viên phải có trái tim mẫn cảm, một nhận thức nhạy bén về đời sống mới tích hợp cho giọng đọc thêm truyền cảm, đi vào lòng người.
Các phát thanh viên Đài TNVN thăm gia đình NSND Tuyết Mai (người thứ 2 từ trái qua). Ảnh: T.Tuấn.
Nhà báo Trần Mai Hưởng, nguyên Tổng giám đốc TTXVN cho biết, giọng đọc của NSND Tuyết Mai trong những năm tháng đã xa luôn ấm áp gần gũi với mọi người, đặc biệt là trong các chương trình đọc truyện đêm khuya. Những truyện ngắn hay bút ký của nhà báo Trần Mai Hưởng được NSND Tuyết Mai đọc luôn để lại những cảm xúc thật đặc biệt.
Sự ra đi của "giọng đọc vàng của sóng phát thanh" – NSND Tuyết Mai khiến nhiều đồng nghiệp và thính giả tiếc thương. Và dù đã về miền xanh thẳm, công chúng các thế hệ, nhất là thế hệ đi qua cuộc chiến năm xưa sẽ còn nhớ mãi về một giọng đọc ấm áp, truyền cảm qua chiếc radio. Đâu đó, thính giả vẫn được nghe lời xướng của NSND Tuyết Mai vang lên đầy cuốn hút: "Mời các bạn nghe chương trình Văn nghệ của Đài Tiếng nói Việt Nam".
