Ca bệnh COVID-19 nhiễm biến chủng Omicron đầu tiên tại Việt Nam là người nhập cảnh từ Anh
Theo thông tin từ hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm Việt Nam và báo cáo sơ bộ của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Trung tâm Nghiên cứu y học Việt Đức), Bộ Y tế thông tin về trường hợp nhiễm biến thể Omicron đầu tiên ghi nhận tại Việt Nam, cụ thể như sau: Ngày 19/12/2021, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiếp nhận 01 trường hợp là hành khách trên chuyến bay QH9028 từ Anh Quốc về Việt Nam. Khi về đến sân bay Nội Bài (tối ngày 19/12/2021), hành khách có kết quả xét nghiệm test nhanh dương tính với virus SARS-CoV-2.
Hành khách được vận chuyển bằng xe chuyên dụng từ sân bay về khu cách ly cho ca nhiễm COVID-19 tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và được cách ly tại phòng riêng tại khu vực nhà lưu trú. Khoa Sinh học phân tử của Bệnh viện đã thực hiện xét nghiệm SARS-CoV-2 bằng phương pháp RT-PCR cho kết quả dương tính.
Với yếu tố dịch tễ của bệnh nhân là hành khách trở về từ Anh Quốc, ngày 20/12/2021, Bệnh viện đã tiến hành giải trình tự bộ gene SARS-CoV-2 nhiễm trên bệnh nhân này bằng phương pháp giải trình tự thế hệ mới sử dụng công nghệ Oxford Nanopore (ONT), kết quả là nghi ngờ nhiễm biến chủng Omicron.
Tuy nhiên, do biến chủng Omicron có chứa đến 36 đột biến trong gai protein, trong đó có một số đột biến điểm, đột biến mất đoạn trong lần giải trình tự này còn chưa rõ ràng.
Do vậy, ngày 21/12/2021, bệnh viện tiếp tục tiến hành lấy mẫu, giải trình tự lại cho bệnh nhân. Kết quả giải trình tự gene của Bệnh viện cho thấy bệnh nhân nhiễm biến chủng Omicron (B.1.1.529).
Bộ Y tế tiếp tục giám sát chặt chẽ tình hình dịch COVID-19 nói chung và khả năng nhiễm biến chủng Omicron nói riêng. Bộ Y tế khuyến cáo người dân tuân thủ các biện pháp, phòng chống dịch COVID-19 và tiêm chủng đầy đủ.
Chủ động giám sát các biến thể/biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 tại Việt Nam
Liên quan đến biến chủng Omicron, thời gian qua Bộ Y tế đã có nhiều chỉ đạo về việc hướng dẫn giám sát và phòng chống COVID-19 biến chủng Omicron.
Trong văn bản khẩn gửi UBND các tỉnh, thành phố và các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur về việc hướng dẫn giám sát và phòng chống COVID-19 biến chủng Omicron mới nhất, Bộ Y tế cho biết, từ tháng 10/2020 đến nay, thế giới đã liên tục ghi nhận những biến thể mới của virus SARS-CoV-2. Những biến thể này được Tổ chức Y tế thể giới (WHO) xếp thành các nhóm khác nhau như: biến thể được quan tâm (VOI-Variants Of Interest), biến thể đáng lo ngại (VOC-Variant Of Concern).
Để chủ động giám sát, phát hiện sớm các trường hợp mắc biến chủng Omicron và triển khai các biện pháp phòng chống kịp thời, Bộ Y tế (Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia) đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các Ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, xã hội rà soát tất cả các trường hợp nhập cảnh từ ngày 28/11/2021 có kết quả xét nghiệm SARS-CoV-2 dương tính bằng phương pháp NAAT (Nucleic Acid Amplification Test), PCR trong vòng 14 ngày (kể từ ngày nhập cảnh), phối hợp với các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur để đánh giá dịch tễ, lấy mẫu xét nghiệm gửi về các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur để thực hiện xét nghiệm giải trình tự gen nhằm xác định biến thể Omicron.
Trường hợp ghi nhận người dương tính với biến chủng Omicron thì tiếp tục rà soát, lấy mẫu xét nghiệm của những người tiếp xúc gần và có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 trước đó, gửi các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur xét nghiệm, giải trình tự gen xác định biến chủng Omicron.
Tăng cường hệ thống giám sát ca bệnh có diễn biến, đặc điểm bất thường (số mắc, diễn biến nặng hoặc nhập viện, tử vong tăng bất thường theo thời gian, khu vực địa lý, đối tượng cụ thể.…), trên cơ sở đó chủ động, phối hợp với các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur lấy mẫu giám sát, nghiên cứu phát hiện biến thể/biến chủng mới, phát hiện sớm các ổ dịch, chùm ca bệnh.
Đồng thời các địa phương tổ chức tiêm ngay lượng vaccine đã được phân bổ để tăng tỷ lệ bao phủ vaccine COVID-19, trong đó chú ý tiêm cho những đối tượng chưa hoặc tiêm chưa đủ liều trên địa bàn. Ngoài ra, cần triển khai tiêm vaccine liều bổ sung, tăng cường cho các đối tượng nguy cơ theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Đối với các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur, Bộ Y tế yêu cầu tổ chức tập huấn cho các cán bộ tham gia điều tra, xử lý ổ dịch, các cơ sở xét nghiệm COVID-19 thuộc Sở Y tế các tỉnh, thành phố về điu tra, bảo quản, vận chuyển mẫu dương tính với SARS-CoV-2 về Viện.
Tiếp nhận các mẫu bệnh phẩm nghi ngờ, có nguy cơ mắc biến thể Omicron từ các tỉnh, thành phố để xét nghiệm giải trình tự gen xác định biến chủng Omicron. Thực hiện, phối hợp với các địa phương để chủ động giám sát các biến thể/biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 tại Việt Nam.